Innowacje służące poprawie dostępności transportu miejskiego dla osób niepełnosprawnych – wybrane przykłady

• Autorzy: Popiel M.

Identyfikatory

DOI

10.4467/2543859XPKG.16.017.6315

Warianty tytułu

EN

Innovations to improve availability of public transport for people with disabilities – selected case studies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na świecie żyje ponad miliard osób niepełnosprawnych. W ostatnich latach zaczęto zwracać coraz większą uwagę na potrzeby osób niepełnosprawnych, w tym w kwestii samodzielnego korzystania z komunikacji publicznej. Ułatwiony dostęp do usług transportowych i większa mobilność są ważnymi czynnikami w redukcji ich dyskryminacji. Większa szansa na przemieszczanie się ułatwia znalezienie pracy, dostęp do edukacji itd. Jednakże często dostosowany transport nie jest w pełni uwzględniany w planowaniu, projektowaniu i wdrażaniu polityk związanych z transportem w różnych krajach. Dostępny transport jest szczególnie istotny dla osób niepełnosprawnych, ale przynosi także korzyści dla innych grup pasażerów. Z dostosowanej infrastruktury mogą korzystać osoby starsze, matki z wózkami itd. Pomimo wprowadzenia wielu rozwiązań oraz dużego postępu, wciąż jest wiele do zrobienia. Niniejszy artykuł porusza tematykę dostępności transportu miejskiego dla osób niepełnosprawnych i prezentuje wybrane przykłady dobrych praktyk z krajów europejskich.

EN

Worldwide there are over one billion people with disabilities. In recent years more attention was paid to the needs of people with disabilities, including their independent use of public transport. Easy access to transport and increased mobility are important factors in reducing discrimination of this group. Better chance to move around makes it easier to find jobs, to access to education, etc. However, often adapted transport is not fully taken into account in planning, designing and implementing policies related to transport in different countries. Available transport is especially important for people with disabilities, but it also brings benefits for other groups of passengers. From customized infrastructure can also benefit the elderly, mothers with strollers, etc. However, despite the introduction of many solutions and huge progress, there is still much to be done. This article raises the subject of the availability of public transport for disabled people and presents selected examples of good practices from European countries.

Słowa kluczowe

PL

dostępność transportowa; osoba niepełnosprawna; transport miejski

EN

transport availability; disabled people; public transport

• Wydawca: Komisja Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego ; Uniwersytet Gdański. Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego
• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 19(3)
• Strony: 46--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 53 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Popiel M.

• Zakład Gospodarki Turystycznej i Uzdrowiskowej, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Gronostajowa 7, 30-387 Kraków

