Wyróżniki krajobrazu dawnych ziem polskich w wybranych obszarach ameryki południowej jako swoisty przykład dziedzictwa kulturowego emigrantów

• Autorzy: Faryś M. , Kijowska J.

Warianty tytułu

EN

Landscape discriminants of the old Polish homeland in the selected areas in south america as an example of the cultural heritage of emigrants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ameryka Łacińska stała się celem masowej emigracji transatlantyckiej z Europy na przełomie XIX i XX w. Po przyjeździe na kontynent, przede wszystkim do Brazylii, Argentyny, Urugwaju, Paragwaju, imigranci, głównie z obszarów wiejskich Galicji, znaleźli się w odmiennym środowisku przyrodniczym, gospodarczo-społecznym, kulturowym i politycznym, co pogłębiało tęsknotę za krajem, krajobrazem swojej wsi i najbliższej okolicy. Asymilując się do nowych uwarunkowań czerpali wzorce z kraju ojczystego, podejmowali próby „oswojenia” najbliższej okolicy i starali się implementować rozwiązania znane ze starej ojczyzny. Przejawy takiej działalności uwidaczniają się silnie w krajobrazie, w którym zidentyfikowano wyróżniki o charakterze przyrodniczym i kulturowym oraz materialnym i niematerialnym. Kolejne pokolenia podtrzymywały tradycje przodków, nie tylko jako przejaw tęsknoty za krajobrazem z Europy, ale również w celu zademonstrowania pochodzenia i podkreślenia odmienności od pozostałych osadników.

EN

Latin America became the destination of massive transatlantic emigration at the turn of the 19th and 20th century. After reaching the continent, mostly Brazil, Argentina, Uruguay and Paraguay, the emigrants – originated from the rural areas of Galicia, found themselves in a different natural, as well as economic, social, political and cultural environment, which increased their nostalgia for the homeland and the landscape of the familiar countryside. While assimilating to the new conditions, they applied patterns familiar from the country of their origin, thus trying to "domesticate" the neighbourhood, attempted to implement solutions known from their previous homeland. Examples of their activities are clearly visible in the landscape, in which certain discriminants were identified, both showing natural and cultural, material and intangible characteristics. The following generations maintained the tradition of their ancestors not only as the manifestation of their nostalgia for the European landscape, but also to demonstrate their origin and underline their distinctiveness from other settlers.

Słowa kluczowe

PL

wyróżnik; Ameryka Południowa; krajobraz kulturowy; migracja

EN

discriminant; South America; cultural landscape; migration

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 34
• Strony: 47--62
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., ryc., fot., tab.

Twórcy

autor

Faryś M.

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Poznań, Polska

autor

Kijowska J.

• Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Wydział Humanistyczny, Gorzów Wielkopolski, Polska

Bibliografia

• Czerwiński T., 2012: Kapliczki i krzyże przydrożne w Polsce. Ocalić od zapomnienia. Wyd. Sport i Turystyka MUZA SA, Warszawa.
• Faryś M., Kijowska J., 2015: Rozwój turystyki w obszarze transgranicznym Argentyny i Brazylii na przykładzie Parków Narodowych Iguazú/Iguaçu [w:] Uwarunkowania Rozwoju turystyki i rekreacji w regionie trans granicznym (red.): W. Staniewska-Zątek, A. Wołoszyn., J. Kijowska, Wyd. Nauk. PWSZ w Gorzowie Wielkopolskim: 27-46.
• Gardi, C., Angelini, M., Barceló, S., Comerma, J., Cruz Gaistardo, C., Encina Rojas, A., Jones, A., Krasilnikov, P., Mendonça Santos Brefin, M.L., Montanarella, L., Muñiz Ugarte, O., Schad, P., Vara Rodríguez, M.I., Vargas, R. (eds), 2014: Atlas de suelos de América Latina y el Caribe, Comisión Europea – Oficina de Publicaciones de la Unión Europea, L-2995 Luxembourg.
• Gaudio M., 2011: La paradoja inclusión/exclusión en la política migratoria Argentina, CONICET, Prácticas de Oficio, nr 7/8.
• Groniowski K., 1969: Gorączka brazylijska, Kwartalnik Historyczny, R. LXXIV z. 2: 317-339.
• Historia Polski w liczbach. T. 1, Państwo, społeczeństwo. Główny Urząd Statystyczny. F. Kubiczek (1940- ) (red.): A. Wyczański (1924-2008) (oprac.), Warszawa, 2003 http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/doccontent?id=16997 [15.04.2016].
• Joel Larocca Junior, Pier Luigi Larocca, Clarissa de Almeida Lima, 2008: Casa EslavoParanaense. Arquitetura de madeira dos colonos poloneses e ucranianos do Sul do Paraná, Larocca Associados S/S Ltda, Ponta Grossa, Paraná.
• Kijowska J., Faryś M., Kwiatkowska-Faryś E., 2016: Kształtowanie poczucia tożsamości narodowej Polonii brazylijskiej w São Mateus do Sul (stan Paraná) [w:] Język. Religia. Tożsamość. Ku tożsamości, tom XIII, Wyd. Nauk. PWSZ w Gorzowie Wielkopolskim: 87-95.
• Kwiatkowska-Faryś E., Faryś M., Kijowska J., 2016: Relacje Polonii latynoamerykańskiej z Polską na przestrzeni XX i XXI stulecia [w:] Język. Religia. Tożsamość. Ku tożsamości, tom XIII, Wyd. Nauk. PWSZ w Gorzowie Wielkopolskim: 75-86.
• Majdecka-Strzeżek A., 2012: Historyczne cmentarze ogrody pamięci jako wyróżniki krajobrazu kulturowego. Architektura. Czasopismo Techniczne PK, 2-A/2012, z. 7: 71-76.
• Mazurek J., 2006: Kraj a emigracja. Ruch ludowy wobec wychodźstwa chłopskiego do krajów Ameryki Łacińskiej (do 1939 r.) Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW, Warszawa.
• Myga-Piątek U., 2016: Krajobraz jako autentyk, makieta, hybryda. Rozważania o roli krajobrazu we współczesnej turystyce, Turystyka Kulturowa, Nr 1/2016, Turystyka kulturowo-przyrodnicza: 47-63.
• Myga-Piątek U., Plit J., 2016: Aspekty krajobrazowe w różnych kręgach kulturoworeligijnych. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego nr 22: 11-29.
• Myga-Piątek U., Chmielewski T.J., Solon J., 2015: Rola cech charakterystycznych, wyróżników i wyznaczników krajobrazu w klasyfikacji i audycie krajobrazów aktualnych [w]: Klasyfikacje i oceny krajobrazów Polski drugiej dekady XXI w. (red.): T.J. Chmielewski, Problemy Ekologii Krajobrazu, Tom XL: 177-185.
• Niedźwiecka-Filipiak I., 2009: Wyróżniki krajobrazu i architektury wsi Polski Południowo-Zachodniej. Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław.
• Nita J., 2015: Znaczenie wyznaczników i wyróżników w badaniach krajobrazu. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Nr 30: 59-70.
• Słownik języka polskiego, 1978-1981, M. Szymczak (red.), t. 3, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Sobczyński M. 2014: Krajobraz kulturowy, administracyjny i polityczny a region polityczny. Kilka uwag o istocie zjawiska. Studia z Geografii Politycznej i Historycznej, tom 3 (2014): 49-70.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).