Renovation of historic wooden window frames as an answer to the challenges of the modern time

• Autorzy: Strzałka-Rogal Dominika

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2024.59.B-03

Warianty tytułu

PL

Renowacja zabytkowej, drewnianej stolarki okiennej jako odpowiedź na wyzwania współczesności

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The subject of the research is the restoration of historic window frames in public and residential buildings in Poland. The considerations are based on examples of wooden windows, the preservation of which is the basis when carrying out conservation work. The paper presents a summary of methods for examining the existing condition of the windows, which precede the renovation process. It also points out the important role of the restoration of window joinery in terms of its total environmental impact. When properly repaired and upgraded, old windows can usually be brought to a condition comparable to new windows, and this approach is sustainable on many levels. The paper answers the question of why, how and to what extent it is worth renovating original preserved windows. The aim of the paper is to point out the right direction to take when practicing refurbishment of historic windows and to formulate guidelines as a starting point for detailed considerations.

PL

Przedmiotem badań są zagadnienia renowacji zabytkowej stolarki okiennej w budynkach publicznych oraz mieszkalnych w Polsce. Rozważania opierają się na przykładach okien drewnianych, których zachowanie stanowi podstawę podczas prowadzenia prac konserwatorskich. W opracowaniu przedstawiono podsumowanie metod badania stanu istniejącego okna, które poprzedzają proces renowacji. Wskazano także na istotną rolę odnowienia stolarki okiennej w kontekście jej całkowitego wpływu na środowisko. Przy prawidłowej naprawie i modernizacji, stare okna można zazwyczaj doprowadzić do stanu porównywalnego z nowymi, a takie podejście jest zrównoważone na wielu poziomach. Praca odpowiada na pytanie dlaczego, w jaki sposób i w jakim stopniu warto odnawiać oryginalnie zachowane okna. Celem artykułu jest wskazanie właściwego kierunku, który należy przyjąć podczas praktyki modernizacji oraz sformułowanie wytycznych stanowiących punkt wyjścia do szczegółowych rozważań.

Słowa kluczowe

EN

heritage; historical windows; renovation; sustainability

PL

dziedzictwo; okno historyczne; zabytek; zrównoważony rozwój

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 59
• Strony: 39--54
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Strzałka-Rogal Dominika

• Cracow University of Technology, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-6437-048X

Bibliografia

• [1] Bogdanowska. M. (2023) Poradnik remontu i konserwacji historycznej stolarki okiennej. Warszawa, Narodowy Instytut Dziedzictwa ISBN 978-83-67381-34-5.
• [2] Borwiński J.(2013), Okna, drzwi, stropy. Zabytkowa stolarka architektoniczna w Poznaniu, Poznań.
• [3] Ekologus(2022), (online) https://www.ekologus.pl/remediacja-czym-jest-na-czym-polega-kiedy-jest-wymagana/ (accessed: 08.08.2024).
• [4] Fisher, C. (1986) The window handbook: successful strategies for rehabilitating windows in historic buildings, National Park Service, Atlanta.
• [5] Gerns E., Van Domelen S.(2020), Restoration of historic windows: methodology and case studies. (in:) C. Serrat, J.R. Casas, V. Gibert (eds.), Current topics and trends on durability of building materials andncomponents. Abstracts of the XV edition of the International Conference on Durability of Building Materials and Components (DBMC 2020), International Center for Numerical Methods in Engineering (CIMNE), Barcelona, s. 413–415.
• [6] Historic Window (2009), Historic window restoration workshop, (online)https://www.sanantonio.gov/portals/0/Files/HistoricPreservation/WindowRestorationWorkshop.pdf. (Accessed: 07-02-2023).
• [7] Kampmann, T., Thomas, (2004) Hvad koster et vindue? Totaløkonomisk valg af vinduer, Raadvad.
• [8] Pickles D., McCaig I., Wood Ch., Traditional windows. Their care, repair and upgrading, London 2014.
• [9] Sims C., Powter A., Repair or replace. Windows in historic buildings: arriving at a sustainable solution, Héritage. Le magazine de la Fondation Héritage Canada, s. 40–47.
• [10] Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków, Dz.U. 2014 poz. 1200, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20140001200/U/D20141200Lj.pdf.
• [11] Ustawa z 23 lipca 2003 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz.U. 2018, poz. 2067 z późn. zm.
• [12] Tajchman J. (1993). Słownik terminologiczny architektury - stolarka okienna, Warszawa.
• [13] Tajchman J. (1990) Stolarka okienna w Polsce. Rozwój i problematyka konserwatorska, Warszawa.
• [14] Turner, S. (2016) ‘Windows in historic buildings: sustainable, repairable’, Héritage matters.
• [15] Vadstrup, S.( 2010a.). ALMINDELIG VEDLIGEHOLDELSE AF ÆLDRE TRÆVINDUER, Bygnings Bevaring, Raadvad.
• [16] Vadstrup, S.( 2010b). BEVARELSE AF GAMLE RUDEGLAS, RAADVAD.
• [17] Vadstrup, S.( 2012). ENERGIFORBEDRING AF VINDUER, RAADVAD.
• [18] Vadstrup, S.(2010c). FORKERT BEHANDLING AF GAMLE VINDUER, RAADVAD 2010c.
• [19] Vadstrup, S.( 2010d). FREMSTILLING AF NYE VINDUER AF TRÆ TIL ÆLDRE HUSE Bygnings Bevaring, Raadvad 2010d.
• [20] Vadstrup, S.( 2004) ‘TOTAL ISTANDSÆTTELSE AF ÆLDRE TRÆVINDUER’, Bygnings Bevaring, Raadvad.
• [21] Vadstrup, S. (2010) ‘Total istandsættelse af ældre trævinduer’ Bygnings Be varing (online) https://www.bygningsbevaring.dk/up-loads/files/anvisninger/10-ANVISN_Total_istands_vinduer.pdf (accessed: 5.03.2024).
• [22] VIPGRUPA(2014),(online)https://grupavip.com.pl/aktualnosci/renowacja-zabytkowych-okien-jak-to-robic (accessed: 02.01.2024).