Historyczny rozwój badań nad hemicelulozami

• Autorzy: Dziurzyński A.

Warianty tytułu

Historical development of investigations on hemicelluloses

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Hemicelulozy stanowią od 1/4 (gatunki iglaste) do 1/3 (gatunki liściaste) masy tkanki drzewnej. Są więc, za celulozą, drugim pod względem zawartości składnikiem chemicznym drewna. Hemicelulozy mają duże znaczenie w procesach otrzymywania mas włóknistych. Szczególnego znaczenia nabierają podczas produkcji mas wysokowydajnych (1). W produkcji mas celulozowych hemicelulozy są często tracone ze szkodą dla wydajności tych mas. W masach celulozowych do przerobu chemicznego hemicelulozy stanowią natomiast niepożądane zanieczyszczenie (2). Roztwór alkaliów rozpuszcza większą część hemiceluloz i niskocząsteczkowych frakcji celulozy, pozostawiając we włóknach wielkocząsteczkową celulozę (alfa-celulozę).

Słowa kluczowe

PL

celuloza; holoceluloza; hemiceluloza; zanieczyszczenia

EN

cellulose; hemicelluloses; contamination

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Papierniczy
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 68, nr 12
• Strony: 742--743
• Opis fizyczny: Bibliogr. 48 poz.

Twórcy

autor

Dziurzyński A.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Instytut Chemicznej Technologii Drewna, ul. Wojska Polskiego 38/42, 60-637 Poznań

