Zastosowanie symulacji geostatystycznej w procesie analizy złoża pod kątem jego eksploatacji - przypadek złoża antropogenicznego

• Autorzy: Naworyta W.

Warianty tytułu

EN

Application of geostatistical simulation in the process of deposits analysis for its operation - the case of anthropogenic deposit

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie wyników wierceń wykonanych na jednym ze składowisk odpadów pogórniczych przeprowadzono analizy parametrów ilościowych i jakościowych składnika użytecznego (węgla) zawartego w odpadach. W strukturze zmienności większości parametrów analizowanej metodą wariogramów, zgodnie z oczekiwaniem autora, przeważa składnik losowy. Stwierdzona autokorelacja wykazuje bardzo niewielki zasięg nie wykraczający poza średnią odległość pomiędzy otworami wiertniczymi. W zmienności zawartości węgla w odpadach stwierdzono znaczący udział składnika nielosowego. W artykule przedstawiono próbę uzasadnienia tego zjawiska. Na bazie wyników pomiarów wykonano modele zmienności zawartości węgla w odpadach metodą geostatystycznej symulacji warunkowej Gaussa w odmianie blokowej. W artykule opisano poszczególne etapy tego procesu. Do interpretacji wyników 25 realizacji złoża zaproponowano zastosowanie mapy średniej z symulacji, odchylenia standardowego, mapę realizacji minimalistycznej i maksymalistycznej oraz mapę prawdopodobieństwa przekroczenia krytycznej wartości progowej analizowanego parametru. Porównano mapy średniej i prawdopodobieństwa oraz zaproponowano sposób ich interpretacji pod kątem oceny zasadności eksploatacji złoża antropogenicznego.

EN

Based on the results of drilling carried out on one of mining waste deposit the analyze of quantitative and qualitative parameters of useful component contained in the waste has been carried out. The variability structure of most parameters analyzed using variogram, as expected, is random. Reported autocorrelation has a very short range not beyond the average distance between boreholes. The variability of the content of the carbon in the wastes is showing a significant not random component. An attempt to justify this phenomenon has been presented in the paper. On the basis of measurements the models of variation of the carbon content has been performed. For this purpose the geostatistical conditional Gaussian simulation in block variant has been used. The article describes the various stages of this process. To interpret the results of 25 realizations the simulation postprocessing has been proposed. The useful maps has been presented, in particular: mean of 25 realizations, map of standard deviation of 25 realizations, the map of minimum and maximum realizations, and the cutoff map giving the probability that analyzed parameter exceeds critical threshold. The map of mean and the cutoff maps has been compared. The method of interpretation of maps for assessment the merits of the anthropogenic deposit exploitation has been proposed.

Słowa kluczowe

PL

złoże antropogeniczne; symulacja warunkowa; geostatystyka; odpady pogórnicze

EN

anthropogenic deposit; conditional simulation; geostatistics; post-mining waste

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 56, nr 2
• Strony: 103--109
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Naworyta W.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• [1] Bleines C., Perseval S., Rambert F., Renard D., Touffait Y., Isatis. Isatis software manual, Geovariances & Ecole Des Mines, Paris, s. 710, 2004
• [2] Chiles C. V., Delfiner P., Geostatistics: Modeling Spatial Uncertainty, New York: John Wiley&Sons, 449-471, 1999
• [3] Dietrich C. R., Newsam G. N., A fast and exact method for multidimensional Gaussian stochastic simulations, Water Resources Research 29 (8): 2861-2899, 1993
• [4] Journel A. G., Geostatistics for conditional simulation of ore bodies, Economic Geology 69: 673-687, 1974
• [5] Mucha J., Bariery i ograniczenia geostatystycznej oceny parametrów złożowych, Zeszyty Naukowe AGH, Geologia t. 27, z. 2–4, s. 641–658, 2001
• [6] Nieć M., Uberman R., Zwały jako antropogeniczne złoża wtórne, Gospodarka Surowcami Mineralnymi, t. 11, z. 3., 1995
• [7] Nieć M., Uberman R., Problemy formalnoprawne gospodarki kopalinami towarzyszącymi i mineralnymi surowcami odpadowymi, Górnictwo Odkrywkowe, R. 43, nr 2-3, 2001
• [8] Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 23 sierpnia 1994 r. w sprawie określenia przypadków, w których niezbędne jest sporządzenie dokumentacji innej niż dokumentacja geologiczna złoża kopaliny, hydrogeologiczna i geologiczno-inżynierska (Dz. U. Nr 93, poz. 443) – rozporządzenie aktualnie nieobowiązujące
• [9] Sałaciński R., Złoża antropogeniczne – problemy praktyczne i prawne, Górnictwo Odkrywkowe, R. 48, nr 1-2, 2006
• [10] Uberman R., Złoża antropogeniczne – problem wirtualny czy realny?, Górnictwo Odkrywkowe, R. 53, nr 1-2, 2012
• [11] Uberman R., Uberman R, Metody wyceny wartości złóż antropogenicznych, Gospodarka Surowcami Mineralnymi, t. 23, z. 2, 2007