From monuments to living heritage. Revisiting the Venice Charter in the conservation of younger industrial heritage

• Autorzy: Klysner Steffensen Alberte

Identyfikatory

DOI

10.35784/odk.6160

Warianty tytułu

PL

Od zabytków do żywego dziedzictwa. Rewizja Karty Weneckiej w ochronie młodszego dziedzictwa przemysłowego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

he Venice Charter of 1964 has been the benchmark for tenets governing architectural conservation and set forth pivotal principles that shaped conservation practices for decades. However, conceived during a time when heritage was primarily associated with physical monuments, the landscape of cultural heritage has transformed significantly since then, encompassing immaterial aspects, democratisation of heritage values, and diverse sustainability considerations. This research aims at exploring the strengths, limitations, and adaptability of the Venice Charter in light of evolving perspectives on heritage. The paper delves into the charter's historical context, asking whether it remains a guiding beacon or a potential hindrance. A key focus of the research is the examination of obstacles associated with the conservation of younger heritage in the face of contemporary challenges posed by sustainability imperatives. The inherent complexities of managing heritage structures marked by ongoing developmental histories and changes are explored with an example of industrial heritage dealing with the concept of ‘living heritage’. In the context of a future where resource responsibility and reuse are paramount matters, firm definitions of original substance as defined in the Venice Charter, as well as a static perception of conservation, may pose challenges, particularly for unintentional monuments situated in complex environments or marked by evolving narratives through time. Marking the 60th anniversary of the Venice Charter, this research sheds light on the charter’s legacy and its validity in the contemporary landscape of heritage protection as well as the future role of the monuments in our ever-changing societal context.

PL

Karta Wenecka z 1964 r. stała się punktem odniesienia dla zasad rządzących konserwacją architektury i ustanowiła kluczowe zasady, które kształtowały praktyki konserwatorskie przez dziesięciolecia. Jednakże stworzona w czasach, gdy dziedzictwo było kojarzone przede wszystkim z fizycznymi zabytkami, krajobraz dziedzictwa kulturowego znacznie się zmienił od tego czasu, obejmując aspekty niematerialne, demokratyzację wartości dziedzictwa i różnorodne względy zrównoważonego rozwoju. Niniejsze badanie ma na celu zbadanie mocnych stron, ograniczeń i zdolności adaptacyjnych Karty Weneckiej w świetle zmieniających się perspektyw dziedzictwa. Dokument zagłębia się w kontekst historyczny Karty, zadając pytanie, czy pozostaje ona drogowskazem czy też potencjalną przeszkodą. Kluczowym celem badań jest zbadanie przeszkód związanych z ochroną młodszego dziedzictwa w obliczu współczesnych wyzwań związanych z imperatywami zrównoważonego rozwoju. Nieodłączna złożoność zarządzania strukturami dziedzictwa naznaczonymi ciągłą historią rozwoju i zmianami jest badana na przykładzie dziedzictwa przemysłowego zajmującego się koncepcją „żywego dziedzictwa”. W kontekście przyszłości, w której odpowiedzialność za zasoby i ich ponowne wykorzystanie są kwestiami nadrzędnymi, sztywne definicje oryginalnej substancji, jak określono w Karcie Weneckiej, a także statyczne postrzeganie konserwacji, mogą stanowić wyzwanie, szczególnie w przypadku niezamierzonych zabytków znajdujących się w złożonych środowiskach lub naznaczonych ewoluującymi narracjami w czasie. Z okazji 60. rocznicy Karty Weneckiej niniejsze badanie rzuca światło na dziedzictwo Karty i jej aktualność we współczesnym krajobrazie ochrony dziedzictwa, a także na przyszłą rolę zabytków w naszym stale zmieniającym się kontekście społecznym.

Słowa kluczowe

EN

industrial heritage; living heritage; sustainability; conservation doctrines; change

• Wydawca: Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS ; Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 20
• Strony: 103--121
• Opis fizyczny: Bibliogr. 44 poz., fig.

