Plantacje drzew i krzewów szybko rosnących w krajobrazie Polski

• Autorzy: Antolak M. , Połucha I. , Jaszczak A. , Marks E.

Warianty tytułu

EN

Plantations of short rotation trees and shrub in the Polish landscape

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Polsce można mówić obecnie o pewnego rodzaju modzie na plantacje drzew i krzewów szybko rosnących. Specjaliści z branży szacują, że do roku 2020 obszar plantacji może ulec znaczącemu powiększeniu od 1,0 do 4,3 milionów hektarów. Będzie to z pewnością powodowało bardzo wyraźne zmiany w krajobrazie rolniczym. Na plantacjach uprawia się coraz to nowe gatunki dostosowane do zróżnicowanych warunków siedliskowych, nadal dominują jednak na nich topole (Populus sp.) i wierzby (Salix sp.). Celem pracy jest zwrócenie uwagi na konsekwencje upowszechniania nowej formy w krajobrazie rolniczym Polski, jakimi są plantacje drzew i krzewów szybko rosnących. W pracy przedstawiono podstawowe zagadnienia związane z plantacjami roślin drzewiastych. Zaprezentowano główne gatunki i definicje oraz na wybranych przykładach omówiono rolę plantacji w przemianach krajobrazu Polski. Do szczegółowych analiz wybrano dwa obiekty – plantację topolową w Szymbarku (gmina Iława) jako przykład negatywny oraz plantację wierzbową w Dorotowie (gmina Stawiguda) jako przykład pozytywny.

EN

It is justifiable to talk about some kind of fashion in today’s Poland for growing plantations of short rotation trees and shrubs. Experts estimate that the total area of such plantations may substantially increase and reach 1.0 – 4.3 million ha in 2020. This will certainly cause big changes in the agricultural landscape. New species of trees and shrubs are grown on short rotation woody plantations, which are better adapted to different habitat conditions, although the most popular plants are poplars (Populus sp.) and willow (Salix sp.). The aim of this article is to draw attention of the problem created by this new form of agricultural production in the rural landscape of Poland. The paper presents basic issues associated with plantations of woody crops. Main species and definitions have been given and a few examples discussed in detail to illustrate the role of plantations in the landscape transformations occurring in Poland. Two cases were chosen: a poplar plantation in Szymbark (commune of Iława) as a negative example, and a willow plantation in Dorotowo (commune of Stawiguda) as a positive one.

Słowa kluczowe

PL

plantacja; drzewo szybko rosnące; przekształcenia krajobrazu; rośliny energetyczne; województwo warmińsko-mazurskie

EN

plantation; short rotation trees; landscape transformation; energy crops; Province of Warmia and Mazury

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 25
• Strony: 71--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., fot.

Twórcy

autor

Antolak M.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Olsztyn, Polska

autor

Połucha I.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Olsztyn, Polska

autor

Jaszczak A.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Olsztyn, Polska

autor

Marks E.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Olsztyn, Polska

Bibliografia

• Budzyński W., Szczukowski S., Tworkowski J., 2009: Wybrane problemy z zakresu produkcji roślinnej na cele energetyczne. I Kongres Nauk Rolniczych, Przyszłość sektora rolno-spożywczego i obszarów wiejskich, Puławy: 76-89.
• Gajewski R. 2010: Potencjał rynkowy produkcji BIOB z przeznaczeniem na cele energetyczne [w:] Nowoczesne technologie pozyskiwania i energetycznego wykorzystania biomasy, (red.) P. Bocian, T. Golec, J. Rakowski, Wyd. Instytut Energetyki Warszawa: 414-418.
• Krajski W. 1961: Podstawy ekonomiczne uprawy drzew szybko rosnących. Prace IBL 222.
• Kuś J., Faber A. 2009: Produkcja roślinna na cele energetyczne a racjonalne wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski, I Kongres Nauk Rolniczych. Przyszłość sektora rolno-spożywczego i obszarów wiejskich, Puławy: 63-75.
• Kuś J., Matyka M. 2010: Uprawa roślin na cele energetyczne. Instrukcja upowszechnieniowa nr 176. Wyd. IUNG-PIB, Puławy.
• Nowe rośliny uprawne na cele spożywcze, przemysłowe i jako odnawialne źródła energii. 1996: Rudzka J. (red.). Wyd. SGGW, Warszawa.
• Piwnicki J., Oszako T., 1999: Stan obecny oraz perspektywy plantacji topolowych w Polsce. Prace IBL, Ser. B nr 36.
• Program Ochrony Środowiska Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2011-2014 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015-2018, Olsztyn 2011.
• Rozporządzenie Nr 31 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierza Iławskiego (część A i część B) (Dz. Urz. Nr 71, poz. 1357).
• Siewniak M., 2007: Topolowy problem. Zieleń miejska nr 7/2007, s. 18.
• Stolarki M. J., Szczukowski S., Tworkowski J., Krzyżaniak M., 2012: Koszty założenia polowych plantacji szybko rosnących roślin drzewiastych. Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G., t. 99, z. 1. Wyd. PAN, Komitet Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, Warszawa.
• Szczuka J., 1973: Prognoza rozwoju plantacji szybko rosnących drzew leśnych. Postępy Techniki w Leśnictwie 23.
• Szczukowski S., Tworkowski J., Stolarski M., Kwiatkowski J., Krzyżaniak M., Lajszner W., Graban Ł., 2012: Wieloletnie rośliny energetyczne. Wyd. Multico, Warszawa.
• Zabielski S., 1998: Plantacyjna uprawa drzew i krzewów szybko rosnących. Wyd. AR im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań.
• Zajączkowski K., Załęski A. 1993: Możliwości produkcyjne drzew szybko rosnących w plantacyjnej uprawie na gruntach porolnych. W: Las – Drewno – Ekologia ’93. Wielkopolska Fundacja Naukowa im. Tadeusza Perkitnego w Poznaniu. Poznań, Kórnik: 133-152.
• Załęski A. 1987: Plantacje leśnych drzew szybko rosnących. PWRiL, Warszawa.
• ŹRÓDŁA ELEKTRONICZNE
• Klein J. 2012: Kwidzyn: Największa plantacja biomasy w Europie da nawet 1000 miejsc pracy (28.04.2012 r.) http://www.dziennikbaltycki.pl.
• Zajączkowski K., 2013: Plantacje drzew szybko rosnących. Instytut Badawczy Leśnictwa. Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych. SGGW, Warszawa (maszynopis), http://stary.wl.sggw.pl/ (25.09.2013 r.).