Zmienność lokalna zasobności jednostkowej niklu i wanadu w złożu „ Rudna” w świetle badań eksperymentalnych

• Autorzy: Auguścik Justyna

Warianty tytułu

EN

Local variability of nickel and vanadium accumulation index in the ,,Rudna” deposits in the light of experimental research

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych podjętych w celu określenia zmienności lokalnej zasobności niklu i wanadu dla serii łupkowej we fragmencie złoża „Rudna” Cu-Ag LGOM. Zmienność lokalną zdefiniowano jako zróżnicowanie parametru złożowego w próbach pobranych w bezpośrednim sąsiedztwie. Wybór pierwiastków towarzyszących złożom miedzi do badań nie był przypadkowy, wybrano pierwiastki strategiczne dla Polski. Badania przeprowadzono metodami statystycznymi i geostatystycznymi. Stwierdzono, że zmienność zasobności jednostkowej niklu i wanadu w serii łupkowej dla całego złoża i w skali lokalnej jest duża (rzędu 70 – 80%). Przeprowadzona ocena statystycznej istotności różnic dla danych (próbek) sparowanych za pomocą testów: t-Studenta, testu rangowanych znaków wykazała, że otrzymane wyniki oznaczeń Ni i V nie są obarczone błędem systematycznym. Badania geostatystyczne wykazały, że na wielkość zmienności lokalnej zasobności obu pierwiastków znacznie większy wpływ (prawie dwukrotnie) ma naturalna zmienność pierwiastków, niż błędy związane z procesem opróbowania.

EN

The paper presents the results of the research on local variability of the accumulation index of nickel and vanadium for the shale ore in a part of the Cu-Ag LGOM “Rudna” deposit . The local variability was defined in this case as the variation of the reservoir parameter in samples taken at the smallest distance from one another. The choice of elements accompanying (Ni, V) copper deposits for the analysis was not coincidental – this elements are strategic importance for Poland. To analyse the results of the experimental sampling, statistical and geostatistical methods were used. It was ascertained that the variability of nickel and vanadium the shale ore for the whole deposit and in the local scale is high (coefficients of variation from 70 to 80%). The performed estimation of statistical significance of differences for the data paired using the t-test and the signed rank test showed that the received results of determining are not encumbered with statistical error. The geostatistical description of the local variability showed a much greater (almost twice higher) effect of natural variation of nickel and vanadium on the magnitude of local variability than errors related to the sampling process.

Słowa kluczowe

PL

zmienność lokalna; semiwariogram; geostatystyka; nikiel; wanad; łupek; złoże Cu-Ag

EN

local variability; semivariogram; geostatistics; nickel; vanadium; shale; Cu-Ag deposit

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 58, nr 2
• Strony: 41--49
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz.