Twórcy

autor

Klysner Steffensen Alberte

• Aarhus School of Architecture, Denmark

• https://orcid.org/0009-0004-5111-7839

Bibliografia

• 1. Alberti, L. B. ([1486] 1988). On the Art of Building in Ten Books. (J. Rykwert, N. Leach & R. Tavernor, trans.) Cambridge: MIT Press.
• 2. Albertsen, N., Boris, S. D., Boye, A. M., Daugaard, M., Hjortshøj, R., Martens Gudmand-Høyer, S., Hupalo, M., Geert Jensen, B., Ahrenkiel Jørgensen, A., Krag, M. M. S., Morgen, M. A., Nielsen, T., Olesen, K., Pasgaard, J. C., Thorborg, C., & Toft, A. E. (2018). Concepts of Transformation. Aarhus: Arkitektskolens Forlag.
• 3. Albrektsen, K. (2023). Transformativ byomdannelse: Undersøgelse af konfliktområder i de indledende faser af kommunal byplanlægning i omdannelsen af eksisterende bykvarterer [Doctoral dissertation, Aarhus School of Architecture]. Danish Portal for Artistic and Scientific Research. https://adk.elsevierpure.com/da/publications/transformativ-byomdannelse-unders%C3%B8gelse-af-konfliktomr%C3%A5der-i-de-i.
• 4. Australia ICOMOS. (2013). The Burra Charter - The Australia ICOMOS Charter for Places of Cultural Significance. Australia ICOMOS Incorporated. https://australia.icomos.org/wp-content/uploads/The-Burra-Charter-2013-Adopted-31.10.2013.pdf.
• 5. Bandarin, F., & Van Oers, R. (2012). The Historic Urban Landscape – Managing Heritage in an Urban Century. Wiley-Blackwell.
• 6. Braae, E., & Hansen, M. F. (Eds.). (2007). Fortiden for tiden: Genbrugskultur og kulturgenbrug i dag. Aarhus: Arkitektskolens Forlag.
• 7. Brand, S. (1994). How Buildings Learn: What Happens After They’re Built. New York: Viking.
• 8. Brundtland, G. H. (1987). Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future. United Nations General Assembly. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5987our-common-future.pdf.
• 9. Bryld, C. J. (2007). Verden før 1914—I dansk perspektiv (1st ed.). Systime.
• 10. Christiansen, J. H. (2020). Maltfabrikken i Ebeltoft: En vellykket transformation til multifunktionelt kulturhus. Fabrik & Bolig, 38, 114–127. https://tidsskrift.dk/fabrikogbolig/article/view/128311.
• 11. Council of Europe. (1985). Convention for the Protection of the Architectural Heritage of Europe (ETS No. 121). https://www.esiweb.org/pdf/granada%20convention.pdf.
• 12. Council of Europe. (2005). Council of Europe Framework Convention for the Value of Cultural Heritage for Society (CETS No. 199). https://rm.coe.int/1680083746.
• 13. Eybye, B. T. (2020). Maltfabrikken: Hele historien. ARKITEKTEN, nr. 06, 73-78. https://arkitektforeningen.dk/arkitekten/maltfabrikken-hele-historien/.
• 14. Exner, J. (2007). Den historiske bygnings væren på liv og død. In: Braae, E., & Hansen, M. F. (Eds.). Fortiden for tiden: Genbrugskultur og kulturgenbrug i dag. Aarhus: Arkitektskolens Forlag.
• 15. Fairclough, G. (2009). New heritage frontiers. In: D. Thérond & A. Trigona (Eds.). Heritage and beyond. Strasbourg: Council of Europe Publishing. pp. 29-41.
• 16. Fouseki, K., Guttormsen, T., & Swensen, G. (2021). Heritage and Sustainable Urban Transformations: Deep Cities. London: Routledge.
• 17. Geddes, P. ([1915] 1968). Cities in Evolution: An Introduction to the Town Planning Movement and to the Study of Civics. London: Harper & Row.
• 18. Gudmand-Høyer, S. M. (2018). Værdibaseret udvikling af Danmarks almene boliger [Doctoral dissertation, Aarhus School of Architecture]. Danish Portal for Artistic and Scientific Research. https://adk.elsevierpure.com/da/publications/v%C3%A6rdibaseret-udvikling-af-danmarks-almene-boliger.
• 19. Harrison, R. (2013). Heritage: Critical Approaches (1st Edition). Routledge.
• 20. ICOMOS. (1931). The Athens Charter for the Restoration of Historic Monuments. ICOMOS. https://www.icomos.org/en/167-the-athens-charter-for-the-restoration-of-historic-monuments.
• 21. ICOMOS. (1964). International Charter for the Conservation and Restoration of Monuments and Sites (The Venice Charter 1964). Paris: ICOMOS. https://www.icomos.org/images/DOCUMENTS/Charters/venice_e.pdf.
• 22. ICOMOS. (1975). European Charter of the Architectural Heritage. ICOMOS. https://www.icomos.org/en/charters%ADand%ADtexts/179%ADarticles%ADen%ADfrancais/ressources/charters%ADand%ADstandards/170%ADeuropean%ADcharter%ADof%ADthe%ADarchitectural%ADheritage.
