Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Polski po 1989 r.

• Autorzy: Ochyra-Żurawska Katarzyna , Ochyra Patryk

Identyfikatory

DOI

10.55676/asi.v2i2.16

Warianty tytułu

EN

Polish foreign and security policy after 1989

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Głównym celem niniejszego artykułu było określenie czynników, które przyczyniły się do kształtowania bezpieczeństwa zewnętrznego oraz międzynarodowego Polski po 1989 r. Autorzy poruszyli główne problemy kształtowania się polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej (RP) w okresie transformacji systemowej oraz przemian na arenie międzynarodowej po 1989 r. W pierwszej części artykułu autorzy opisali stosunki RP z innymi państwami. W głównej części autorzy scharakteryzowali doktryny i strategie obowiązujące w państwie polskim po 1989 r. W kolejnej części przedstawiali współpracę ze strukturami międzynarodowymi, której istotnymi cezurami czasowymi były przełom polityczny 1989 r. oraz przystąpienie do NATO w 1999 r. Lata dziewięćdziesiąte XX wieku były okresem radykalnych przemian polityczno-ustrojowych w Polsce, w związku z tym również bezpieczeństwo doświadczało rewolucyjnych zmian.

EN

The main aim of this article is to identify the factors that contributed to shaping the external and international security of Poland after 1989. The authors discuss the main problems of shaping the foreign and security policy of the Republic of Poland (RP) in the period of systemic transformation and changes on the international arena after 1989. In the first part of the article, the authors describe the relations of the Republic of Poland with other countries on the arena of international politics. In the main part, the authors characterize the doctrines and strategies which are in force in Poland after 1989. In the next part, they present cooperation with international structures, which was marked by the political break-through in 1989 and NATO accession in 1999. The 1990s were a time of radical changes of political system in Poland and also security system has undergone revolutionary changes.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo; doktryna; współpraca międzynarodowa; państwo; strategia

EN

security; doctrine; international cooperation; state; strategy

• Wydawca: Wydawnictwo Lotniczej Akademii Wojskowej
• Czasopismo: Aviation and Security Issues
• Rocznik: 2022
• Tom: No. 2
• Strony: 31--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz.

