Niezawodność współrzędnych tłowych w aerotriangulacji

• Autorzy: Ziobro J.

Warianty tytułu

EN

The reliability of photocoordinates in aerial triangulation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niezawodność pomiaru jest drugim po precyzji pomiaru składnikiem jego jakościni zbyt niski jej poziom powoduje gorszą wykrywalność i lokalizację błędów grubych oraz nadmiernie duży wpływ błędu poszczególnych pomiarów na wynik. Problem niezawodności jest ściśle związany nie tylko z wykrywaniem błędów grubych w pomiarach, ale również z innymi celami projektowania takimi jak dokładność wyznaczanych niewiadomych i homogeniczność tej dokładności. W aerotriangulacji współrzędne tłowe są najdokładniejszą i najliczniejszą grupą pomiarów – do 95% wszystkich pomiarów, tak, więc ich precyzja i niezawodność w zasadniczy sposób wpływają na dokładność wyników aerotriangulacji i niezawodność innych grup pomiaru w niej występujących. Celem opisywanych badań było określenie precyzji pomiaru współrzędnych tłowych, ich niezawodności oraz dokładności wyników aerotriangulacji uzyskiwanych w krajowej produkcji fotogrametrycznej. Do badań wybrano 25 aerotriangulacji opracowanych w kraju w latach 2002 do 2007, z fotopunktami naturalnymi i pomierzonymi środkami rzutów. Ze względu na to, że aerotriangulacje te wykonano kilkoma różnymi systemami pomiaru i wyrównania, przeprowadzono ponowne opracowanie wyników pomiarów za pomocą programu Bingo, w celu kontroli poprawności wyrównania i ujednolicenia ocen statystycznych. Analizowano niezawodność pomiaru współrzędnej tłowej punktu wiążącego w zależności od liczby pomiarów na zdjęciach, jak również przeciętną w bloku niezawodność współrzędnych tłowych. Wnioski z badań, w zakresie precyzji i niezawodności pomiaru oraz dokładności wyznaczenia punktów wiążących, zostały uwzględnione w projekcie nowego standardu aerotriangulacji

EN

Ensuring the reliability of measurements is one of the basic targets in designing geodetic networks. The reliability of a measurement is, after precision, the second component of its quality. A level too low of reliability causes a worse detection and location of gross errors, and an excessive influence of individual measurement error on the results. At too high reliability level may indicate a low economy of the design or too low precision in a group of measurements in relation to precision in other groups. The problem of reliability is tightly related not only to a detection of gross errors of measurements but also to other targets of design, such as accuracy of calculated unknowns and homogeneity of the accuracy. In aerial triangulation, photocoordinates are the most precise and most numerous group of measurements – up to 95% of all, so their precision and reliability have a fundamental influence on the accuracy of aerial triangulation results, the reliability of other groups of measurements being part of it. The reliability measures and estimates applied to aerial triangulation are quoted in the paper. The results are presented of an extensive research on the photocoordinates reliability obtained from 25 aerial triangulations made in Poland in the years 2002 to 2007 for three scales of aerial photographs: 1: 13000, 1:19000, 1:26000 and for the number of photographs in a block ranging from 136 to 3402. Blocks had natural control points and the measured projection centers. With the BINGO software the measurements were calculated anew to check the correctness of adjustment and to standardize the statistic estimates, because the aerial triangulations were made with the use of different systems of measurement and adjustment. The following results are given for each block: precision of the photocoordinates, average residual of a photocoordinate, average local redundancy numbers of a photocoordinate, average number of tie points falling into one photograph and average standard deviation of determining the ground coordinate of a tie point. In tables of the results there are given also mean values of the estimates for blocks of the same scale of photographs. The reliability analysis results are given for a single tie point photocoordinates in relation to the number of photographs on which they were measured. The results are also given of an analysis of the average reliability of photocoordinates. From the analysis it appears that only in less than half of the blocks under study the reliability of the photocoordinates measurement gained a good level. In some blocks a significant disproportion exists between the big number of measurements on the photographs and the relatively small number of tie points between strips. This indicates negligence in the use of automatic measurement and besides the absence of edition of this measurement with the aid of tools for elimination of useless and ineffective tie points and tools detecting locations where additional measurements are required. The conclusions from the research concerning the measurement precision and reliability and the accuracy of the tie points calculation were taken into consideration in a project of the new aerial triangulation standard.

Słowa kluczowe

PL

aerotriangulacja; projektowanie; współrzędne tłowe; precyzja; niezawodność

EN

aerial triangulation; design; photocoordinates; precision; reliability

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Geodetów Polskich
• Czasopismo: Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 21
• Strony: 513--521
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.

Twórcy

autor

Ziobro J.

• Instytut Geodezji i Kartografii, Zakład Fotogrametrii

Bibliografia

• 1.Ackerman F., 1981, Zuverlassigkeit photogrammetrischer Blocke. Zeitschrift fur Vermessugswesen, Heft 8, August 1981, s. 401–411.
• 2.Barrot D., Colomina I., Termens A., 1994, Reliability of block triangulation with GPS aerial control. ISPRS Commission III Symposium: Spatial Information from Digital Photogrammetry and Computer Vision, s. 35–42.
• 3.Cooper M.A.R., Cross P.A., 1988, Statistical concepts and their applications in photogrammetry and surveying. Photogrammetric Record, April 1988, s. 637–663.
• 4.Ebadi H., 2006, Advanced Analytical Aerial Triangulation. http://sahand.kntu.ac.ir/~ebadi/AAT.pdf.
• 5.Foerstner W., 1985, The reliability of block triangulation. Photogrammetric Engineering & Remote Sensing, Vol. LI, 8, August 1985, s. 1137–1149.
• 6.Gruen A., 1980, Precision and reliability aspects in close–range photogrammetry. Int. Arch. Photogrammetry, 11 (23B), s. 378–391.
• 7.Kruck E., 2006, Bingo 5.3 User’s Manual. Geoinformatics & Photogrammetric Eingeneering.
• 8.Li D., Shan J., 1989, Quality analysis of bundle block adjustment with navigation data. Photogrammetric engineering and remote sensing, December 1989, s. 1743–1746.
• 9.Nowak E., 1986, Teoretyczne i praktyczne aspekty geodezyjnego rachunku wyrównawczego. Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej, Prace Naukowe, Geodezja, z. 27.
• 10.Nowak, J., 1999, Własności niezawodnościowe podstawowych zadań fotogrametrycznych. Przegląd Geodezyjny, 11/1999, s. 13–16.
• 11.Prószyński W., 1994, Criteria for internal reliability of linear least square models. Bulletin Geodesiqe, 1994, 68, s. 162–167.
• 12.Prószyński W., Kwaśniak M., 2002, Niezawodność sieci geodezyjnych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
• 13.Ziobro J., 2006, Przedwyrównawcze wykrywanie błędów grubych w pomiarze środków rzutów dla aerotriangulacji. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, Vol. 16, s. 609–618.
• 14.Ziobro J., 2008a, Precision and reliability of GPS-coordinates of projection centres in real aerial triangulations. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Vol. XXXVII, Part B3b, Beijing 2008, s. 21–24.
• 15.Ziobro J., 2008b, Przesłanki projektowania aerotriangulacji z fotopunktami niesygnalizowanymi. Prace Instytutu Geodezji i Kartografii, 2008, tom LIV, z. 112, s. 51–76.