Plony i chemizm roślin wielowariantowego doświadczenia na modelowym złożu odpadów paleniskowych energetyki węglowej

• Autorzy: Siuta J. , Dyguś K. H.

Warianty tytułu

EN

Crops and chemism of plants of a multivariant model experiment on coal combustion waste deposits

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rekultywacyjną efektywność kompostów i osadu z oczyszczania ścieków komunalnych badano na złożu popiołu elektrociepłowni węglowej umieszczonym w pojemnikach cylindrycznych o średnich 80 i 100 cm wysokości [Siuta i in. 1996]. Jest to drugi etap doświadczenia. Etap pierwszy zrealizowano w latach 2005–2006. Glebotwórcze złoże użyźniono 4 różnymi kompostami i osadem ściekowym [Siuta, Wasiak, Madej 2008]. W tych samych lizymetrycznych pojemnikach badano plonotwórczą efektywność osadu ściekowego i kompostu (z odpadów komunalnych) na złożach: odpadu paleniskowego, wapna z flotacji rudy siarkowej i bezpróchnicznego piasku gliniastego lekkiego. We wszystkich wymienionych złożach był wariant bez organicznego użyźnienia [Siuta i in. 1996]. Wegetacyjna i plonotwórcza efektywność osadu ściekowego była ewidentnie duża, ale jej wielkość zależała od glebotwórczych właściwości złoży. Popiół z energetycznego spalania węgla wykazał znaczny plonotwórczy i glebotwórczy potencjał we wszystkich wariantach użyźnionych masą organiczną. Plonowanie roślin zwiększało się sukcesywnie w miarę postępu neutralizacji alkalicznego odczynu i koncentracji soli rozpuszczalnych. W opracowaniu omówiono też rekultywacyjną efektywność osadów ściekowych na rozległych złożach odpadów paleniskowych, wapna z flotacji rudy siarkowej oraz na składowisku odpadów posodowych o powierzchni 108 ha, gdzie plony bujnej roślinności są kompostowane.

EN

The reclamation efficiency of composts and sewage sludge on coal combustion waste deposits from a coal-fired power station put in cylindrical containers with the diameter of 80 cm and the height of 100 cm each has been examined. It was the second phase of the experiment, the first one took place between 2004 and 2006. Pedogenic deposits were fertilized with five different composts and sewage sludge. In the same lysimetric containers the crop-formation efficiency of sewage sludge and composts (from municipal waste) were examined on the following deposits: combustion waste, lime from the flotation of sulfur ore and humus-less light sandy loam. All the aforementioned deposits featured no variant of organic fertilizing. Sewage sludge produced a great vegetation and crop-formation efficiency, yet its growth depended on pedogenic features of the deposits. Coal combustion ash manifested a significant crop-formation and pedogenic potential in all variants fertilized with an organic matter. Yielding developed gradually along with the increase in neutralization of alkaline reaction and concentration of soluble salts. The study also presents the reclamation efficiency of sewage sludge on the following vast deposits: combustion waste, lime from the flotation of sulfur ore as well as on a 108 ha sodium waste dump where crops of voluptuous vegetation are composted.

Słowa kluczowe

PL

doświadczenie modelowe; odpad paleniskowy; rekultywacja; komposty; osad ściekowy; chemizm roślin; plon roślin

EN

model experiment; combustion waste; reclamation; composts; sewage sludge; plant chemism; crop

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 35
• Strony: 9--31
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Siuta J.

• Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, ul Krucza 5/11, 00-548 Warszawa [e-mail]

autor

Dyguś K. H.

• Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania, Wydział Ekologii, ul. Wawelska 14, 02-061 Warszawa, [e-mail]

