Frakcja energetyczna w odpadach komunalnych wytwarzanych w wybranych województwach południowo-wschodniej Polski

• Autorzy: Klojzy-Karczmarczyk Beata , Makoudi Said

Identyfikatory

DOI

10.33223/zn/2023/14

Warianty tytułu

EN

Energy fraction in municipal waste generated in selected south-eastern voivodeships of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Analizą objęto wytwarzanie frakcji energetycznej i jej udział w odpadach komunalnych wytwarzanych przez mieszkańców województw południowo-wschodniej Polski (województwo małopolskie, województwo śląskie oraz województwo podkarpackie). Udziały poszczególnych frakcji morfologicznych w całym strumieniu odpadów komunalnych są zróżnicowane w zależności od województwa. Analizę przeprowadzono na podstawie dostępnych dokumentów planistycznych (na lata 2016–2022) oraz materiałów sprawozdawczych (za lata 2017‒2019). Za frakcje energetyczne uznano odpady z tworzyw sztucznych, papieru i tektury, tekstyliów, drewna oraz odpady wielomateriałowe. Udział frakcji energetycznych w całkowitym strumieniu wytwarzanych odpadów komunalnych w województwie małopolskim sięga blisko 49%. W województwach podkarpackim oraz śląskim udział ten kształtuje się odpowiednio na poziomie 29 i 36%. Ustalono, że wielkość wytwarzania frakcji energetycznej w województwiemałopolskim kształtowała się w granicach od 500 531 do 603 875 Mg rocznie. Wielkość wskaźnika wytwarzania tej frakcji w województwie jest na poziomie 148–177 kg/M/rok. Roczna wielkość wytwarzania odpadów frakcji energetycznej w województwie podkarpackim mieściła się w granicach 138 239–165 100 Mg. Wartości wskaźnika wytwarzania kształtują się na poziomie 65–78 kg/M/rok. Wytwarzanie frakcji energetycznej w województwie śląskim mieściło się w granicach 553 556‒700 868 Mg rocznie. Wartości wskaźnika wytwarzania tej frakcji kształtują się na poziomie 122–155 kg/M/rok. Wykazano ponadto szacowaną wielkość niezagospodarowanej masy frakcji energetycznej, która może być docelowo wysegregowana w instalacji i skierowana do dalszego przetwarzania a obecnie najprawdopodobniej zasila strumień odpadów zmieszanych. Masa takiej frakcji jest zdecydowanie zróżnicowana dla województw i mieściła się w szerokich granicach od 10 do 71% masy wytworzonej. Ze względu na trudności metodyczne, napotkane w trakcie analizy, uzyskane wyniki należy traktować orientacyjnie.

EN

The analysis covered the production of the energy fraction and its percentages in the municipal waste produced by the inhabitants of the voivodships of south-eastern Poland (Małopolskie, Śląskie and Podkarpackie voivodships). The shares of individual morphological fractions in the entire stream of municipal waste vary depending on the voivodship. The analysis was carried out on the basis of available planning documents (for 2016‒2022) and reporting documents (for 2017‒2019). Wastes from plastics, paper and cardboard, textiles, wood and multi-material waste were considered as energy fractions. The percentages of energy fractions in the total stream of municipal waste generated in the Małopolskie Voivodship is close to 49%. In the Podkarpackie and Śląskie Voivodships, the percentages is 29 and 36%, respectively. The production of the energy fraction in the Małopolskie Voivodship ranged from 500,531 to 603,875 Mg per year. The production index of the fraction in the voivodeship was set at the level of 148–177 kg/per capita/year. The annual volume of energy fraction waste generation in the Podkarpackie Voivodship ranged from 138,239 to 165,100 Mg. The values of the production index range from 65 to 78 kg/per capita/year. The production of the energy fraction in the Śląskie Voivodship ranged from 553,556 to 700,868 Mg annually. The production index of the fraction are at the level of 122–155 kg/per capita/year. Moreover, the estimated the mass of the energy fraction, which can be ultimately segregated in the installation and directed to further processing, and currently most likely feeds the stream of mixed waste, has been shown. The mass of the a fraction is definitely differentiated for voivodeships and ranged from 10 to 71% of the produced mass. Due to methodological difficulties encountered during the analysis, the obtained results should be treated as indicative.

Słowa kluczowe

PL

odpady komunalne; frakcje energetyczne; wytwarzanie; selektywne zbieranie; mieszkańcy

EN

municipal waste; energy fractions; generation; selective collection; inhabitants

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2023
• Tom: nr 111
• Strony: 167--180
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Klojzy-Karczmarczyk Beata

