Ekonomiczny wymiar zaprzestania energetycznego wykorzystania metanu z odmetanowania kopalń

• Autorzy: Jamrozik Paweł

Warianty tytułu

Economic dimension of ceasing energy use of methane from coal mines demethanization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Brak racjonalizującej korekty obwiązującego porządku prawnego w stosunku do zagospodarowania metanu pochodzącego z odmetanowania wyrobisk górniczych, naznaczonego dążeniem Unii Europejskiej do osiągnięcia neutralności klimatycznej, może determinować negatywne implikacje społeczne i środowiskowe oraz wysoki koszt alternatywny marnotrawstwa posiadanych zasobów surowca energetycznego, których krajowy potencjał szacowany jest na poziomie aż 350 miliardów metrów sześciennych, zaś udokumentowane zasoby wydobywalne na poziomie 85,9 miliardów m3 [41]. Dla zobrazowania skali potencjału posiadanych zasobów przywołane wartości warto porównać z roczną konsumpcją gazu w Polsce, która w roku 2024 wyniosła około 18 miliardów metrów sześciennych [42]. Zaprzestanie poboru metanu na potrzeby energetyczne ze zlikwidowanych kopalń węgla kamiennego spowoduje w konsekwencji istotny przyrost niekontrolowanej emisji z terenów górniczych, a finalnie znaczny przyrost gazów cieplarnianych w atmosferze. Równocześnie przyjęte przepisy prawne, wymuszające bezwarunkową neutralność klimatyczną, niweczą ekonomiczną zasadność kontraktacji i gospodarczego wykorzystania na potrzeby energetyczne wolumenu metanu, będącego następstwem jego ekstrakcji z aktywnych wyrobisk górniczych, a związanej z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa pracy górników dołowych. W ujęciu ekonomicznym, wynikiem powyższego będzie wystawienie społeczeństwu wysokiego rachunku zawierającego: koszt alternatywny nieuniknionych emisji; różnicę w cenie gazów zdekarbonizowanych oraz zastępowanych surowców kopalnych bądź/lub cenę nowych jednostek wytwórczych opartych o odnawialne źródła energii lub wykorzystującymi nadmiarowe ciepło odpadowe z przemysłu, czy sektora komunalnego. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na kosztowny społecznie i środowiskowo problem jednowymiarowego podejścia do tworzonych regulacji prawnych w obszarze energetycznym, w tym w szczególności w zakresie przyszłego wykorzystania surowców pochodzenia kopalnego.

EN

The lack of a rationalizing correction of the applicable legal order in relation to the management of rnethane from mines demethanization, marked by the European Union’s pursuit of climate neutrality, may determine negative social and environmental irnplications and a high opportunity cost of wasting the existing energy resources, the domestic potential of which is estimated at 350 billion cubic meters in total, and in documented recovverable level at 85.9 billion m3 [41]. To illustrate the potential of the available resources, it is worth comparing mentioned values with the annual gas consumption in Poland, which in 2024 amounted to about 18 billion cubic meters [42].The cessation of methane collection for energy needs from liquidated hard coal mines will result in a high increase in uncontrolled emissions from mining areas and, ultimately, a significant increase in greenhouse gases in the atmosphere. At the same time, the adopted legal provisions enforcing unconditional climate neutrality destroy the justification for contracting and economic use for energy needs of the volume of methane extracted from active mine workings, and related to the need to ensure the safety of underground miners. In economic terms the consequence of the above will be issuing a high bill to the society, including: the opportunity cost of unavoidable emissions; the difference in the price of decarbonized gases and the replaced fossil fuels or/and the price of new generating units based on renewable energy sources or using waste heat from industry or the municipal sector. The purpose of the article is to draw attention to the socially and environmentally costly problem of a one-dimensional approach to the creation of legal regulations in the energy sector, in particular in the scope of the future use of fossil fuels.

Słowa kluczowe

PL

transformacja energetyczna; ekonomiczne konsekwencje legislacji; rachunek alternatywny

EN

energy transformation; economic consequences of legislation; opportunity cost

• Wydawca: KAPRINT
• Czasopismo: Rynek Energii
• Rocznik: 2025
• Tom: Nr 4
• Strony: 38--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 47 poz., tab.

