Wpływ właściwości nanorurek węglowych na ich nanotoksyczność

• Autorzy: Szymańska Alicja , Michalkiewicz Beata

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2019.8.27

Warianty tytułu

EN

The influence of carbon nanotubes properties on their nanotoxicity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Nanomateriały mają bardzo szerokie możliwości aplikacyjne, jednak ich stosowanie może powodować niezbadane dotąd zagrożenie dla środowiska i człowieka. Jednymi z najbardziej znanych nanomateriałów, które znalazły wiele zastosowań ze względu na unikatowe właściwości są nanorurki węglowe. Mimo że nanorurki węglowe są zwykle zbudowane tylko z jednego pierwiastka, który jest uważany za bezpieczny (węgiel) to wykazują odmienne właściwości fizykochemiczne. Pozwala to przypuszczać, że mogą wykazywać różną toksyczność. Przedstawiono przegląd badań naukowych w zakresie wpływu właściwości nanorurek węglowych na ich nanotoksyczność.

EN

A review, with 31 refs., of toxic properties of C nanotubes and their impact on living organisms. The effect of their length and diam., their aggregation in the living organisms, the presence of impurities and surface properties were taken into consideration.

Słowa kluczowe

PL

nanorurki węglowe; CNT; nanotoksyczność; grafen

EN

carbon nanotube; CNT; nanotoxicity; graphene

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2019
• Tom: T. 98, nr 8
• Strony: 1341--1343
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz.

Twórcy

autor

Szymańska Alicja

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

autor

Michalkiewicz Beata

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Instytut Technologii Chemicznej Nieorganicznej i Inżynierii Środowiska, ul. Pułaskiego 10, 70-322 Szczecin

Bibliografia

• [1] E.T. Thostenson, Z.F. Ren, T.W. Chou, Compos. Sci. Technol. 2001, 61, 1999.
• [2] L.M. Gomez, A. Kumar, Y. Zhang, K. Ryu, A. Badmaev, C.W. Zhou, Nano. Lett. 2009, 9, 3592.
• [3] X.L. Sheng, N.R. Liu, J. Zhai, L.P. An, Prog. Chem. 2009, 21, 1969.
• [4] T.Y. Tsai, C.Y. Lee, N.H. Tai, W.H. Tuan, Appl. Phys. Lett. 2009, 95, 013107.
• [5] J.S. Im, B.C. Bai, Y.S. Lee, Biomaterials 2010, 31, 1414.
• [6] Z. Liu, A.C. Fan, K. Rakhra, S. Sherlock, A. Goodwin, X.Y. Chen, Angew. Chem. Int. Ed. 2009, 48, 7668.
• [7] W.K. Oh, H. Yoon, J. Jang, Biomaterials 2010, 31, 1342.
• [8] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 127/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji oznakowania i pakowania, Dz. Urz. UE L353/1, 31 grudnia 2008 r.
• [9] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1907/2006 z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów, Dz. Urz. UE L396, 30 grudnia 2006 r.
• [10] http://www.echa.europa.eu, dostęp 14 marca 2019 r.
• [11] M.F. Jaurand, A. Renier, J. Daubriac, Part. Fibre Toxicol. 2009, 6, 6.
• [12] L.A. Mitchell, J. Gao, R. Van der Wal, A. Gigliotti, S.W. Burchiel, J.D. McDonald, Toxicol. Sci. 2007, 100, 203.
• [13] J. Pauluhn, Regul. Toxicol. Pharmacol. 2010, 57, 78.
• [14] C.A. Poland, R. Duffin, I. Kinloch, A. Maynard, W.A.H. Wallace, A. Seaton, V. Stone, S. Brown, W. MacNee, K. Donaldson, Nat. Nanotechnol. 2008, 3, 423.
• [15] F.A. Murphy, C.A. Poland, R. Duffin, K.T. Al-Jamal, H. Ali-Boucetta, A. Nunes, F. Bryne, A. Prina-Mello, Y. Volkov, S. Li, S.J. Mather, A. Bianco, M. Prato, W. MacNee, W.A. Wallace, K. Kostarelos, K. Donaldson, Am. J. Pathol. 2011, 178, 2587.
• [16] A. Takagi, A. Hirose, T. Nishimura, N. Fukumori, A. Ogata, N. Ohashi, S. Kitajima, J. Kanno, J. Toxicol. Sci. 2008, 33, 105.
• [17] Y. Sakamoto, D. Nakae, N. Fukumori, K. Tayama, A. Maekawa, K. Imai, A. Hirose, T. Nishimura, N. Ohashi, A. Ogata, J. Toxicol. Sci. 2009, 34, 65.
• [18] J. Muller, M. Delos, N. Panin, V. Rabolli, F. Huaux, D. Lison, Toxicol. Sci. 2009, 110, 442.
• [19] A.A. Shvedova, E.R. Kisin, R. Mercer, A.R. Murray, V.J. Johnson, A.I. Potapovich, Y.Y. Tyurina, O. Gorelik, S. Arepalli, D. Schwegler-Berry, A.F. Hubbs, J. Antonini, D.E. Evans, K.B. Ku, D. Ramsey, A. Maynard, V.E. Kagan, V. Castranova, P. Baron, Am. J. Physiol. Lung Cell. Mol. Physiol. 2005, 289, L698.
• [20] R.R. Mercer, J. Scabilloni, L. Wang, E. Kisin, A.R. Murray, D. Schwegler- Berry, A.A. Shvedova, V. Castranova, Am. J. Physiol. Lung Cell. Mol. Physiol. 2008, 294, 87.
• [21] J. Kolosnjaj-Tabi, K.B. Hartman, S. Boudjemaa, J.S. Ananta, G. Morgant, H. Szwarc, L.J. Wilson, F. Moussa, ACS Nano 2010, 4, 1481.
• [22] K. Donaldson, R. Aitken, L. Tran, V. Stone, R. Duffin, G. Forrest, A. Alexander, Toxicol. Sci. 2011, 92, 5.
• [23] B.J. Panessa-Warren, M.M. Maye, J.B. Warren, K.M. Crosson, Environ. Pollut. 2009, 157, 1140.
• [24] V.E. Kagan, Y.Y. Tyurina, V.A. Tyurin, N.V. Konduru, A.I. Potapovich, A.N. Osipov, E.R. Kisin, D. Schwegler-Berry, R. Mercer, V. Castranova, A.A. Shvedova, Toxicol. Lett. 2006, 165, 88.
• [25] S. Koyama, Y.A. Kim, T. Hayashi, K. Takeuchi, C. Fujii, N. Kuroiwa, H. Koyama, T. Tsukahara, M. Endo, Carbon 2009, 47, 1365.
• [26] A. Simon-Deckers, B. Gouget, M. Mayne-L’hermite, N. Herlin-Boime, C. Reynaud, M. Carrière, Toxicology 2008, 253, 137.
• [27] C. Cheng, K.H. Müller, K.K.K. Koziol, J.N. Skepper, P.A. Midgley, M.E. Welland, A.E. Porter, Biomaterials 2009, 30, 4152.
• [28] R. Singh, D. Pantarotto, L. Lacerda, G. Pastorin, C. Klumpp, P. Prato, A. Bianco, K. Kostarelos, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 2006, 103, 3357.
• [29] M.L. Schipper, N. Nakayama-Ratchford, C.R. Davis, N.W.S.K. Kam, P. Chu, Z. Liu, X. Sun, H. Dai, S.S. Gambhir, Nat. Nanotechnol. 2008, 3, 216.
• [30] H. Tong, J.K. McGee, R.K. Saxena, U.P. Kodavanti, R.B. Devlin, M.I. Gilmour, Toxicol. Appl. Phamacol. 2009, 239, 224.
• [31] J. Wang, R.H. Sun, N. Zhang, H. Nie, J.H. Liu, J.N. Wang, H. Wang, Y. Liu, Carbon 2009, 47, 1752.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).