Architektura cmentarza komunalnego w Świdniku k. Lublina (autorskie doświadczenie projektowo-realizacyjne)

• Autorzy: Zamasz Jan

Warianty tytułu

EN

Architecture of the municipal cemetery in Świdnik by Lublin (project and constructing experience of the author)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cmentarz komunalny w Świdniku został zaprojektowany w 1998 r., a rok później wykonano główne jego elementy. Architektura cmentarza odwołuje się do swobodnej gry skojarzeń ("powidoków"), wynikających bezpośrednio z obserwacji lokalnej architektury regionu lubelskiego, a zwłaszcza architektury sakralnej. Motywy sakralne wkomponowane są w układ przestrzenny (plan zagospodarowania cmentarza) i w elementy kubaturowe stanowiące oprawę obiektu. Układ ciągu pieszego w głównym skrzydle cmentarza tworzy kształt krzyża, z wyodrębnieniem tego elementu w zróżnicowanej kolorystycznie nawierzchni posadzki. Sakralny charakter ma strefa wejściowa wzorowana jest na schemacie bazyliki. Brama główna zwieńczona jest tympanonem z krzyżem. Poniżej krzyża znajduje się otwór w kształcie ryngrafu, przewidziany na instalację dzwonu. Woluty furt bocznych zakończone są kapliczkami stylizowanymi na regionalno-ludowe i zwieńczone krzyżami. Tuż za formacją bramy po prawej stronie usytuowany jest okazały drewniany krzyż, upamiętniający poświęcenie cmentarza. Wrota bramy głównej zawierają motyw hostii okolonej promienistą glorią. W pylonach ogrodzenia "wycięte" są ażurowe motywy krzyża łacińskiego, a w stalowych przęsłach umocowane są słupki stylizowane na gromnice. W sferze mentalnej przekaz ideowy rozwiązania architektonicznego jest zrozumiały dla przeciętnego odbiorcy - przedstawiciela miejscowej społeczności. Całość oprawy przestrzennej cmentarza ma charakter monumentalny i utrzymana jest w kanonie tradycji łacińskiej, gdzieniegdzie tylko przebłyskują złociste refleksy estetyki odległego Bizancjum.

EN

The municipal cemetery in Świdnik was designed in 1998, and one year later its main components were built. The architecture of the cemetery appeals to casual associations, derived from the observation of local architecture in Lublin region., especially sacral architecture. Sacral motifs are incorporated into the spatial layout (the plan of cemetery development) and cubature components which make the setting of the cemetery. Pedestrian street layout in the main wing forms the cross shape, setting this component apart from the colour-diverse floor pavement. In mental sphere ideological transmission is comprehensible to average audience - a local community representative. The entrance area is also of the sacral character - semicircular gate structure is based on basilica scheme- the nave and two aisles. The main gate is toppep with the tympanum with a cross. Below the cross there is an opening in the shape of pectoral for the bell to be installed. On top of the side gates volutes are shrines regional-folk stylized and crowned with crosses. Just behind the gate structure, on the right there is a magnificent wooden cross commemorating consecration of the cemetery. In the main gate doors there is the Host motif encircled by radiant glory. In the enclosure pylons there are carved openwork Latin cross motifs and in steel bays there are fixed posts stylized as candles. The spatial setting as a whole has a monumental character and is kept in Latin tradition canon with Byzantine esthetics note.

Słowa kluczowe

PL

region lubelski; cmentarz; architektura sakralna; Świdnik; powidok; tradycja

EN

Lublin region; sacral architecture; cemeteries; Świdnik; casual associations; tradition

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej ; Polska Akademia Nauk, Oddział w Lublinie
• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 3
• Strony: 189--202
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys.

Twórcy

autor

Zamasz Jan

• Wydział Architektury, Politechnika Wrocławska

Bibliografia

• 1. Hartwig E., 1983. Lublin. Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa.
• 2. Krajeński K., 1974. Mała encyklopedia architektury i wnętrz. Ossolineum, Wrocław.
• 3. Miłobędzki A., 1980a. Architektura polska XVII wieku. PWN, Warszawa.
• 4. Miłobędzki A., 1980b. Architektura Polska XVII wieku. Album ilustracji. PWN, Warszawa.
• 5. Nicieja S. S., 1990. Cmentarz Obrońców Lwowa. Ossolineum, Wrocław.
• 6. Opaliński Ł., 1974. Krótka nauka budowania dworów, pałaców y zamków... wg Miłobędzki A., Ossolineum, Wrocław.
• 7. Skrodzki W., 1978. Polska sztuka religijna 1900–1945. Oficyna Wyd. INTERIM, Warszawa – Kraków.
• 8. Strzemiński W., 1974. Teoria widzenia. Wyd. Literackie Kraków.
• 9. Żórawski J., 1962. O budowie formy architektonicznej. Arkady, Warszawa.