Gazy anestetyczne : zastosowanie, narażenie środowiskowe i sposoby zmniejszenia ryzyka zagrożenia

• Autorzy: Chmielewski J. , Czarny-Działak M. , Laurman-Jarząbek E. , Ślusarczyk J. , Żeber-Dzikowska I. , Wójtowicz B. , Gworek B. , Dziechciaż M.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2018.10.25

Warianty tytułu

EN

Anesthetic gases : application, environmental exposure and ways of risk reduction

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono skutki zdrowotne narażenia na czynniki chemiczne drogą inhalacyjną w postaci gazów anestetycznych. Zidentyfikowano zagrożenia zdrowotne związane z narażeniem personelu medycznego na gazy anestetyczne. Zaproponowano podjęcie działań profilaktycznych w celu zmniejszenia ryzyka.

EN

Review with 59 refs.

Słowa kluczowe

PL

gazy anestetyczne; szkodliwe warunki pracy; szkodliwe czynniki środowiskowe; ryzyko zagrożenia; zagrożenia zdrowotne

EN

anesthetic gases; hazardous working conditions; harmful environmental agents; health risks

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 97, nr 10
• Strony: 1760--1763
• Opis fizyczny: Bibliogr. 59 poz.

Twórcy

autor

Chmielewski J.

• Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Krucza 5/11d, 00-548 Warszawa

autor

Czarny-Działak M.

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce

autor

Laurman-Jarząbek E.

• Akademia Ignatianum, Kraków

autor

Ślusarczyk J.

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce

autor

Żeber-Dzikowska I.

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce

autor

Wójtowicz B.

• Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków

autor

Gworek B.

• Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

autor

Dziechciaż M.

• Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna, Jarosław

Bibliografia

• [1] E. Dobrzyńska, M. Pośniak, Przem. Chem. 2018, 97, nr 4, 155.
• [2] J. Nosko, Zachowania zdrowotne i zdrowie publiczne. Aspekty historyczno- kulturowe, Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera, Łódź 2005, 8.
• [3] E. Krajewska-Kułak, Mat. konf. IV Podlaskiej Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Szkoleniowej "Pacjent podmiotem troski zespołu terapeutycznego", Białystok, 21-24 kwietnia 2005, 285.
• [4] M. Siemiński, Środowiskowe zagrożenia zdrowia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• [5] B. Świątkowska, Med. Pracy 2010, 61, nr 6, 661.
• [6] M. Boroń, M. Dobrakowski i in., Przem. Chem. 2018, 97, nr 4, 140.
• [7] J.P. Groniec, Pomiary i ocena stężeń czynników chemicznych i pyłów w środowisku pracy. Wytyczne i zalecenia, CIOP-PIB, Warszawa 2004.
• [8] F.D. Smith, AORN J. 2010, 91, nr 4, 482.
• [9] C. Edling, Scand, J. Work Environ. Health 1980, 6, nr 2, 85.
• [10] J. Andres, W. Gaszyński, P. Jałowiecki i in., Anestezjologia Intensywna Terapia 2007, 39, 57.
• [11] I. Smith, J. Ambulatory Surgery 2003, 10, 89.
• [12] E. Mayzner-Zawadzka (red.), Anestezjologia kliniczna z elementami intensywnej terapii i leczenia bólu, PZWL, Warszawa 2009.
• [13] F.R. Montes, J.E. Trillos, I.E. Rincon i in., J. Clin. Anesth. 2002, 14, 324.
• [14] S. Lloyd, Curr. Anaesthesia Crit. Care 2007, 18, 188.
• [15] P.H. Tonner, Best Pract. Res. Clin. Anaesthesiol. 2005, 19, nr 3, 475.
• [16] E.L. Ong, J.W. Chiou, J.L. Chong i in., Ambulatory Surgery 2000, 8, 37.
• [17] M. Kucharska, W. Wesołowski, Med. Pracy 2014, 65, nr 1, 45.
• [18] W. Janiec, Farmakodynamika. Podręcznik dla studentów farmacji, PZWL, Warszawa 2008.
• [19] W. Kostowski, Z.S. Herman, Farmakologia. Podstawy farmakoterapii, PZWL, Warszawa 2010.
• [20] J. Golembiewski, Am. J. Health Syst. Pharm. 2004, 61, nr 4, 10.
• [21] S. Patel, K. Goan, Drugs 1996, 51, 658.
• [22] N.J. O’Keeffe, T.E.J. Healy, Pharm. Therapeutics 1999, 84, 233.
• [23] Scientific basis for Swedish occupational standards. Consensus report for sevoflurane and dezflurane. Arbete och Halsa 1998, 19.
• [24] K. Westphal, U. Strouhal, P. Kessler, J. Schneider, Anaesthesist 1997, 46, 677.
• [25] N. Raj, K.A. Henderson, J.E. Hall, I.M. Aguilera, M. Harmer, A. Hutchings i in., Anaesthesia 2003, 58, 630.
• [26] M. Jakubowski, Podstawy Metody Oceny Środowiska Pracy 2007, 52, nr 2, 65.
• [27] M. Løberg, S. Furholm, I. Hoff i in., Gastrointest. Endosc. 2011, 74, 1347.
• [28] PN-Z-04009-12:2008, Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości azotu i jego związków. Cz. 12. Oznaczanie tlenku diazotu na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej.
• [29] PN-Z-04423:2011, Ochrona czystości powietrza. Oznaczanie izofluranu na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej.
• [30] PN-Z-04422:2010, Ochrona czystości powietrza. Oznaczanie dezfluranu na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej.
• [31] PN-Z-04429:2011, Ochrona czystości powietrza. Oznaczanie sewofluranu na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej.
• [32] D. Volquind, A. Bagatini, G. Massaro, C. Monteiro, J. Rech Londero, G.D. Benvenutti, Rev. Bras. Anestesiol. 2013, 63, nr 2, 227.
• [33] H.V. Fineberg, L.A. Pearlman, R.A. Gabel, New Engl. J. Med. 1980, 303, 613.
• [34] R. Stuart, A. Yajnik, J. Ashford, R. Springer, S. Harvey, Ochsner J. 2011, 11, nr 1, 37.
• [35] S. Ghatge, J. Lee, I. Smith, Acta Anaesthesiologica Scandinavica 2003, 43, 917.
• [36] M. Pośniak, M. Galwas, Bezpieczeństwo Pracy 2007, nr 11, 14.
• [37] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych, Dz.U. 2005, nr 11, poz. 86 ze zm.
• [38] Dyrektywa Rady 98/24/WE z dn. 7 kwietnia 1998 r. w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed ryzykiem związanym z czynnikami chemicznymi w miejscu pracy (czternasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/931/EWG).
• [39] Ł. Łukaszewski, G. Durek, A. Kübler, Anestezjol. Intensywna Terapia 2004, nr 4, 260.
• [40] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, Dz.U. 1997, nr 129, poz. 844.
• [41] M. Kupczewska-Dobecka, R. Soćko, Med. Pracy 2006, 57, nr 6, 557.
• [42] C. Byhahn, K. Heller, V. Lischke, K. Westphal, CNS Drugs 2001, 15, nr 3, 197.
• [43] J.T. Marcinkowski, A. Klimberg, D. Delikat-Dudek, Mat. konf. I Podlaskiej Konferencji Naukowo-Szkoleniowej. Pielęgniarstwo we Współczesnej Medycynie, 19-20 maja, Białystok 2000, 353.
• [44] J.K. Karczewski (red.), Higiena. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa, Wyd. Czelej Sp. z o.o., Lublin 2002, 263.
• [45] M.G. Irwin, T. Trinh, C.L. Yao, Expert Opin. Drug Safety 2009, 8, nr 4, 473.
• [46] C.J. Green, Lab. Anim. 1981, 15, 397.
• [47] D. Sessler, J.M. Badgwell, Anesth. Analg. 1998, 87, nr 5, 1083.
• [48] T. Tannenbaum, R. Goldberg, J. Occupational Environ. Medicine 1985, 9, 659.
• [49] F.T. Evans, Anestezja ogólna, PZWL, Warszawa 1970.
• [50] T. Smith, Podstawy anestezjologii, t. 3, DB Publishing, Warszawa 2012.
• [51] S.M. Shafer, J. Oral Maxillofac. Surg. 1993, 51, 945.
• [52] S. Wilson, Pediatry Dent. 1996, 18, 287.
• [53] E.N. Cohen, J.W. Bellville, B.J. Brown, Anesthesiology 1971, 35, 343.
• [54] R.P. Knill-Jones, L.V. Rodrigues, D.D. Moir, A.A. Spence, Lancet 1972, nr 1, 1326.
• [55] T.H. Corbett, R.G. Cornell, J.L. Endres, Anesthesiology 1974, 41, 341.
• [56] P.O.D. Pharoah, E. Alberman, P. Doyle, Lancet 1977, nr 1, 34.
• [57] J.S. Yasny, J. White, Anesth. Progress 2012, 59, 154.
• [58] S.I. Allweiler, L.R. Kogan, Vet. Anaesth. Analg. 2013, 40, 285.
• [59] A. Shirangi, L. Fritschi, C.D.J. Holman, Aust. Vet. J. 2007, 85, nr 1-2, 32.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę