Pyretryny. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Soćko R. , Czerczak S.

Warianty tytułu

EN

Pyrethrins

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pyretryny są to związki wyodrębnione na drodze ekstrakcji z wysuszonych koszyczków kwiatowych roślin Chrysanthemum cinerariaefolium (Bertram szarolistny, złocień, pyretrum) i Taracetum cinerańaefolium, u których zawartość tych związków waha się w granicach 0,7-3,0%. Pyretryny należą do najstarszych środków owadobójczych używanych przez człowieka. Powodem dużego zainteresowania tą grupą związków jest nie spotykana w innych grupach insektycydów wybiórczość działania, duża aktywność szkodnikobójcza, a jednocześnie niewielka toksyczność dla ludzi i innych organizmów wyższych. Pyretryny stosowane są najczęściej do zwalczania szkodników w pomieszczeniach zamkniętych, w przechowalnictwie, w higienie sanitarnej, a także w rolnictwie i sadownictwie. Zatrucia pyretrynami są sporadyczne, ponieważ związki te szybko ulegają rozkładowi organizmach ssaków. Dawka, stanowiąca bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka (IDLH), wynosi 5000 mg/m3 tej substancji. Według rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 21 sierpnia 1977 r. w sprawie substancji chemicznych stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia pyretryny zaklasyfikowano jako substancje szkodliwe i oznakowano następującymi symbolami: R 21- działa szkodliwie w przypadku kontaktu ze skórą, R 22 - działa szkodliwie w przypadku spożycia i R 20 - działa szkodliwie w przypadku narażenia drogą oddechową. W działaniu bezpośrednim pyretryny powodują przede wszystkim kontaktowe zapalenie skóry oraz uczulenia. W zatruciach drogą wziewną następuje podrażnienie dróg oddechowych. Zatrucie dużymi dawkami drogą pokarmową przebiega z objawami silnego pobudzenia ośrodkowego układu nerwowego, drgawkami, drżeniem mięśniowym, porażeniem i biegunką. Występuje ponadto znieczulenie języka, kichanie, szum w uszach, zaburzenia koordynacji oraz porażenie ośrodka oddechowego, które jest bezpośrednią przyczyną śmierci. Ze względu na niewystarczające dane toksykologiczne do wyprowadzenia wartości NDS pyretryn proponujemy, aby wartość NDS przyjąć analogicznie jak w ACGIH, czyli na poziomie 5 mg/m3. Narażenie na pyretryny w stężeniu 5 mg/m3 powinno zapobiec wystąpieniu objawów układowych. Proponujemy nie ustalać wartości NDSCh do czasu uzyskania dodatkowych danych pochodzących z badań toksykologicznych. Częstotliwość badań okresowych: raz w roku.

EN

Pyrethrum is a botanical insecticide obtained from Chrysanthemum cinerariaefolium that was formerly used as a powder. Pyrethrins belong to oldest insecticides’ used resources through man. Pyrethrins are used in household sprays for a wide range of insects and in veterinary flea powders for cats and dogs and have been used to control head lice. Poisonings pyrethrins are sporadic, because natural pyrethrins induce hepatic microsomal enzymes and are rapidly detoxified. NIOSH established an IDLH value of 5000 mg/m3 for this substance. Pyrethrins cause inflammation of skin and allergy. Sensitization of the skin and respiratory tract can be most troublesome. Ingestion of massive doses of these substances can induce convulsions, vomiting, and bradycardia. In animals, systemic effects include liver damage and death through respiratory failure. We propose, value MAC (TWA) of pyrethrins on level 5 mg/m3, similarly how as ACCGIH. Value MAC (TWA) - 5 mg/m3 should prevent to the potential risk for systemic effects. We propose not fixing values MAC (STEL) to time of obtainment additional toxicological data.

Słowa kluczowe

PL

pyretryny; narażenie zawodowe; wartość NDS

EN

pyrethrins; occupational exposure; MAC-values

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2002
• Tom: Nr 1 (31)
• Strony: 123--136
• Opis fizyczny: Bibliogr. 38 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Soćko R.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