Twórcy

autor

Auguścik Justyna

• AGH Akademia Górniczo–Hutnicza, WGGiOŚ, Katedra Geologii Złożowej i Górniczej

Bibliografia

• [1] Abzalov M., Geostatistical approach to the estimation of sampling precision, 2011, 5th World Coference on Sampling and Blending, Chile (materiały konferencyjne)
• [2] Abzalov M., Sampling Errors and Control of Assay Data Quality in Exploration and Mining Geology, 2011, Applications and Experiences of Quality Control, Prof. Ognyan Ivanov (Ed.), ISBN: 978-953-307-236-4
• [3] Armstrong M., Basic Linear Geostatistics: Springer-Verlag, Berlin Heidelberg New York, 1998, s. 27-28, 36, 50, 52, 65-67,70-71,101, 108-109, 117, ISSN 3-540-61845-7
• [4] Auguścik J., Mucha J., Wasilewska-Błaszczyk M., Badanie struktury zmienności zasobności pierwiastków towarzyszących (As, Co, Pb) w złożu Cu-Ag LGOM (Kopalnia Rudna): konieczne, przydatne czy zbędne?, 2016, Górnictwo Odkrywkowe, R. 57 nr 3, s. 36–43 ISSN 0043-2075
• [5] Carrasco P.C, Nugget effect, artificial or natural?, 2010, The Journal of the Southern African Institute of Mining and Metallurgy, vol. 110, s. 299-305, ISSN 2225-6253
• [6] Chang, Y.H., Scrimshaw, M.D., Emmerson, R.H.C. and Lester, J.N., Geostatistical analysis of sampling uncertainty at the Tollesbury Managed Retreat site in Blackwater Estuary, Essex, UK: Kriging and cokriging approach to minimize sampling density, 1998 The Science of the Total Environment (221) s. 43-57, ISSN 0048-9697
• [7] Clark I., Statistics or geostatistics? Sampling error or nugget effect?, 2010, JSAMM.,110(6), 307-312, SA ISSN 038- -223X/3.00+0.00
• [8] David M. Geostatistical ore reserve estimation. Elsevier Science Ltd, Developments in Geomathematics, 1977, vol. 2, s. 384, eBook ISBN: 9780444597618
• [9] Deutsch C.V., Journel A.G., GSLIB: Geostatistical Software Library and User′s Guide, 1992, Oxford University Press, New York
• [10] Greń J., Modele i zadania statystyki matematycznej, 1968, Warszawa Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 153-154
• [11] ISATIS, Bleinès C., Bourges M., Deraisme J., Geffroy F., Jeannée N., Lemarchand O., Perseval S., Rambert F., Renard D., Touffait Y., Wagner L., Isatis Technical Refences, Geovariances, 2016
• [12] Kijewski P. i Jarosz J. Mineralizacja kruszcowa i formy występowania pierwiastków towarzyszących w złożu rudy miedzi, 1987, [W:] Metale towarzyszące w złożu rud miedzi, stań badań i perspektywy dalszego wykorzystania. Konferencja Nauk.- Tech. w Rydzynie, Kom. ds. Pol. Surowcowej NOT, Wrocław, s. 21 – 47
• [13] Kokesz Z., Mucha J., Zasady doboru wariogramu przy obliczaniu wielkości błędów ekstensji, 1983, Przegląd Geologiczny 2, Warszawa, s. 83–90, ISSN
• [14] Kokesz Z., Trudności i ograniczenia w geostatystycznym modelowaniu zmienności złóż i szacowaniu zasobów metodą krigingu, 2006, Gospodarka surowcami mineralnymi, 22(3), s. 5-20, ISSN 0860-0953
• [15] Matheron G., Prinviples of geostatistics, Economing Geology, 1963, vol. 58, s. 1246-66
• [16] Matheron G., Traité de géostatistique appliquée, 1962-1963 T. l (1962), s. 334, T. 2 (1963), Editions Technip., Paris, s. 172
• [17] Mucha J., Zmienność lokalna rud Zn-Pb w złożu „Pomorzany”, 1988, Gospodarka Surowcami Mineralnymi, t. 4, z. 4, s. 877-891 ISSN 0860-0953.
• [18] Mucha J., Bariery i ograniczenia geostatystycznej oceny parametrów złożowych, 2001, Kwart. Geologia, tom 27, z. 2-4, AGH, Kraków, s. 641-658, ISSN 0138-0974
• [19] Mucha J., Mucha J., Struktura zmienności zawartości Zn i Pb w śląsko-krakowskich złożach rud Zn-Pb; 2002, Studia, Rozprawy, Monografie nr 108, IGSMiE PAN, Kraków, s. 89-120, ISSN 0860-74-19
• [20] Mucha J., Wasilewska M., Ocena błędów opróbowania złóż – statystyczny niezbędnik geologa górniczego, 2009, Górnictwo Odkrywkowe, nr 2-3, s. 84-90, ISSN 0043-2075
• [21] Namysłowska-Wilczyńska B., Zmienność złóż rud miedzi na monoklinie przedsudeckicj w świetle badań geostatystycznych, 1993, Prace Naukowe Instytutu Geotechniki i Hydrotechniki Politechniki Wrocławskiej, seria: Monografie, nr 21, s. 179-190, ISSN 0084-2834
• [22] Nieć M. (Red), Mucha J., Bromowicz J., Wasilewska-Błaszczyk M., Metodyka dokumentowania złóż kopalin stałych, 2012, tom 3, Opróbowanie złóż, Kraków, 79, ISBN 978-83-62922-12-3
• [23] Pitard F.F., Exploration of the “Nugget Effect”, 1994, R. Dimitrakopoulos (ed.), Geostatistics for the Next Century, s.124-136, ISBN 978-94-010-4354-0
• [24] Ramsey M.H, Argyraki A., Estimation of measurement uncertainty from field sampling: implications for the classification of contaminated land, 1997, The Science the Total Environ (198), s. 243-257, ISSN 0048-9697
• [25] Sinclair A. J., Blackwell G. H., Applied Mineral Inventory Estimation, 2002, Cambridge University Press, s. 97-103, ISBN 0-521-79103-0
• [26] Sokołowski A., O niewłaściwym stosowaniu metod statystycznych, 2004, Materiały szkoleniowe, StatSoft Polska, 5-14
• [27] Tercan A.E., Dowd P.A. The effect of the nugget variance of the grade variogram on the estimation of conditional distributions by indicator and probability kriging, 1993, Leeds University Mining Association Journal (LUMA), 11, 173-181, ISBN 0951141961
• [28] Witkowska-Kita B. 2015: Surowce krytyczne i strategiczne w Polsce. Monografia, Warszawa, ISBN 978-83-86040-22-3