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk, Kraków

• https://orcid.org/0000-0002-2003-2291

autor

Makoudi Said

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk, Kraków

• https://orcid.org/0000-0002-8700-5861

Bibliografia

• 1. Budzyń, S. i Tora, B. 2014 – Energetyczne i materiałowe wykorzystanie odpadów – wybrane technologie opracowane we współpracy Wydziału Energetyki i Paliw oraz Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii Akademii Górniczo -Hutniczej w Krakowie. Wydawnictwo Naukowe Akapit, s. 9‒2.
• 2. Cichy, J. i Sobczyk, W. 2014 – Odpady z tworzyw sztucznych i ich recykling. Edukacja–Technika–Informatyka 1, s. 348‒353.
• 3. Dane GUS BDL – Informacje demograficzne GUS, Bank Danych Lokalnych stan na 2022.12.08. [Online] http:// www.stat.gov.pl/ [Dostęp: 08.12.2022].
• 4. Dąbrowski, J. i Piecuch, T. 2011 – Badania laboratoryjne nad możliwością współspalania wybranych grup odpadów tworzyw sztucznych wraz z osadami ściekowymi. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal 14(1), s. 213–236.
• 5. Jaglarz, G. i Generowicz, A. 2015 – Charakterystyki energetyczne odpadów komunalnych po procesach odzysku i recyklingu. Ekonomia i środowisko 2(53), s. 154‒165.
• 6. Klasyfikacja NUTS w Polsce, 2021. [Online] https://stat.gov.pl/statystyka-regionalna/jednostki-terytorialne/klasyfikacja- nuts/klasyfikacja-nuts-w-polsce// [Dostęp: 28-12-2022].
• 7. Klojzy-Karczmarczyk i in. 2015 – Klojzy-Karczmarczyk, B., Makoudi, S. i Staszczak, J. 2015 – Szacowanie masy odpadów kierowanych do przetwarzania w części biologicznej instalacji mechaniczno-biologicznego prze twarzania (MBP). Rocznik Ochrony Środowiska (Annual Set The Environment Protection) 17, s. 1162–1177.
• 8. Klojzy-Karczmarczyk, B. i Makoudi, S. 2017 – Analysis of municipal waste generation rate in Poland compared to selected European countries. E3S Web of Conferences 19, DOI: 10.1051/e3sconf/20171902025.
• 9. Klojzy-Karczmarczyk, B. i Staszczak, J. 2017 – Szacowanie masy frakcji energetycznych w odpadach komunalnych wytwarzanych na obszarach o różnym charakterze zabudowy. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal 20(2), s. 143–154.
• 10. Kumar, A. i Samadder, S.R. 2017 – An Empirical Model for Prediction of Household Solid Waste Generation Rate – A Case Study of Dhanbad, India. Waste Management 68, s. 3–15.
• 11. Michalak R. i in. 2003. Prawne i techniczne aspekty wytwarzania i stosowania paliw z odpadów przemysłowych [W:] Paliwa z odpadów. Praca zbiorowa pod red. J.W. Wandrasza i J. Nadziakiewicza. Gliwice: Wyd. Helion, t. IV, s. 21–28.
• 12. Mokrzycki, E. i Uliasz-Bocheńczyk, A. 2005 – Paliwa alternatywne z odpadów dla energetyki. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal 8(z. spec.), s. 507–514.
• 13. PGOWM 2016–2022 – Plan gospodarki odpadami województwa małopolskiego na lata 2016–2022. [Online] https:// www.malopolska.pl/ [Dostęp: 08.12.2022].
• 14. PGOWP 2022 – Plan gospodarki odpadami dla województwa podkarpackiego 2022. [Online] https://bip.podkarpackie. pl/ [Dostęp: 08.12.2022].
• 15. PGOWŚ 2016–2022 – Plan gospodarki odpadami dla województwa śląskiego na lata 2016–2022. [Online] https:// bip.slaskie.pl/ [Dostęp: 08.12.2022].
• 16. Piecuch, T. i Dąbrowski, J. 2014 – Projekt koncepcyjno-technologiczny Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Regionu Środkowopomorskiego. Monografia 2. Koszalin: Wyd. Środkowo-Pomorskie Towarzystwo Ochrony Środowiska, 136 s.
• 17. Projekt KPGO 2028 – Krajowy plan gospodarki odpadami 2028, Projekt z dnia 14.06.2022. [Online] https://bip.mos. gov.pl/strategie-plany-programy/ [Dostęp: 08.12.2022].
• 18. Sieja, L. 2019 – Odpady komunalne substytutem paliw konwencyjnych. Polityka Surowcowa 35(6).
• 19. Socotec 2008 – Analiza wartości opałowej odpadów komunalnych. Studium Wykonalności dla Projektu: System zagospodarowania odpadów komunalnych w Olsztynie. Budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów, Warszawa, sierpień 2008 r. Socotec Polska Sp. z o.o
• 20. Sorek i in. 2012 ‒ Sorek, A., Borecki, M. i Ostrowska-Popielska, P. 2012 – Wybrane odpady tworzyw sztucznych jako źródła paliw alternatywnych w przemyśle metalurgicznym. Prace IMŻ 4, s. 47‒57.
• 21. Sprawozdanie WM 2017–2019 – Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami województwa małopolskiego za okres od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2019 r. [Online] https://www.malopolska.pl/ [Dostęp: 08.12.2022].
• 22. Sprawozdanie WP 2017–2019 – Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami dla województwa podkarpackiego za lata 2017–2019. [Online] https://bip.podkarpackie.pl/ [Dostęp: 08.12.2022].
• 23. Sprawozdanie WŚ 2017–2019 – Sprawozdanie z realizacji Planu gospodarki odpadami dla województwa śląskiego za lata 2017–2019. [Online] https://bip.slaskie.pl/ [Dostęp: 08.12.2022].
• 24. Wasilewski, R. i Tora, B. 2009 – Stałe paliwa wtórne. Górnictwo i Geoinżynieria 33(4), s. 309‒316.
• 25. Wielgosiński, G. 2020 – Termiczne przekształcanie odpadów. Wydawnictwo Nowa Era.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).