Twórcy

autor

Jamrozik Paweł

• Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0009-0005-0501-676X

Bibliografia

• [1] Azar C.,Martin J.G. Johansson D.J. i inni: The social cost of methane Climatic Change. 2023.
• [2] Bukowski M. (red. ), Nowe otwarcie. Polska na drodze do zeroemisyjnej gospodarki. Wydawnictwo: WiseEuropa. Warszawa. 2019.
• [3] Charkowska Z. Borowczyk Z. Niebezpieczny i kosztowny metan. Emisje z polskiego górnictwa a unijne rozporzadzenie metanowe. Instrat Policy Paper. 2024 .
• [4] Dreger M. Methane emissions and hard coal production in the Upper Silesian coal basin in relations to the greenhouse effect increase in Poland in 1994-2018. Mining Science. 2020.
• [5] Gładysz P., Nowak W., Bukowski M., Śniegocki A., Bączyk A.: Rola technologii wychwytu, transportu, utylizacji i składowania C02 W drodze do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Nowa Energia. 2021.
• [6] IEA, Net zero by 2050 a roadmap for the global energy sector. 2021.
• [7] IPCC, 2006 Guidelines for national greenhouse gas inventories. 2006.
• [8] Jamrozik P.: W poszukiwaniu racjonalności legislacyjnej —— problematyka wykorzystania metanu z odmetanowania kopalń w sektorze energetycznym w perspektywie neutralności klimatycznie. Rynek Energii. 2024.
• [9] Jamrozik P.: Środowiskowy i ekonomiczny wymiar legislacji — gaz a neutralność klimatyczna. Przeglad gazowniczy. 2025.
• [10] Jędral W.: Wytwarzanie w Polsce 100% energii elektrycznej z OZE —— cel realny czy utopia? 2022. Rynek Energii. 2022.
• [11] Kholod N., Evans M., Pilcher R., Roshchanka V., Ruiz F., Cote M., Collings R.: Global methane emissions from coal mining to continue growing even with declining coal production. Journal of Cleaner Production] 2020.
• [12] Kowalik S., Gajdowska M.: Utylizacja metanu z kopalń węgla kamiennego redukcją zagrożeń dla środowiska naturalnego. Górnictwo i Geologia. 2010.
• [13] Krause E.: Ocena i zwalczanie zagrożenia metanowego w kopalniach węgla kamiennego. Wydawnictwo: Prace naukowe Głównego Instytutu Górnictwa. 2009.
• [14] Krause E., Pokryszka Z.: Badanie emisji metanu ze zlikwidowanych zatopionych kopalń węgla kamiennego. Journal of Sustainable Mining. 2013.
• [15] Łukaszczyk Z.: Pozyskiwanie i gospodarcze wykorzystanie metanu ze zlikwidowanych kopalń Węgla kamiennego. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice. 2019.
• [16] Łukaszczyk Z.: Metan —— paliwo gazowe. Szanse i zagrożenia. Sciendo. 2020.
• [17] Łukaszczyk Z.: Methane —— fuel gas. Opportunities and threats. Sciendo. 2020.
• [18] Łukaszczyk Z.: Ujęcie metanu ze zlikwidowanej kopalni Moszczenica i jego energetyczne wykorzystanie. Rynek Energii. 2021.
• [19] Łukaszczyk Z., Badura H.: Zielona energia z metanowego gazu kopalnianego. Power Industry. 2017.
• [20] Łukaszczyk Z., Badura H.: Metan z kopalń węgla kamiennego jako zagrożenie górnicze iźródło energii. Rynek Energii. 2022.
• [21] Łukaszczyk Z., Nawrat S., H. Badura: Emisja metanu z kopalń do atmosfery i możliwość jego proekologicznego wykorzystania. Wydawnictwo: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energia PAN, Kraków. 2022.
• [22] Modzelewski W., Nęcki J.: Emisje metanu: wyzwanie dla klimatu, energetyki i prawa, ClientEarth. 2022.
