Wpływ procedury przeprowadzania próbki do roztworu na ilościowe oznaczenia talu w minerałach rud cynkowo-ołowiowych z rejonu śląsko-krakowskiego

• Autorzy: Jonczy I. , Chwedorowicz B. , Kowalski B.

Identyfikatory

DOI

10.16926/cebj.2016.19.18

Warianty tytułu

EN

Impact of the digestion procedure to quantitative determination of thallium in minerals of the zinc and lead ores from Silesian-Cracow Area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tal jest pierwiastkiem znajdującym duże zastosowanie gospodarcze , w związku z tym stale poszukuje się nowych źródeł jego pozyskiwania. Na obszarze śląsko-krakowskim tal w postaci domieszek izostrukturalnych występuje w minerałach siarczkowych rud Zn-Pb. Wykonano eksperyment polegający na zastosowaniu różnych metod przeprowadzania próbek minerałów rudnych (sfalerytu, galeny i markasytu) do roztworu w celu odpowiedzi na pytanie , w jakim stopniu sposób ich roztwarzania wpływa na oznaczalność talu. Badania wykazały, że największa koncentracja talu występuje w markasycie i również w przypadku tego minerału odnotowano największe różnice oznaczalności talu pomiędzy zastosowanymi procedurami roztwarzania próbki. Najkorzystniejsze efekty uzyskano przy zastosowaniu mieszaniny: kwas azotowy, kwas solny i nadtlenek wodoru; najgorsze przy użyciu wody królewskiej.

EN

Thallium is an element of a high possibility of commercial use , scientists are constantly looking for new sources of its acquisition. Thallium accompanied by sulphide minerals Zn-Pb ores in the form o f iso-structural admix tures in the area o f Silesia – Cracow. We performed an experiment involving the use of different digestion methods for the ore minerals sample (sphalerite , galena, and marcasite) to see what extent the manner of their digestion affects the determination of thallium. Experience have shown that the largest concentration of thallium occurs in marcasite and in the case of this mineral also recorded the biggest differences between the determination of thallium applied sample digestion procedures. The most preferred results were obtained using the solvent of nitric acid, hydrochloric acid, and hydrogen peroxide, while the worst with aqua regia.

Słowa kluczowe

PL

tal; rudy Zn-Pb; procedura roztwarzania

EN

thallium; Zn-Pb ores; digestion procedure

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie
• Czasopismo: Chemistry, Environment, Biotechnology
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 19
• Strony: 131--135
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Jonczy I.

• Instytut Geologii Stosowanej, Wydział Górnictwa i Geologii, Politechnika Śląska, 44-100 Gliwice, Akademicka 2, Polska

autor

Chwedorowicz B.

• Instytut Geologii Stosowanej, Wydział Górnictwa i Geologii, Politechnika Śląska, 44-100 Gliwice, Akademicka 2, Polska

autor

Kowalski B.

• Katedra Chemii Nieorganicznej, Analityczne j i Elektrochemii, Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, 44-100 Gliwice, M. Strzody 7, Polska