Bibliografia

• 1. Timell T.E.: “Recent progress in the chemistry of wood chemicelluloses”, Wood Sci. Technol. 1, 45-70 (1967).
• 2. Hempel K.: „Rozpuszczalność celulozy w alkaliach i jej znaczenie technologiczne”: Cz. I. Teoretyczne podstawy rozpuszczalności mas celulozowych w alkaliach; Cz. II. Metody analityczne oznaczania rozpuszczalności mas celulozowych w alkaliach i Cz. III. Badanie rozpuszczalności w alkaliach mas celulozowych papierniczych i wiskozowych (otrzymywanie krzywych rozpuszczalności metodą miareczkową)”, Przegl. Papiern. 5, 3, 62-69 (1949), Przegl. Papiern. 5, 4, 73-81 (1949) i Przegl. Papiern. 5, 5-6, 105-116 (1949).
• 3. Wandelt P.: „Technologia celulozy i papieru; cz. I. Technologia mas włóknistych”, WSiP, wyd. II, Warszawa (1996).
• 4. Browning B.L.: “Methods of Wood Chemistry”, Intersc. Publ. Wiley&Sons 87, 415-427, 562-565, 567-577 (1967).
• 5. Schorger A.W.: “The chemistry of wood. I. Methods and results of analysis of some American species”, Industrial and Eng. Chem. 9, 6, 556-561 (1917).
• 6. Schorger A.W.: “The chemistry of wood. II. Discussion of methods and results”, Industrial and Eng. Chem. 9, 6, 561-566 (1917).
• 7. O’Dwyer M.H.: “The hemicelluloses. III. The hemicelluloses of American white oak”, Biochem. J. 17, 4-5, 501-509 (1923).
• 8. Hamilton J.K., Partlov E.V., Thomson N.S.: “The behavior of wood hemicelluloses during pulping. I. Examination of the xylose-containing hemicelluloses associated with hardwood and softwood pulps”, Tappi 41, 12, 803-811 (1958).
• 9. Karácsonyi Š.: „Izvlečenije gemicelluloz iz holocelluloz listvennoj drevesiny”, Żurnal prikladnoj chimii 36, 4, 895-904 (1963).
• 10. Kin Z.: „Hemicelulozy, chemia i wykorzystanie”, PWRiL, Warszawa 1980.
• 11. Šarkov W.I., Kujbina N.I., Solovieva Ju.P.: „Vydielenie gemicelluloz iz drevesiny jeli i bieriozy bez otščeplienia acietilnych grup”, Żurnal prikladnoj chimii 33, 11, 2571-2575 (1960).
• 12. Šarkov W.I., Kujbina N.I., Pavlova T.A.: „Vydielenie i frakcjonirovanie gemicelluloz podsolniečnoj luzgi”, Chimia drevesiny 8, 43-52 (1971).
• 13. Šarkov W.I., Kujbina N.I., Solovieva Ju.P., Borzakovskaja W.S.: Sravnitelnaja charakteristika gemicelluloz drevesiny osiny i kedra sibirskovo. Chimia drevesiny 8, 27-34 (1971).
• 14. Košík M.: „Hemicelulozy”. (w:) Błażej a kolektiv. Chemia dreva. Alfa 86-115 (1975).
• 15. Fengel D.: “Versuche zur alkalischen Extraction von Polyosen aus Fichten-Holocellulose”, Das Papier 34, 10, 428-433 (1980).
• 16. Fengel D., Wegener G.: “Wood. Chemistry, ultrastructure, reactions”, Walter de Gruyter 43-49 (1984).
• 17. Ebringerova A.: “Izolácia hemicelulóz z bukovej vlákniny”, Drevársky Výskum 124, 45-54 (1990).
• 18. Mc Cready: “Pectin und pectic acid. Extraction of pectin from citrus peels und conversion of pectin to pectic acid” (w:) Whistler R.L. (Ed.): Methods in carbohydrate chemistry. V. General polysaccharides. Acad. Press, New York-London: 167-170 (1965).
• 19. Smoleński K.: „Badania nad związkami pektynowemi”, Roczniki Chemii 3, 86-152 (1923).
• 20. Natanson J.: Krótki rys chemii organicznej ze szczególnym względem na rolnictwo, technologię i medycynę. Nakł. H. Natanson, Warszawa, t. I (1857), t. II (1858).
• 21. Schulze E., Steiger E.: “Ueber Paragalactin” 20, 290-294 (1887).
• 22. Lippmann E.O. von: “Ueber ein neues Galactan und einige Eigenschaften der Galactose” 20, 1001-1008 (1887).
• 23. Stone N.E., Tollens B.: “Untersuchungen aus dem agriculturchemischen Laboratorium der Universität Göttingen. II. Ueber Bildung von Furfurol un Nichtbildung von Lävulinsäure aus Arabinose” 249, 227-245 (1888).
• 24. Gűnther A., de Chalmot G., Tollens B.: “Ueber die Bestimmung des Furfurols und der in vegetabilien enthaltenen Penta-Glycosen un Pentosane” 24, 3575-3585 (1891).
• 25. Schulze E.: “Zur Kenntnis der chemischen Zusammensetzung der pflanzlischen Zellmembranen (Dritte Mitteilung)” 24, 2277-2287 (1891).
• 26. Kertesz Z.I.: “The pectic substances”, Interscience Publishers, Inc. New York-London 328-329 (1951).
• 27. Wise L.E., Jahn E.C.: “Wood Chemistry”, Reinhold Publ. Corp., New York 1952,. Tłum. ros.: Chimia drevesiny, Goslesbumizdat, Moskva-Leningrad, t. I (1959): 315-320; t. II (1960): 402, 436-437.
• 28. Oden S.: “Die Huminsäuren. Chemische, physikalische und bodenkundlische Forschungen”, Kolloidchemische Beihefte 11, 75-260 (1919).
• 29. O’Dwyer M.H.: “Preliminary investigations on the constitution of the hemicelluloses of timber”, Biochem. J. 22, 381-390 (1928).
• 30. Wise L.E., Peterson F.C.: “The chemistry of wood II – Water-soluble polysaccharide of western larch wood”, Industrial and Eng. Chem. 22, 4, 362-365 (1930).
• 31. Hawley L.F., Wise L.E.: “The chemistry of wood”, New York. Tłum. franc. La Chimie du Bois. (1931). Dunod, Paris: 66 (1926).
• 32. Hawley L.F., Wiertelak J.: “Effect of mild heat treatment on the chemical composition of wood” Industrial and Eng. Chem. 23, 184-190 (1931).
• 33. Hawley L.F., Norman A.G.: “The differentiation of hemicelluloses”, Industrial and Eng. Chem. 24, 10, 1190-1194 (1932).
• 34. Fengel D.: “Fraktionierungsversuche am Alkali-Extrakt aus Fichtenholocellulose. Teil I. Elektrophorese, Gelchromatographie und Ionenaustauschchromatographie”,. Holzforschung 30, 3, 73-78 (1976).
• 35. Timell T.E.: “Wood chemicelluloses: Part I.”, Adv. in Carbohydr. Chem. 19, 247-302 (1964).
• 36. Meier H.: “Barium hydroxide as a selective precipitating agent for hemicelluloses”, Acta Chem. Scand. 12, 1, 144-146 (1958).
• 37. Schuerch C.: “Hemicelluloses” (1963), (w:) Browning B.L.: “The chemistry of wood”, Willey and Sons, New York, London. Tłum ros. Chimija dreviny, Moskva 1967.
• 38. Karácsonyi Š.: “Súčasný stav výskumu drevných hemicelulóz”, Drevársky Výskum 3, 129-141 (1963).
• 39. Aurell R., Hartler N., Stockman Z.: „Reakcje hemiceluloz podczas roztwarzania siarczanowego”, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 52, 127-149 (1965).
• 40. Timell T.E.: “Wood chemicelluloses: Part II.”, Adv. in Carbohydr. Chem. 20, 409-483 (1965).
• 41. Dudkin M.S.: “Uspiechy chimii gemicelluloz”, Chimija drevesiny 8, 5-22 (1971).
• 42. Berek D., Dressler M., Kubín M., Marcinka K.: „Gélova chromatografia”, VEDA, Bratislava. Tłum. pol. Chromatografia żelowa. PWN, Warszawa, 1989: 277-278 (1983).
• 43. Surewicz W.: „Podstawy technologii mas włóknistych”, WN-T, Warszawa (1971).
• 44. Fengel D.: “Fraktionierungsversuche am Alkali-EXtrakt aus Fichtenholocellulose. Teil 2. Optimierung der ionenaustauchchromatographischen Trennung”, Holzforschung 30, 5, 143-148 (1976).
• 45. Niemelä K., Alén R.: “Characterisation of pulping liquors”, (w:) Sjöström E., Alén R. (Eds.) Analytical methods in wood chemistry, pulping, and papermaking. Springer, Berlin: 193-231 (1999).
• 46. Rypáček V.: „Biologická charakteristika rozkladu dřeva houbami”, Drevársky Výskum 20, 1, 1-22 (1975).
• 47. Rypáček V.: List do A. Dziurzyńskiego (niepublikowany) (1990).
• 48. Rypáček V., Rypáčkova M.: “Brown rot of wood as a model for studies of lignocellulose humifikation” Biologia Plantarum (Praha) 17, 6, 452-457 (1975).