Bibliografia

• 1.Biernacka E. 1976. Wpływ biologicznej rekultywacji składowisk odpadów paleniskowych na nektóre procesy glebowe i skład chemiczny roślin. Rozprawa habilitacyjna, Zesz. Nauk. SGGW AR, Warszawa, 97 s.
• 2.Dyguś K.H., Madej M. 2012. Roślinność wielowariantowego doświadczenia modelowego na złożu odpadów paleniskowych energetyki węglowej. Inżynieria Ekologiczna, 30, 227–240.
• 3.Hrynkiewicz Z., Ziółkowski J. 1983. Możliwości rolniczego zagospodarowania składowisk popiołu przy elektrowniach cieplnych na przykładzie składowiska w Halembie. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Rolnictwo, t. XL, nr 141, 87–96.
• 4.Hycnar J. 1989. Ograniczenie ujemnego wpływu oddziaływania składowisk popiołów elektrownianych na środowisko. Materiały konf. „Ochrona środowiska w rejonach nadmorskich”, Gdańsk-Krynica, 80–96.
• 5.IKŚ. 1988. Przyrodnicze zagospodarowanie osadów ściekowych. Monografia (red. J. Siuta), PWN, Warszawa, s. 173.
• 6.IOŚ. 1987. Ekologiczne skutki uprzemysłowienia Puław. Warszawa, 264 s.
• 7.Kałędkowska M., Borysewicz J. 1994. Ekogel MI – nowy preparat do stabilizacji i rekultywacji składowisk pylistych odpadów przemysłowych. Ochrona Powietrza, 2, 48–50.
• 8.Kozłowska B. 1995. Zastosowanie osadów ściekowych do biologicznego zagospodarowania składowisk odpadów paleniskowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., z. 418, 859–868.
• 9.Kozłowska B. 1997. Zastosowanie osadów ściekowych do roślinnego zagospodarowania składowisk odpadów paleniskowych. Rozprawa doktorska IPiS PAN w Zabrzu, 80 s. i dokumentacja fotograficzna.
• 10.Maciak F., Liwski S., Biernacka E. 1976. Rekultywacja rolnicza składowisk odpadów paleniskowych (popiołów) z węgla brunatnego i kamiennego. Rocz. Glebozn. t. XXVII, z. 4, 171–187.
• 11.Madej M. 2007. Zieleń miejska źródłem surowca do produkcji kompostu. Praca doktorska, WSEiZ, Warszawa, 140 s.
• 12.Madej M., Siuta J., Wasiak G. 2010. Zieleń Warszawy źródłem surowca do produkcji kompostu. Cz. III. Doświadczalne kompostowanie masy roślinnej oraz jakość kompostu. Inżynieria Ekologiczna, 23, 37–49.
• 13.Opaliński R. 2007. Rekultywacyjna efektywność kompostu Complex na odpadach paleniskowych w doświadczeniu lizymetrycznym. Praca magisterska. WSEiZ, Warszawa, 78 s.
• 14.Polkowski M., Sułek S. 1999. Kompostowanie masy roślinnej ze straty bezleśnej przy zakładach Azotowych Puławy. I konferencja „Kompostowanie i użytkowanie kompostu”, Puławy-Warszawa, 71–74.
• 15.Rosik–Dulewska Cz. 1980. Rozwój roślin uprawnych na składowiskach popiołu z elektrowni Halemba i ich ocena jakościowa. Rozprawa doktorska AR we Wrocławiu.
• 16.Siuta J. 2007. System uprawy i kompostowania roślin na składowiskach odpadów posodowych w Janikowie z zastosowaniem osadów ściekowych. Inżynieria Ekologiczna, 19, 38–58.
• 17.Siuta J. 1999. Rekultywacyjna efektywność kompostu z Radiowa. I konferencja Kompostowanie i użytkowania kompostów, Puławy-Warszawa, 37–54.
• 18Siuta J., Wasiak G. 1993. Agrotechniczne przetwarzanie osadów ściekowych na kompost. Cz. I. Podstawy zagadnienia. Ekologia i Technika, 3(3), 11–14.
• 19.Siuta J., Wasiak G., Kozłowska B. 1993. Agrotechniczne przetwarzanie osadów ściekowych na kompost. Cz. IV. Kompostowanie masy roślinnej. Ekologia i Technika, 6(6), 11–14.
• 20.Siuta J., Wasiak G., Chłopecki K., Jońca M., Mamełka D, Sułek S. 1996. Przyrodniczo-techniczne przetwarzanie osadów ściekowych na kompost. IOŚ, Warszawa, 40 s.
• 21.Siuta J., Wasiak G., Chłopecki K., Mamełka D. 1997. Rekultywacyjna efektywność osadu ściekowego na bezglebowych podłożach w doświadczeniu lizymetrycznym. II konf. Przy-rodnicze użytkowanie osadów ściekowych, Puławy-Lublin-Jeziórko, 134–154.
• 22.Siuta J., Jońca M. 1997. Rekultywacyjne działanie osadu ściekowego na wapnie poflota-cyjnym w kopalni siarki Jeziorko. II konf. Przyrodnicze użytkowanie osadów ściekowych, Puławy-Lublin-Jeziórko, 39–46.
• 23.Siuta J. Wasiak G., Madej M. 2008. Rekultywacyjna efektywność kompostów i osadu ściekowego na złożu odpadów paleniskowych w doświadczeniu modelowym. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, 34, 145–172.
• 24.Wysocki W. 1979. Reclamation of alkalien ash piles Environment against dusting. Interagency Energy/Environment Research Laboratory, Cincinnati Ohio.
• 25.Wysocki W. 1988. Rekultywacja składowisk odpadów elektrowni węglowych. Sozologia i Sozotechnika, 26, 231–240.
• 26.Żak M. 1994. Przyczyny i sposoby przeciwdziałania pyleniu popiołów lotnych na składowiskach. Ochrona Powietrza, 1, 19–22.