• 23. ICOMOS. (1994). The Nara Document on Authenticity. ICOMOS. https://www.icomos.org/en/charters-and-texts/179-articles-en-francais/ressources/charters-and-standards/386-the-nara-document-on-authenticity-1994.
• 24. Jokilehto, J. (2010). The idea of Conservation - an overview. In: M. S. Falser, W. Lipp, & A. Tomaszewski (Eds.). Conservation and Preservation: Interactions between Theory and Practice: In memoriam Alois Riegl (1858-1905). Firenze: Edizioni Polistampa. pp. 21-36.
• 25. Jokilehto, J. (2017). A History of Architectural Conservation (2nd edition). Routledge.
• 26. Jørgensen, M. B., Jensen, T. B., Braae, E., Brandt Dam, E., Harlang, C., Mechlenborg, M., Riesto, S., Severrild, P., Vadstrup, S., Thau, C., Ventzel Riis, N., & Zerlang, M. (2019). Levende Bygningskultur: En essaysamling (A. Høi, Ed.). Realdania. https://realdania.dk/publikationer/faglige-publikationer/levende-bygningskultur
• 27. Kulturarvsstyrelsen. (2012). VAF: Vejledning til Vurdering af Fredningsværdier. Kulturarvsstyrelsen. https://slks.dk/fileadmin/user_upload/SLKS/Omraader/Kulturarv/Bygningsfredning/Fredninger/Dokumenter/Vejledning_til_vurdering_af_fredningsvaerdier.pdf.
• 28. Mortensen, L. R., & Braae, E. (2017). The Commonplace as Heritage—Younger Industrial Landscapes. Nordic Journal of Architectural Research, 29(2), Article 2. http://arkitekturforskning.net/na/article/view/1119.
• 29. Møller, L. G. (2011). S.B. Lundbergs Maltfabrik i Ebeltoft: En historisk undersøgelse og en dokumentation af en industrivirksomhed i Ebeltoft. Museum Østjylland. https://maltfabrikken.dk/wp-content/uploads/2020/09/S.-B.-Lundbergs-Maltfabrik-Ebeltoft-af-Lea-Glerup.pdf.
• 30. Richardson, K., Steffen, W., Lucht, W., Bendtsen, J., Cornell, S. E., Donges, J. F., Drüke, M., Fetzer, I., Bala, G., von Bloh, W., Feulner, G., Fiedler, S., Gerten, D., Gleeson, T., Hofmann, M., Huiskamp, W., Kummu, M., Mohan, C., Nogués-Bravo, D., … Rockström, J. (2023). Earth beyond six of nine planetary boundaries. Science Advances, 9(37). https://doi.org/10.1126/sciadv.adh2458.
• 31. Riegl, A. ([1903] 2011). Den Moderne Monumentkult. Passepartout, 17. årgang (32), pp. 171-199.
• 32. Riis, N. V. (2019). Den levende bygningskultur - et forhold mellem menneske og bygning. In: A. Høi (Ed.). Levende Bygningskultur: En essaysamling. Realdania. pp. 91-97. https://realdania.dk/publikationer/faglige-publikationer/levende-bygningskultur.
• 33. Rossi, A., & Eisenman, P. (1982). The Architecture of the City (Reprint edition). MIT Press.
• 34. Ruskin, J. ([1864] 2017). The Seven Lamps of Architecture. Dover Publications, Inc.
• 35. Smith, L. (2006). Uses of Heritage. Routledge.
• 36.Smith, L., & Campbell, G. (2015). The elephant in the room: Heritage, affect and emotion. In: A Companion to Heritage Studies (pp. 443-460). John Wiley & Sons, Inc.
• 37. Therond, D., & Trigona, A. (Eds.). (2009). Heritage and beyond. Strasbourg: Council of Europe Publishing.
• 38. UNESCO. (1976). Recommendations on the development of adult education. UNESCO. https://uil.unesco.org/fileadmin/keydocuments/AdultEducation/Confintea/en/Nairobi%20Recommendation_Eng.pdf.
• 39. UNESCO. (2019). Living Heritage and Education: Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. UNESCO. https://www.unesco-centerbg.org/wp-new/wp-content/uploads/2020/03/46212-EN.pdf.
• 40. UNESCO. (n.d.). Sustainable development and living heritage. Retrieved [25-03-2024], from https://ich.unesco.org/en/sustainable-development-and-living-heritage.
• 41. United Nations Environment Programme (UNEP). (2020). 2020 Global Status Report for Buildings and Construction: Towards a Zero-emission, Efficient and Resilient Buildings and Construction Sector. Nairobi. https://globalabc.org/news/launched-2020-global-status-report-buildings-and-construction.
• 42. United Nations Environment Programme (UNEP) & International Solid Waste Association (ISWA). (2015). 2015 Global Waste Management Outlook.
• 43. Walter, N. (2021). Narrative Theory in Conservation: Change and Living Buildings. Routledge.
• 44. Wong, L. (2016). Adaptive Reuse: Extending the Lives of Buildings (1st edition). Birkhäuser.