Bibliografia

• [1] W. Gabzdyl, Geologia złóż, Skrypty uczelniane Politechniki Śląskiej, nr 1891, Gliwice, 1995.
• [2] A. Paulo, R. Wnuk, Prz. Górn., 2015, 12, 1483–1490.
• [3] W. Heijlen, P. Muchez, D.A. Banks, J. Schneider, H. Kucha, E. Keppens, Econom. Geol., 2003, 98, 911–932.
• [4] A. Hubicka-Ptasińska, K. Mochnacka, M. Sass-Gustkiewicz, Rocznik PTG, 1985, 53, 127–142.
• [5] J.G. Viets, D.L. Leach, F.E. Lichte, R.T. Hopkins, C.A. Gent, J.W. Powell, Prace PIG, 1996, 154, 51–71.
• [6] T. Gałkiewicz, S. Śliwiński, Ann. Soc. Geol., 1983, 53, 63– 90.
• [7] R. Ney (red.), Surowce metaliczne. Cynk, ołów, Wydawnictwo Centrum PPGSMiE, 1997.
• [8] I. Jonczy, B. Chwedorowicz, Prz. Tech. – Gazeta Inż., 2016, 13, 36–39.
• [9] Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczo-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 26.05.2014 r. w sprawie przeglądu wykazu surowców krytycznych dla UE i wdrażania inicjatywy na rzecz surowców, Bruksela.
• [10] K. Jakimowicz-Hnatyszak, S. Rubel, Prz. Geol., 1998, 9, 903–909.
• [11] H.D. Revanasiddappa, T.N. Kiran Kumar, Turk. J. Chem., 2005, 29, 265–272.
• [12] L.G. Twidwell, C. Williams-Beam, Eur. J. Miner. Process. Environ. Protect., 2002, 2, 1–10.
• [13] M.J. Małuszyński, Ochr. Środ. Zasob. Natur., 2009, 40, 31– 38.
• [14] A. Polański, Geochemia i surowce mineralne, Wydawnictw a Geologiczne, Warszawa, 1988.
• [15] B. Karbowska, W. Zembrzuski, M. Jakubowska, T. Wojtkowiak, A. Pasieczna, Z. Lukaszewski, J. Geochem. Explor., 2014, 143, 127–135.
• [16] A. Vaněk, V. Chrastný, M. Komárek, V. Penížek, L. Teper, J. Cabała, O. Drábek, J. Geochem. Explor., 2013, 124, 176–182.
• [17] P. Cvjetko, I. Cvjetko, M. Pavlica, Arch. Ind. Hyg. Toxicol., 2010, 61, 111–119.
• [18] Ch. LaCoste, B. Robinson, R. Brooks, J. Plant. Nutr., 2001, 24, 1205–1215.
• [19] R. Michalski, S. Szopa, M. Jabłońska, A. Łyko, LAB Laboratoria, Aparatura, Badania, 2012, 17, 26–33.
• [20] T. Xiao, J. Guha, D. Boyle, C.-Q. Liu, B. Zheng, G.C. Wilson, A. Rouleau, J. Chen, Environ. Int., 2004, 30, 501– 507.
• [21] K. Dmowski, A. Kozakiew icz, M. Kozakiewicz, KOSMOS Probl. Nauk Biol., 2002, 51, 151–163.
• [22] A.R. Jacobson, S. Klitzke, M.B. McBridge, P. Baveye, T.S. Steenhuis, Water Air Soil Pollut., 2005, 160, 41–54.
• [23] B. Muszyńska, J. Rojowski, K. Dobosz, W. Opoka, MIR, 2015, 26, 180–185.
• [24] J. Surgiewicz, Podst. Met. Ochr. Środ. Pracy, 2015, 85, 143–156.
• [25] J. Namieśnik, P. Konieczka, B. Zygmunt, Ocena i kontrola jakości wyników pomiarów analitycznych, Wydawnictwo WNT, 2014.
• [26] R. Schmidt, D. Michna, Walidacja metod analitycznych, chemicznych i mikrobiologicznych, http://ros.edu.pl/images/roczniki/archive/pp_2007_017.pdf [odczyt: 17.10.2016].
• [27] P. Konieczka, Walidacja metodyk analitycznych, http://www.pg.gda.pl/chem/Dydaktyka/Analityczna/STAT/walidacja.pdf [odczyt: 17.10.2016].
• [28] J. Cabała, Metale ciężkie w środowisku glebowym olkuskiego rejonu eksploatacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2009.
• [29] M. Jakubowska, A. Pasieczna, Z. Łukaszewski, Mat. Poznańskiego Konserwatorium Analitycznego i IX Szkoły Naukowej w Poznaniu, 2008, http://www2.fct.put.poznan.pl/KsiazkaKonwersatorium2008_wersja_internetowa.pdf [odczyt: 13.12.2016].
• [30] H. Matusiewicz, Metody rozkładu próbek na mokro, http://www.pg.gda.pl/chem/CEEAM/Dokumenty/CEEAM_ksiazka_polska/Rozdzialy/rozdzial_016.pdf [odczyt: 17.10.2016].
• [31] M. Kozak, Nafta-Gaz, 2012, 11, 859–867.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).