Twórcy

autor

Ochyra-Żurawska Katarzyna

• Menadżerska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie

• https://orcid.org/0000-0001-6214-8930

autor

Ochyra Patryk

• Menadżerska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie

• https://orcid.org/0000-0001-8991-4068

Bibliografia

• Ambroziak Ł., Chojna J., Gniadek J., Juszczak A., Miniszewski M., Strzelecki J., Szpor A., Śliwowski P., Święcicki I., Wąsiński M., Grupa Wyszehradzka - 30 lat transformacji, integracji i rozwoju, PIE, Warszawa 2021.
• Blitz J., NATO head attakcs EU’s Georgia deal, „Financial Times”, 14 września 2008 r.
• Błażejewska P., Trudne początki współpracy wyszehradzkiej w dobie transformacji systemowej, „Nowa Polityka Wschodnia” 2016, nr 1(10).
• Ciechanowski G., Polskie kontyngenty wojskowe w operacjach pokojowych 1990-1999, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010.
• Czupryński A., Wiśniewski B, Zboina J., Bezpieczeństwo - teoria, badania, praktyka, CNBOP-PIB, Józefów 2015.
• Dubin B., Underneath Putin’s Ratings, „New Eastern Europe” 2014, nr 4(XIII).
• Fiszer J.M., Włodzimierz Putin - dlaczego zaufała mu cała Rosja? Specyficzne formy przywództwa politycznego, [w:] Przywództwo i elity polityczne w krajach WNP, red. T. Bodio, W. Jakubowski, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2010.
• Gajewski J., Regionalizm w polityce bezpieczeństwa Polski 1989-2000, Scholar, Warszawa 2001.
• Jakimowicz R., Zarys polsko-niemieckich stosunków politycznych w latach 1990-2019, „Krakowskie Studia Małopolskie” 2020, nr 1(25).
• Kosman M., Polsko-niemieckie stosunki polityczne na przestrzeni trzech dekad po zjednoczeniu Niemiec - główne zagadnienia, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2020, nr 2(XVII).
• Koziej S., Brzozowski A., Strategie bezpieczeństwa narodowego RP 1990-2014. Refleksja na ćwierćwiecze, [w:] Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. Pierwsze 25 lat, red. R. Kupiecki, WCEO, Warszawa 2015.
• Koziej S., Ewolucja polskiej strategii obronności, Scholar, Warszawa 2001.
• Koziej S., Obronność Polski w warunkach samodzielności strategicznej lat 90. XX wieku, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2012, nr 21.
• Kulisz M., Analiza procesu planowania strategicznego bezpieczeństwa Polski w latach 1990-2007, „Doctrina. Studia Społeczno-Polityczne” 2008, nr 5.
• Kupiecki R., NATO w polskiej perspektywie 1989-2019, PISM, Warszawa 2019.
• Kupiecki R., Wzajemne relacje strategii sojuszniczej oraz założeń narodowych, a tak-że proces kształtowania się strategii NATO. Siła i solidarność. Strategia NATO 1949-1989, PISM, Warszawa 2012.
• Kuśmierek Z., Rozszerzenie NATO - implikacje dla Europy Środkowo-Wschodniej, [w:] NATO a Europa Wschodnia. Rozszerzenie NATO na Wschód - ostatnie wyzwanie europejskie XX wieku, red. K.A. Wojtaszczyk, J.M. Niepsuj, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 1998.
• Kuźniar R., Polityka bezpieczeństwa w polskiej polityce zagranicznej, Scholar, Warszawa 2001.
• Malendowski W., Doktryna wojenna Federacji Rosyjskiej w XX i XXI wieku. Cele - za-dania - kierunki działania, „Przegląd Strategiczny” 2017, nr 10.
• Menkiszak M., Trudne sąsiedztwo: problematyka bezpieczeństwa w stosunkach Polski z ZSRR i Rosją w latach 1989-2000, Scholar, Warszawa 2001.
• Orłowski P., Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2020, „Analiza KBN” 2020, nr 10(62).
• Pacuła P., NATO przyszłości - wyzwania duże i większe, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2009, nr 11.
• Pawłowski J., Międzynarodowe i narodowe dylematy bezpieczeństwa na początku drugiej dekady XXI wieku, [w:] Bezpieczeństwo Polski. Współczesne wyzwania, red. S. Wojciechowski, A. Potyrała, Difin, Warszawa 2014.
• Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, wyd. 4, opracowanie zbiorowe, AON, Warszawa 2009.
• Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, opracowanie zbiorowe, AON, Warszawa 2008.
• Stolarczyk M., Stosunki polsko-niemieckie w latach 1998-2009 (wybrane aspekty polsko-niemieckiej współpracy), [w:] Stosunki Polski z sąsiadami w pierwszej dekadzie XXI wieku, red. M. Stolarczyk, UŚ, Katowice 2011.
• Szkop E., Gospodarka w relacjach Unia Europejska - Federacja Rosyjska, UW, Warszawa 2012.
• Trzpil M., Afganistan jako największe współczesne wyzwanie dla NATO, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2009, nr 11.
• Wojciechowski S., NATO wobec obecnej sytuacji w Afganistanie. Analiza wybranych uwarunkowań wewnętrznych, „Biuletyn Instytutu Zachodniego” 2021, nr 27.
• Zarychta S., Doktryny i strategii NATO 1949-2013, Bellona, Warszawa 2014.
• Dokumenty i akty prawne:
• „Strategia bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej 2000”, BBN, Warszawa 2000.
• „Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2003”, BBN, Warszawa 2003.
• „Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2014”, BBN, Warszawa 2014.
• „Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2020”, BBN, Warszawa 2020.
• „Strategia rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022” przyjęta uchwałą Rady Ministrów z dnia 9 kwietnia 2013 r.
• Traktat między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, podpisany w Bonn dnia 17 czerwca 1991 r. (Dz.U. z 1992 r., nr 14, poz. 56).
• Źródła internetowe:
• http://koziej.pl/materialy-dydaktyczne/page/6/ [dostęp: 8.11.2022].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).