Octan 2-metoksypropylu : dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Starek A.

Warianty tytułu

EN

2-Methoxypropyl acetate

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Octan 2-metoksypropylu (MPA) jest cieczą stosowaną jako rozpuszczalnik organiczny w preparatach poliuretanowych. W Polsce narażenie na ten związek w zakładach produkujących farby i lakiery jest niewielkie. Średnie stężenie (średnia arytmetyczna) nie przekracza 5,8 mg/m3, a stężenia maksymalne osiągają wartości do 25,6 mg/m3. W dostępnym piśmiennictwie nie ma danych na temat zdrowotnych następstw narażenia na ten związek w prze¬myśle. Wyniki badań doświadczalnych wskazują, że jest to substancja stosunkowo mało toksyczna. W warunkach powtarzanego narażenia krótkoterminowego działa drażniąco na układ oddechowy, prowadzi do atrofii grasicy i zwiększa bezwzględną masę wątroby. Działa fetotoksycznie i teratogennie na szczury i króliki. Brak jest natomiast danych na temat mutagennego i rakotwórczego działania MPA. Do ustalenia wartości NDS przyjęto drażniące działanie tego związku na drogi oddechowe za efekt krytyczny. Wartość NDS obliczono na podstawie wyników badań doświadczalnych na szczurach, które narażano inhalacyjnie na pary tego związku o stężeniu: 14900; 3080 i 600 mg/m3 przez 28 dni. Związek o stężeniu 3080 i 14900 mg/m3 wykazywał działanie drażniące na drogi oddechowe. Działanie to nie występowało po narażeniu na związek o stężeniu 600 mg/m3, które przyjęto za wartość NOAEL. Do obliczenia wartości NDS zaproponowano cztery współczynniki niepewności o łącznej wartości 8. Obliczona wartość NDS wynosi 75 mg/m3, a zaproponowana - 100 mg/nr. Wartość ta powinna chronić pracowników przed drażniącym działaniem MPA na drogi oddechowe. Wartość NDSCh przyjęto arbitralnie na poziomie 200 mg/m3.

EN

2-Methoxypropyl acetate (MPA) (CAS Registry No. 70657-70-4) is a liquid used as a solvent in polyurethane preparations. In the available literature no data have been found on the toxicity of MPA in humans. Animal studies indicate that it is relatively low toxic MPA exerts irritative effect on respiratory tract and causes both an increase of liver weight and of thymic athrophy. MPA is fetotoxic and teratogenic in rats and rabbits. In view of the 28-day toxic effects of MPA, the concentration of 600 mg/m3 was adopted as the NOAEL (no observed adverse effect level) value. Given these data, the MAC value was calculated at 100 mg/m3 and the STEL of 200 mg/m3 was proposed.

Słowa kluczowe

PL

octan 2-metoksypropylu; narażenie zawodowe; wartość NDS; działanie toksyczne

EN

2-methoxypropyl acetate; occupational exposure; MAC values; toxic effect

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2001
• Tom: Nr 3 (29)
• Strony: 227--235
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., tab.

Twórcy

autor

Starek A.

• Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego 30-688 Kraków ul. Medyczna 9

Bibliografia

• 1. ACGIJ-I (1996) 2-Methoxypropyl- 1-acetate. TLVs and Other Occupational Exposure Values. Cincinnati OH, American Conference of Governmental Industrial Hygienists.
• 2. DFG (1988) Deutsche Forschungsgemeinschaft. Occupational Toxicants. Critical Data Evaluation for MA Values and Classsification of Carcinogens. VCH vol. 1, 207-209.
• 3. Gelbke H.P. (1982) Kurzbericht Uber einen Vorversuch mit 10 maliger Sondierung an Ratten mit Ethylglykol, 2-Methoxypropanol-1 und 2-Methoxypropanol-1-acetat, personal communication of un published results, BASF Aktiengesellschaft, D-6700 Ludwigshafen (cyt. za DFG, 1988).
• 4. Gelbke H.P. (1984 a) Bericht über die Prüfung der akuten oralen Toxizität an Ratten von 2-Methoxypropylacetat-1, personal communication of unpublished results, BASF Aktiengesellschaft, D 6700 Ludwigshafen (cyt. za DFG, 1988).
• 5. Gelbke H.P. (1984 b) Personal communication of unpublished results, BASF Aktiengesellschaft, D 6700 Ludwigshafen (cyt. za DFG, 1988).
• 6. Geibke H.P. (1984 c) Spaltung von 2-Methoxypropylacetat in Rattenplasma, personal communication of unpublished results. BASF Aktiengesellschaft D-6700 Ludwigshafen (cyt. za DFG, 1988).
• 7. Gelbke H. P. (1988) Prenätale Toxizität von 2-Methoxypropanol-1 am Kaninchen nach inhalativer Aufnahme, personal communication of unpublished results, BASF Aktiengesellschaft, D-6700 Ludwigshafen (cyt. za DFG, 1988).
• 8. List of MAK and BAT Values (1996) Commision for the Investigation of Health Hazards of Chemical Compounds in the Work Area. Report No. 32,VCH, Weinheim 15-17, 82.
• 9. Merkle J., Klimisch H.J., Jäckh R.. (1987) Prenatal toxicity of 2-methoxypropylacetate-1 in rats and rabbits. Fund. Appl. Toxicol., 8, 7 1-79.
• 10. Richardson M.L., Gangolli S. (1994) The dictionary of substances and their effects. Cambridge Royal Society of Chemistry, 55 1-552.
• 11. Taskinen H.K. (1995) Nordic criteria for reproductive toxicity. JOEM, 37, 970-973.
• 12. Wesolowski W., Gromiec J.P. (1997) Occupational exposure in Polish paint and lacquer industry. Int. J. Occup. Med. Eniron. Health, 10, 79-88.