autor

Czerczak S.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

Bibliografia

• 1. ACGIH (1996) Documentation of threshold limit values. Cincinnati.
• 2. Aberer W., Jarisch R. (1987) Chrysanthemum allergy. Wien. Klin: Wochenschr. 99 (13), 466-8, 1987 (cyt. wgToxline, 1987).
• 3. Baer R.L., Ramsey D.L., Biondi E. (1973) The most common contact allergens. Arch. Dermatol. 108, 74- 78.
• 4. Carpenter C.P. i in. (1950) Comparative acute and subacute toxicity of allethrin and pyrethrins. Arch. Ind. Hyg. Occup. Med. 2,420-432 (cyt. wg ACGIH, 1996).
• 5. Casida J.E. i in.(1983) Mechanisms of selective action of pyrethroid insecticides. ANN. Rev. Pharmacol. Toxicol. 23, 413-438 (cyt. za Dorman, Beasley, 1991).
• 6. Chambers J. (1991) An introduction to the metabolism of pyrethroids. Residue Reviews 73, 101-124, 1980 (cyt. wg Dorman, Beasley, 1991).
• 7. Dorman D.C., Beasley V.R. (1991) Neurotoxicology of pyrethrin and the pyrethroid insecticides. Vet. Hum. Toxicol. 33 (3), 238-243.
• 8. Doull J., Klassen C.D., Amdur M.D. (1986) Casarett and Doull's Toxicology. 3rd ed. New York, Macmillan Co., Inc. 553. 1986 (cyt. wg HSDB, 1998).
• 9. Elliott M, Janes N.F., Casida J.E. (1972a) Mammalian metabolites of pyrethroids. Pyrethrum Post. 11, 94-103.
• 10. Elliott M. i in. (1972b) Metabolic fate of pyrethrin I, pyrethrin II and allethrin administered orally to rats. J. Agric. Food Chem. 20 (2), 300-313,.
• 11. Food and Agriculture Organization/World Health Organization (1970) Evaluations of some pesticide residues in food. Joint FAOAVHO Monograph WHO/FOOD/ADD/71-42. FAO/WHO, Rome (cyt. wg ACGIH, 1996).
• 12. Gerberg E.J. (1968) Head lice. Control and NIT removal. Pan American Health Organ. Sci. Publ. 263, 333-341, 1968 (cyt. wg ACGIH, 1996).
• 13. Gosselin R.E., Smith R.P., Hodge H.C. (1984) Clinical Toxicologyof Commercial Products. 5th ed., Section III. Therapeutics Index, pp. 352-355. Baltimore, Williams and Wilkins (cyt. wg ACGIH, 1996).
• 14. Griffin C.S. (1973) Mammalian toxicology of pyrethrum. Pyrethrum Post, 12, 50-58.
• 15. Guide to occupational exposure values (1998) Complied by the American Conference of Governmental Industrial Hygienists, Cincinnati.
• 16. Hayes, WaylandJ., Jr. (1982) Pesticides studied in man. Baltimore, Williams and Wilkins.
• 17. HSDB, Hazardous Substances Detabank (1998).
• 18. INCHEM (1998) International Programm on Chemical Safety, ILO + WHO.
• 19. Khera K.S., Whalen C., Angers G. (1998) Teratogenicity study on pyrethrum and rotenone (natural origin) and ronnel in pregnant rats. Journal of Toxicol. Environ. Health., vol. 10 (1), 111-119.
• 20. Lehman A.J. (1949) Pharmacological considerations of insecticides. Q. Bull. Assoc. Food Drug Off. U.S. 13, 65-70 (cyt. wg ACGIH, 1996).
• 21. Lehman A.J. (1954) A toxicological evaluation of household insecticides. Q. Bull. Assoc. Food Drug Off. U.S. 18, 3-13 (cyt. wg ACGIH, 1996).
• 22. Lehman A.J. (1952) Chemicals in foods: A report to the association of food and drug officials on current developments. Part II. Pesticides. Section III, Subacute and chronic toxicity. Q. Bull. Assoc. Food Drug Off. U.S. 16,47-53 (cyt. wg ACGIH, 1996).
• 23. Lehman A.J. (1965) Summaries of pesticide toxicity. Assoc. Food Drug Off. U.S. Topeka, Ks. (cyt. wg ACGIH, 1996).
• 24. Lord K.A., Johnson C.G. (1947) The production of dermatitis by pyrethrum and attempts to produce a non-irritant extract. Br. J. Dermatol. 59, 367-375 (cyt. wg ACGIH, 1996).
• 25. Malone J.C., Brown N.C. (1968) Toxicity of various grades of pyrethrum to laboratory animals. Pyrethrum Post 9, 3-8 (cyt. wg ACGIH, 1996).
• 26. Martin J.T.y Hester K.H.C. (1941) Dermatitis caused by insecticidal pyrethrum flowers (Chrysanthemum cinerarilfolium). Br. J. Dermatol. 53, 127-142 (cyt. wg ACGIH, 1996).
• 27. Mitchell J.C., Dupuis G., Towers G.H.N. (1972) Allergic contact dermatitis from pyrethrum (Chrysanthemum Spp.) The roles of pyretrum, a sesquiterpene lactone, and of pyrethrin. Br. J. Dermatol. 86(6), 568-573.
• 28. Mitchell J.C. (1987) Compositae and frullania phytodermatitis. Acta Derm. Venereol. 134, 69-76.
• 29. Obwieszczenie ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej z dnia 31 marca 1998 roku w sprawie wykazu środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu i stosowania. DzU nr 4, poz. 6.
• 30. Proctor N.H., Hughes J.P., Fischman M.L. (1997) Chemical hazards of the workplace. 2nd ed. JB. Lippincott Co. Philadelphia. Pa, 1988, pp 429-430 (cyt. wg Tomes, 1987).
• 31. Rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 21 sierpnia 1997 r. w sprawie substancji chemicznych stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia.
• 32. RTECS, Registry of Toxic Effects of Chemical Substances (1998).
• 33. Tanaka T., Moriwaki S.I., Horio T. (1987) Occupational dermatitis with simultaneous immediate and delayed allergy to chrysanthemum. Contact Dermatitis. 16 (3), 152-4.
• 34. Technical information: nix creme rinse (R) Burvoughs Welcome 1986 (cyt. wg Tomes, 1987).
• 35. Thune P., Sandberg M. (1987) Allergy to lichen and compositae compounds in perfumes. Investigations on the sensitizing, toxic and mutagenic potential. Acta Derm. Venereol. 134, 87-89.
• 36. Tomes, cyt. wg Micromedex (1997) Environmental health and safety series. DISC I includes Tomes plus.
• 37. Toxline (1987), d.base.
• 38. Wax P.M., Hoffman R.S. (1994) Fatality associated with inhalation of a pyrethrin shampoo. Clin. Toxicol. 32(4), 457-460.