Regulacje prawa unijnego dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w kontekście kooperacji publiczno-prywatnej i zachowania równowagi z prawami i swobodami podstawowymi

• Autorzy: Jaczewska Magdalena

Identyfikatory

DOI

10.37055/sbn/132169

Warianty tytułu

EN

Public-private cooperation in European anti-money laundering and counteracting terrorism financing regulations : challenges for fundamental freedoms and rights

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest krytyczna analiza regulacji unijnych dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, ze szczególnym uwzględnieniem ich prewencyjnego aspektu, wprowadzanego głównie poprzez wdrożenie podejścia opartego na analizie ryzyka. Podstawą dla efektywnych działań w opisywanej materii jest maksymalizacja bezpośredniego zaangażowania sektora prywatnego oraz kooperacja prywatno-publiczna. Należy mieć jednak na uwadze, że zaangażowanie podmiotów prywatnych niesie ze sobą wiele zagrożeń, związanych przede wszystkim z możliwością powstania nieścisłości pomiędzy przepisami AML oraz swobodami i prawami podstawowymi. W związku z tym, w artykule nacisk położony został na analizę wpływu regulacji, dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, na swobody i prawa podstawowe, ze szczególnym uwzględnieniem swobody świadczenia usług oraz prawa do sprawiedliwego procesu.

EN

The aim of the article is a critical analysis of EU regulations on counteracting money laundering and terrorism financing, with particular emphasis on their preventive aspect, introduced mainly by the implementation of a risk-based approach. The basis for effectiveness in the described matter is the maximization of direct involvement of the private sector and private-public cooperation. However, it should be borne in mind that the involvement of private entities carries a number of risks, mainly related to the possible tensions between AML regulations and fundamental freedoms and rights. Therefore, the article focuses on the analysis of the impact of anti-money laundering and terrorist financing regulations on freedoms and fundamental rights, with particular emphasis on the freedom to provide services and the right to fair trial.

Słowa kluczowe

PL

przeciwdziałanie praniu pieniędzy; finansowanie terroryzmu; prawa podstawowe; swobody podstawowe; pranie pieniędzy

EN

anti-money laundering; terrorism financing; fundamental freedoms; fundamental rights; risk-based approach

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2019
• Tom: R. 9, Nr 15
• Strony: 385--403
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz.

Twórcy

autor

Jaczewska Magdalena

• Uniwersytet Warszawski, doktorantka na Wydziale Prawa i Administracji, Instytut Prawa Międzynarodowego, Katedra Prawa Europejskiego

Bibliografia

• Źródła
• [1] Dyrektywa 2001/97/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z 4 grudnia 2001 r. zmieniająca Dyrektywę 91/308 EEC w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, Dz.Urz. UE 2001, L 344.
• [2] Dyrektywa 2005/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 października 2005 r. w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, Dz.Urz. UE 2005, L 309/15.
• [3] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniająca rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 i uchylająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/ WE oraz dyrektywę Komisji 2006/70/WE, Dz.Urz. UE 2015, L 141/73.
• [4] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz zmieniająca Dyrektywy 2009/138/WE i 2013/36/UE Dz.Urz. UE 2018, L 156/43.
• [5] Dyrektywa Rady 91/308/EEC z dnia 10 czerwca 1991 r. w sprawie uniemożliwienia korzystania z systemu finansowego w celu prania pieniędzy, Dz.Urz. UE 1991, L 166.
• [6] Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Dz.Urz. UE 2012, C 326/391.
• [7] Komisja Europejska, Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council amending Directive (EU) 2015/849 on the prevention of the use of the financial system for the purposes of money laundering or terrorist financing and amending Directive 2009/101/EC, COM (2016) 450 final.
• [8] Komisja Europejska, Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uniemożliwienia korzystania z systemu finansowego w celu prania pieniędzy, włącznie z finansowaniem terrorystów, COM (2004) 448.
• [9] Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej, Dz.Urz. UE 2012, C 326.
• [10] Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz.Urz. UE 2012, C 326.
• [11] Wyrok TSUE w sprawie 11/70 Internationale Handelsgesellschaft mbH przeciwko Einfuhr- und Vorratsstelle für Getreide und Futtermittel.
• [12] Wyrok TSUE w sprawie C 212/12 Jyske Bank Gibraltar Ltd. przeciwko Administratión del Estado.
• [13] Wyrok TSUE w sprawie C 384/93 Alpine Investments Bv przeciwko Minister van Financien.
• [14] Wyrok TSUE w sprawie C 543/08 Komisja Europejska przeciwko Republice Portugalii.
• [15] Wyrok TSUE w sprawie C-212/08 Zeturf Ltd przeciwko Prime Minister.
• [16] Wyrok TSUE w sprawie C 305/05 Ordre des barreaux francophones et germanophone przeciwko Conceil des Ministres, Opinia Rzecznika Generalnego AG Maduro.
• [17] Wyrok TSUE w sprawie C-305/05 Ordre des barreaux francophones et germanophone przeciwko Conseil des Ministres.
• Literatura
• [1] Bergstrom M., Helgesson Svedberg K., Mörth U., A New Role for For‐Profit Actors? The Case of Anti-Money Laundering and Risk Management, „Journal of Common Market Studies”, Nr 49, 2011 r.
• [2] Bodnar A., Ploszka A. (red.), Wpływ Europejskiej Konwencji Praw Człowieka na funkcjonowanie biznesu, Warszawa 2016.
• [3] Borlini L., Regulating Criminal Finance in the EU in the Light of the International Instruments, „Yearbook of European Law”, Nr 36, 2017 r.
• [4] FATF, Guidance on the risk-based approach to combating money laundering and terrorist financing, Paryż, 2007 r.
• [5] FATF, RBA Guidance for Dealers in Precious Metal and Stones, Paryż 2008.
• [6] Garland D., The Limits of Sovereign State, „British Journal of Criminology”, Nr 36, 1996 r.
• [7] Kapica W. (red.), Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Praktyczny przewodnik, Warszawa 2019.
• [8] Luchtman M., van der Ministres R., Cases C - 305/05, Ordre des barreaux francophones et germanophone et al. v. Conseil des Ministres, judgement of the Court of Justice of 26 June 2007, Grand Chamber [2007] ECR I-5305, „Common Market Law Review”, Nr 46, 2009 r.
• [9] Mitsilegas V., Vavoula N., The Evolving EU Anti-Money Laundering Regime: Challenges for Fundamental Rights and the Rule of Law, „Maastricht Journal of European and Comparative Law”, Nr 23, 2016 r.
• [10] Mörth U., European Public-Private Collaboration: A Choice Between Efficiency and Democratic Accountability?, 2008 r.
• [11] Mörth U., The Market Turn in EU Governance - The Emergence of Public-Private Collaboration, Governance, Nr 22, 2009 r.
• [12] Pływaczewski E., Przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy z perspektywy międzynarodowej, „Państwo i Prawo”, Nr 8, 2002 r.
• [13] Siejczuk P., Problematyka prania brudnych pieniędzy w regulacjach prawnomiędzynarodowych, europejskich i krajowych, „Bezpieczeństwo Narodowe”, Nr 23-24, 2012 r.
• [14] Zawidzka-Łojek A., Grzeszczak R. (red.), Prawo materialne Unii Europejskiej. Vademecum, Warszawa 2015.

Uwagi

Różna numeracja bibliografii.

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).