Theatre architecture. A synthesis of arts in theatre

• Autorzy: Obracaj Piotr

Identyfikatory

DOI

10.4467/2353737XCT.19.033.10207

Warianty tytułu

PL

Architektura teatralna. Synteza sztuk w teatrze

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The 16th century brought changes in the European theatre. The Teatro Olimpico which was erected in Vicenza continued in the formation of the seventeenth-century theatre built in Parma. It initiated the Italian Baroque Theatre, adopted throughout Europe and later throughout the world. The All’Antica arrangement of stage-auditorium that preceded Teatro Farnese was developed in Sabbioneta, and it was the first attempt to create a theatre of the viewer and the actor. A Baroque theatre hall in Mantua, with its functional capabilities, was ahead of its time. The artists of the Great Theatre Reform were looking for a space that would allow the viewer and the actor to be treated as the subject of performance. The beginning of this approach to theatre was demonstrated by Richard Wagner. Theatre became a place that saw a synthesis of all arts, and Peter Brook most clearly showed it in his performances, notably Mahabharata.

PL

Wiek XVI zapoczątkował zmiany w teatrze europejskim. Kontynuacją Teatro Olimpico wzniesionego w Vicenzie był XVII-wieczny teatr w Parmie. Zapoczątkował on przyjętą w całej Europie, później na świecie, formę Włoskiego Teatru Barokowego. Poprzedzająca Teatro Farnese forma sceno-widowni All‘Antica zrealizowana w Sabbionecie była pierwszą próbą wykreowania teatru widza i aktora. Zachowująca barokowe pryncypia sala teatru w Mantui swoimi możliwościami funkcjonalnymi wyprzedziła epokę. Artyści doby Wielkiej Reformy Teatralnej poszukiwali przestrzeni, które pozwoliłaby traktować widza i aktora podmiotowo. Przecząc sztywnemu podziałowi na świat realny i iluzji, początek takiego myślenia o teatrze dał Ryszard Wagner. Teatr stawał się miejscem, gdzie następowała synteza sztuk wszelkich, co Peter Brook najdobitniej wyraził swoimi spektaklami, w tym inscenizacją Mahabharaty.

Słowa kluczowe

EN

theatre space; stage and audience relation; Renaissance theatre; Baroque theatre; multiple use form

PL

przestrzeń teatralna; relacja sceny i widowni; teatr renesansowy; teatr barokowy; przestrzeń zmienna

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Technical Transactions
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 116, iss. 3
• Strony: 51--62
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., fot.

Twórcy

autor

Obracaj Piotr

• Department of Urban Planning and Architecture, Faculty of Civil and Environmental Engineering and Architecture, University of Science and Technology in Bydgoszcz

Bibliografia

• [1] Beyer A., Andrea Palladio. Teatro Olimpico. Triumpharchitektur für eine humanistische Gesellschaft, Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt am Main 1987.
• [2] Hopkins A., Italian Architecture from Michelangelo to Borromini, Thames& Hudson, London 2002.
• [3] Izenour G.C., Theatre Design, Library of Congress CCN 96–60498, Yale University Press, New Haven and London 1996.
• [4] Furttenbach J., O budowie teatrów, przeł. i oprac. Z. Raszewski, Ossolineum, Wrocław 1958.
• [5] Furttenbach J., O budowie teatrów, przeł. i oprac. Z. Raszewski, Słowo/obraz/terytoria, Gdańsk 2009.
• [6] Dall’Acqua M., De Angelis P., Gallico C., di Ronconi L., Lo Spettacolo e la meraviglia. Il Teatro Farnese di Parma e la Festa Barocca, Nuova ERI, Torino 1992.
• [7] Izenour G.C., Theatre Technology, Library of Congress CCN 96–60489, Yale University Press, New Haven and London 1996.
• [8] Köehler J., Richard Wagner ostatni tytan, przeł. R. Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa 2002.
• [9] Wagner R., Dramaturgia opery. Wybór pism z lat 1871–1879, przekł. M. Kasprzyk, słowo/obraz/terytoria, Gdańsk 2009.
• [10] Braun K., Wielka reforma teatru w Europie, ludzie – idee – zdarzenia, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1984.
• [11] Brook P., Pusta przestrzeń, przekł. W. Kalinowski, WAiF, Warszawa 1981.
• [12] Obracaj P., Teatr elżbietański: rzeczywiste i pochodne formy, Wydawnictwo UTP, Bydgoszcz 2016.
• [13] Strong J., Theatre buildings. A design guide, ABTT, London 2010.
• [14] Ziółkowski G., Teatr Bezpośredni Petera Brooka, Słowo/obraz, terytoria, Gdańsk 2000.

Uwagi

EN

Section "Architecture and urban planning"

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).