Pawilony wystaw „Cepelia” i BWA na terenach wystawowych w Częstochowie - autorska wizja Włodzimierza Ściegiennego

• Autorzy: Malec-Zięba Emilia

Identyfikatory

DOI

10.24425/tkuia.2021.138714

Warianty tytułu

EN

Cepelia and BWA exhibition pavilions at Częstochowa’s exhibition grounds: Włodzimierz Ściegienny’s original vision

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Próba zdefiniowania i analizy architektury powstałej po 1945 roku to temat wciąż aktualny. Popularyzacja wiedzy o architekturze powojennego modernizmu to cześć procesu budowania świadomości społecznej, naszej zbiorowej tożsamości. Wiele istniejących jeszcze przykładów architektury powojennego modernizmu, zwłaszcza tych w mniejszych ośrodkach, nadal nie doczekało się należytej ochrony i udokumentowania. Ich wartość nie jest społecznie doceniana, a istnienie nadal jest zagrożone. Celem artykułu jest przedstawienie jednej z ważniejszych realizacji Włodzimierza Ściegiennego - Pawilonów wystaw „Cepelia”, a także niezrealizowanego planu zagospodarowania dla całego obszaru terenów wystawowych w Częstochowie.

EN

Defining and analysing post-1945 architecture remains a relevant subject. Popularising knowledge about post-war Modernist architecture is a part of building public awareness and our collective identity. Many stillexisting specimens of post-war Modernist architecture, particularly those located in smaller cities or towns, have neither been placed under proper conservation nor documentation. Their value is not widely appreciated and their continued existence is threatened. The objective of this paper is to present a major project by Włodzimierz Ściegienny - the Cepelia exhibition pavilions, as well as an unimplemented development plan for the entire exhibition grounds in Częstochowa.

Słowa kluczowe

PL

Częstochowa; pawilon wystawy; Cepelia; modernizm powojenny; architektura; Ściegienny Włodzimierz; architekt; artysta

EN

Częstochowa; Cepelia; exhibiton pavilion; post-war Modernism; architecture; Ściegienny Włodzimierz; architect; artist

• Wydawca: Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie ; Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
• Rocznik: 2021
• Tom: T. 49
• Strony: 249--267
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., zdj.

Twórcy

autor

Malec-Zięba Emilia

• Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University Faculty of Architecture and Fine Arts

• https://orcid.org/0000-0002-0296-5223+

Bibliografia

• Bal, W. ‘Architektura modernistyczna Szczecina lat 60. i 70. w idei i realizacji’, Wiadomości Konserwatorskie / Journal of Heritage Conservation, 49/2017, pp.142–152.
• Błaszczyk, W. (1961), Rezerwat archeologiczny, Cmentarzysko łużyckie, Częstochowa: Muzeum Regionalne w Częstochowie.
• Braun, J. (1979), Częstochowa: Urbanistyka i architektura, Warszawa: Arkady, p. 84.
• Cymer, A. (2019), Architektura w Polsce 1945–1989, Warszawa: Centrum Architektury Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki.
• Haładyj, T. (2018), Dożynki na Jasnej Górze. Historia wystaw rolniczych - w miejscu Cepelii stała grecka kolumnada [online:] https://czestochowa.wyborcza.pl/czestochowa/1,48725,18710097,dozynki-na-jasnej-gorze-historia-wystaw-rolniczych-w-1946.html (accessed: 24.01.2021).
• Kaczmarska, K. ‘Budynek Cepelii jako przykład architektury modernistycznej’, Rocznik Muzeum Częstochowskiego, 18/2018, p. 55.
• Malec-Zięba, E. (2020), ‘Korelacja architektury i sztuki w twórczości Włodzimierza Ściegiennego’, Państwo i Społeczeństwo, 3/2020.
• Syska, A. (2020), Spodek w Zenicie, Warszawa: NIAiU.
• Springer, F. (2011), Źle urodzone, Reportaże o architekturze PRL-u, Kraków: Karakter, p. 7.
• Springer, F. (2016), Księga zachwytów, Warszawa: Agora, pp. 345–347.
• Ściegienny, K. (2005), Ars longa vita brevis, Częstochowa: Stowarzyszenie Przyjaciół Gaude Mater.
• Ściegienny, K. (2011), Ad futuram rei memoriam, Częstochowa: Stowarzyszenie Przyjaciół Gaude Mater.
• Stelmach, B., Andrzejewska-Batko, K. (ed.) (2019), Tożsamość. 100 lat polskiej architektury, Warszawa: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki.
• Steinhagen, D. (2017), Po 40 latach Cepelia żegna się z Częstochową i budynkiem w III Alei [online:] https://czestochowa.wyborcza.pl/czestochowa/7,48725,22172370,po-40-latach-cepelia-zegna-sie-z-czestochowa-i-budynkiem-w-iii.html (accessed: 24.01.2021).
• Szczodrowska, M., Nasze spotkania. Architekt, artysta malarz, grafik. Rozmowa z Włodzimierzem Ściegiennym, „Życie Częstochowy” 119, 20 May 1984 (Ściegienny’s archives).
• Wąsek, H. (2017), Stowarzyszenie architektów w Częstochowie. Zarys historii, Częstochowa: SARP Oddział w Częstochowie, p. 14.
• Woźniczka, Z. (2007), ‘Częstochowa w latach siedemdziesiątych’, [w:] Kersten, K.(ed.) Częstochowa: Dzieje miasta i klasztoru jasnogórskiego, vol. 4. Dzieje miasta i klasztoru po 1945, Częstochowa: Urząd Miasta Częstochowy, p. 261

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023)