Bibliografia

• [1] Accessible transport, 2011, http://www.tmb.cat/en/transportaccessible. [3.06.2016]
• [2] Buhalis D., Eichhron V., Michopoulou E., Miller G., 2006, Accessibility market and stakeholder analysis. One-stop-shop for Accessible Tourism in Europe (OSATE), University of Surrey, Surrey.
• [3] Butler R., 1994, Geography and vision – impaired and blind populations, Transactions of the Institute of British Geographers, 19, 366–368.
• [4] Campion J., Greenhalgh C., Knight J., 2003, Mind the Gap: Social Exclusion Report 2003, Leonard Cheshire, London.
• [5] Cormode L., 1997, Emerging Geographies of Impairment and Disability: an Introduction. Environment and Planning D: Society and Space, 15,4, 387–90.
• [6] Czarnecki B., Siemiński W., 2004, Kształtowanie bezpiecznej przestrzeni publicznej, Difin, Warszawa.
• [7] Dębiec M., 2013, Dostępny transport kluczem do rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych, http://www.moimioczami.pl/2013/01/dostepny-transportkluczem-do-rehabilitacji-spolecznej-i-zawodowej-osobniepelnosprawnych. [21.10.2016]
• [8] Dodson J., Gleeson B., Sipe N., 2004, Transport disadvantage and social status: A review of literature and methods, Urban policy program, Griffith University, Nathan, Queenlsand.
• [9] Donnelly J., 2003, Universal Human Rights in Theory and Practice, Cornell University Press, New York.
• [10] ECMT, 1999, Improving transport for people with mobility handicaps – European Conference of Ministers of Transport, OECD Publications, Paryż.
• [11] UE, 2014, Access City Award 2014. European cities responding t the accessibility needs of ALL citizens, Publications Office of the European Union, Luksemburg.
• [12] Eurostat, 2011, Disability statistics – prevalence and demographics, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Disability_statistics_-_prevalence_and_demographics. [21.09.2016]
• [13] Evans J., White M., 1998, A review of transport resources for people with disabilities: A state-of-the-art review’. Review Report 3, ARRB Transport Research, Vermont South, Victoria.
• [14] Furmanek M., 2014, Turystyka wyjazdowa niepełnosprawnych ruchowo mieszkańców Krakowa – stan i potrzeby, Turyzm, 24, 2, 7–15.
• [15] Gaines D., 2004, Geographical perspectives on disability: a socio-spatial analysis of the mentally disabled population in Russia, Middle States Geographer, 37, 80–89.
• [16] Gleeson B. J., 1996, A geography for disabled people?, Transactions of the Institute of British Geographers, 21, 2, 387–396.
• [17] Goldsmith S., 1976, Designing for the disabled, RIBA Publications Limited, Londyn.
• [18] Golledge R. G., 1993, Geography and the Disabled: A Survey with Special References to Vision Impaired and Blind Populations, Transactions of the Institute of British Geographers, 18, 1, 63–85.
• [19] Golledge R. G., 1994, A response to Ruth Butler, Transactions of the Institute of British Geographers, 19, 369–372.
• [20] Golledge R. G., 1996, A response to Gleeson and Imrie, Transactions of the Institute of British Geographers, 21, 404–410.
• [21] Golledge R. G., 1997, On reassembling one’s life: overcoming disability in the academic environment, Environment and Planning D: Society and Space, 15, 4, 391–409.
• [22] Heiser B., 1995, The Nature and Causes of Transport Disability in Britain and How to Overcome It’ [w:] G. Zarb (red.), Removing Disabling Barriers, Policy Studies Institute, Londyn.
• [23] Jacobson R. D., 2006., Geography of Disability [w:] B. Ward (red.), Encyclopedia of human geography, SAGE Publications, Londyn, 109–111.
• [24] Józefowicz I., 2014, Rehabilitacja medyczna osób niepełnosprawnych w Bydgoszczy – aspekt przestrzenny (Medical rehabilitation of persons with disabilities in Bydgoszcz – spatial aspect), Journal of Health Sciences, 4, 11, 386–396.
• [25] Kaganek K., 2009, Turystyka osób niepełnosprawnych w aspekcie wybranych uwarunkowań, EAS, Kraków.
• [26] Komisja Europejska, 2010, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010-2020: Odnowione zobowiązanie do budowania Europy bez barier, Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych, http://www.pfon.org/images/dodatki/20101115_ke_strategia.pdf. [1.06.2016]
• [27] Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z dnia 25 października 2012 r., poz. 1169).
• [28] Lucas K., 2004, Running on empty: Transport, social exclusion and environmental justice, Policy Pressl, Bristol.
• [29] Ludność i gospodarstwa domowe. Stan i struktura społeczno-ekonomiczna. Część I. Ludność. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, 2013, GUS, Warszawa.
• [30] Łobożewicz T., Bieńczyk, G., 2001, Podstawy turystyki, WSE, Warszawa.
• [31] Mace R., Hardie G., Place J., 1991, Toward Universal Design, [w:] W. Preiser, J. Vischer, E. White (red.), Design Intervention. Toward a More Humane Architecture, Van Nostrand Reinold, Nowy Jork, 155–175.
• [32] Midura F., Żbikowski J. (red.), 2005, Krajoznawstwo i turystyka osób niepełnosprawnych, Wyd. PWSZ, Biała Podlaska.
• [33] Dostępność publicznego transportu zbiorowego dla osób niepełnosprawnych w miastach na prawach powiatu, 2016, Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa.
• [34] Osoby niepełnosprawne i ich gospodarstwa domowe oraz rodziny w latach 1998–2002, 2004, GUS, Warszawa.
• [35] Ostrowska A., 1994, Badania nad niepełnosprawnością w Polsce, PAN, Warszawa.
• [36] Parr H., 1997, Mental Health, Public Space and the City. Questions of Individual and Collective Access, Environment and Planning D: Society and Space, 15, 4, 435–454.
• [37] Preiser W. F. E., Ostroff E. (red.), 2001, Universal Design Handbook, McGraw-Hill, Nowy Jork.
• [38] Rozporządzenie Dotyczące Praw Pasażerów, 2011, Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 181/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. dotyczącego praw pasażerów w transporcie autobusowym i autokarowym oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2006/2004. (Dz. Urz. UE L 55 z 28.02.2011 r.).
• [39] Skalska T., 2004, Turystyka osób niepełnosprawnych. Ograniczenia i możliwości rozwoju, WSHGiT, Warszawa.
• [40] Skalska T., 2010, Nowe wyzwania gospodarki turystycznej. Turystyka osób niepełnosprawnych: porady dla usługodawców, Wydział Turystyki i Rekreacji, Szkoła Wyższa Przymierza Rodzin, Warszawa.
• [41] Smith R. W., 1987, Leisure of disabled tourist. Barriers to participation, Annals of Tourism Research, 14, 376–389.
• [42] Taylor Z., Józefowicz I., 2012a, Daily mobility of disabled people for healthcare facilities and their accessibility in urban space, Geographia Polonica, 85, 3, 5–22.
• [43] Taylor Z., Józefowicz I., 2012b, Intra-urban daily mobility of disabled people for recreational and leisure purposes. Journal of Transport Geography 2012, 24, 155–172.
• [44] Taylor Z., Józefowicz I., 2012c, Geograficzne badania niepełnosprawności ze szczególnym uwzględnieniem codziennej ruchliwości osób niepełnosprawnych w przestrzeni miasta – część I, Przegląd Geograficzny, 84, 2, 261–278.
• [45] Taylor Z., Józefowicz I., 2012d, Geograficzne badania niepełnosprawności ze szczególnym uwzględnieniem codziennej ruchliwości osób niepełnosprawnych w przestrzeni miasta – część II, Przegląd Geograficzny, 84, 4, 529–558.
• [46] Travers M., 1992, Strategies to overcome transport disadvantage, Department of the Prime Minister and Cabinet, Canberra.
• [47] United Nations 1993, The Standard Rules on the Equalization of Opportunities for Persons with Disabilities, United Nations, Nowy Jork.
• [48] World Bank, 2016, Disability Overview, http://www.worldbank.org/en/topic/disability/overview. [21.09.2016]
• [49] Wysocki M., 2009, Dostępna przestrzeń publiczna. Samorząd równych szans, Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego, Kraków.
• [50] Zadrożny P., 2009, Dostępna komunikacja miejska, Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego, Kraków.
• [51] Zajadacz A., 2015, Wkład geografii niepełnosprawności w rozwój “turystyki dostępnej”, Turyzm, 25,1, 19–28.
• [52] mpk.krakow.pl [23.06.2016]
• [53] polisnetwork.eu [23.06.2016]

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).