• [23] Mrowiec M., Szpak K. (w) Gajewski J., Paprocki W.: Polityka klimatyczna ijej realizacja w pierwszej połowie XX] wieku. Wydawnictwo: Centrum Myśli Strategicznych. 2020.
• [24] Nawrat S.: Pozyskiwanie i utylizacja metanu z kopalń. Wydawnictwo: AGH. 2013.
• [25] Nawrat S., Kuczera Z., Łuczak R., Zyczkowski P., Napieraj S., Gatnar K.: Utylizacja metanu z pokładów węgla w polskich kopalniach podziemnych. Wydawnictwo: Uczelnianie Wydawnictwo Naukowo—Dydaktyczne AGH. 2009.
• [26] Nawrat S., Kuczera Z., Łuczak R., Napieraj S., Życzkowski P.: Gospodarcze wykorzystanie metanu z odmetanowania pokładów węgla polskich kopalń węgla kamiennego. Górnictwo i geoinżynieria. 2006.
• [27] Shindell D., Fuglestvedt J. S., Collins W. J. The social cost of methane: Theory and applications. Faraday Discussions. 2017.
• [28] Stasińska B.: Ograniczenie emisji metanu z kopalń węglowych poprzez katalityczne oczyszczenie powietrza wentylacyjnego. Polityka Energetyczna. 2009.
• [29] Szlązak N., Borowski M., Obracaj D., Swolkień J., Korzeń M.: Selected issues related to methane hazard in hard coal mines. Wydawnictwo AGH, Kraków. 2014.
• [30] Szlązak N, Swolkień J. The impact of methane emittedfiom coal deposits on the state of the atmosphere. Inżynieria mineralna. 2023.
• [31] Śleszyński J.: Ekonomiczne problemy ochrony środowiska. Wydawnictwo: Agencja Wydawnicza ARIES. 2000.
• [32] Rennert K., Errickson F., Prest B.C. i inni: Comprehensive evidence implies a higher socialcost of C02. Nature. 2022.
• [33] Rennert K., Kingdon, C.: Social Cost of Carbon. Resources for the Future. 2019.
• [34] Rubik M.: Quo Vadis —— polskie ciepłownictwo/ogrzewnicnvo? Część II. Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja. 2021.
• [35] Zylicz T.: Economics of climate change. Environmental Protection and Natural Resources. 2020.
• [36] https ://cordis .europa.eu/article/id/422 1 40-back-to-square-one—methane—emissions—are—rising-again-study- shows
• [37] https://www.esa.int/Applications/Observing__the_Earth/Copernicus/ S entinel—5P/Methane_detected__over__Poland__s_coal__mines
• [38] https://Www.cire.pl/artykuly/o-tym-sie—mowi/metan-j est-wiekszym-problemem-niz-c02-jest-plan—redukcji- emisji-metanu-o-30-proc
• [39] https://www.fortum.pl/wrompa
• [40] https://home.agh.edu.pl/~marcinm/old/wp-content/uploads/zad_pe.pdf
• [41] https://orka.sejm.gov.pl/opinie9.nsf7nazwa/650__20221017_4/$f11e/650__202210l7_4.pdf
• [42] https://pap-mediaroom.pl/biznes-i—fmanse/orlen-gaz-ziemny-bedzie-paliwem-przejsciowym-transformacji
• [43] Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2025 —— 2034 - https://www.pse.pl/—/projekt—nowego-planu-rozwoju—sieci-przesyłowej-na—lata-2025-2034- uzgodniony
• [44] Polityka Energetyczna Polski do 2040 ~ https://www.gov.pl/web/ia/polityka-energetyczna—polski-do-2040—r—pep2040
• [45] https://www.ptep.pl/o-nas/zaklady/zaklad-suszec
• [46] https://www.strategyandpwc.com/pl/pl/publikacje/2024/biometan-w—polsce-perspektywa—strategiczna-i-in-westycyjnahtml
• [47] https://termika.orlen.pl/komunikat-prasowy/biomasa-zasili-elektrocieplownie-pruszkow-orlen-termika—pod— pisala—umowe—z—wykonawca-nowej-kotlowni/