Ocena wpływu bobra europejskiego Castor fiber na środowisko przyrodnicze Poleskiego Parku Narodowego w obszarze oddziaływania Lubelskiego Zagłębia Węglowego

• Autorzy: Czyżowski Piotr , Wójcik Mariusz , Beeger Sławomir

Identyfikatory

DOI

10.15584/pjsd.2024.28.2.2

Warianty tytułu

EN

Assessment of the impact of the European beaver Castor fiber on the natural environment of Poleski National Park in the area of influence of the Lubelskie Zagłębie Węglowe (Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy zaprezentowano wykorzystanie zdjęć wykonanych przez drony do oceny wpływu działalności bobra europejskiego Castor fiber na ekosystemy Poleskiego Parku Narodowego (PPN). Badania potwierdzają ścisły związek obecności bobrów na tym terenie z wielkością powierzchni lustra wody, co oznacza pozytywny wpływ działalności bobrów na retencję zlewni. Dzięki obecności i działalności tych zwierząt drastyczny spadek poziomu wód powierzchniowych, spowodowany suszą meteorologiczną, nie spowodował suszy glebowej. Może o tym świadczyć wzrost powierzchni roślin zielnych w okresie jesiennym na terenach, na których wykazano całkowity spadek lustra wody. Wraz ze wzrostem powierzchni i liczby żeremi spadała powierzchnia zajmowana przez roślinność suchą. Może to potwierdzać pozytywny wpływ obecności bobrów na retencję wody i roślinność na badanych powierzchniach, szczególnie w warunkach występowania skutków suszy atmosferycznej.

EN

This paper presents drone images to assess the impact of European beaver Castor fiberactivity on the ecosystems of PolesieNational Park. The study confirms the close relationship between the presence of beavers in Polesie National Park and the size of the water surface, which confirms the positive impact of beaver activity on the retention of the catchment area. Thanks to the presence and activity of beavers, the drastic decrease in the level of surface water caused by meteorological drought did not cause soil drought. This may be evidenced by the increase in the area of herbaceous plants in autumn in the regions where a total decrease in the water table has been shown. As the area and number of foraging plants increased, the area occupied by dry vegetation decreased. This may confirm the positive effect of beavers on water retention and vegetation in the study areas, especially under the impact of atmospheric drought.

Słowa kluczowe

PL

bóbr europejski; Castor fiber; drone monitoring; wpływ na środowisko

EN

European beaver; Castor fiber; drone monitoring; environmental impact

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej w Rzeszowie, Oddział Południowo-Wschodni ; Polskie Towarzystwo Gleboznawcze Oddział w Rzeszowie
• Czasopismo: Polish Journal for Sustainable Development
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 28, nr 2
• Strony: 13--21
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Czyżowski Piotr

• Katedra Etologii Zwierząt i Łowiectwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Wójcik Mariusz

• Katedra Etologii Zwierząt i Łowiectwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Beeger Sławomir

• Katedra Etologii Zwierząt i Łowiectwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Bibliografia

• 1. Biały K., Załuski T. 1994. Rola bobra europejskiego Castor fiber L. w renaturyzacji uregulowanego cieku i przyległego otoczenia. Zeszyty Nauk. AR Wrocław 1. 246. 21-29.
• 2. Boczoń A., Wróbel M., Syniaiev V. 2009. Wpływ stawów bobrowych na zasoby wodne zlewni na przykładzie badań w Nadleśnictwie Browsk, Leśn. Pr. Bad. 70. 4. 363-371.
• 3. Czech A. 2000. Bóbr. Monografie przyrodnicze. Wydawnictwo Lubuskiego Klubu Przyrodników. Świebodzin. 6. 1-99.
• 4. Czyżowski P., Karpiński M., Drozd L. 2009. Preferencje pokarmowe bobra europejskiego (Castor fiber L.) na terenach zurbanizowanych oraz chronionych. Sylwan. 153(06). 425-432.
• 5. Cywicka D., Brzuski P. 2008. Zmiany w retencji wody dokonywane przez bobry (Castor fiber L.) na rzekach i potokach gorskich. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej. 10(2 [18]). 184-192.
• 6. Djakov J.W. 1975. Die Biber im europäischen Teil der Sowjetunion. – Moskau. 480 ss. (russisch) RU(2727).
• 7. Djakov M. J., Djakov J. W. 1984. Organisazija, normirovanije i sroki promysla recnogo bobra. - Nau.Osnov. Bobrovodstav (Voronesh). 36-41 (russ.) RU(1435).
• 8. Fajer M., Malik I., Waga J.M., Wistuba M., Woskowicz-Ślęzak B. 2017. Współczesne wykorzystanie przez bobra europejskiego Castor fiber antropogenicznie przekształconych dolin rzecznych (przykłady z Równiny Opolskiej i Wyżyny Woźnicko-Wieluńskiej). Przegląd Geograficzny. 89(3). 467-489.
• 9. Gawrys R., Gabrysiak K.A., Czerepko J., Wróbel M. 2021. Zmiany struktury fitocenoz stawów bobrowych. Sylwan. 165(05). 412-421.
• 10. Grygoruk M. 2008. Metodyka szacowania objętości retencyjnej stawów bobrowych oraz ich oddziaływania na stosunki wodne zlewni leśnych. Stud. i Mat. Cent. Eduk. Przyr.-Leśn. 10. 2(18). 162-172.
• 11. Janiszewski P., Gugołek A., Łobanowska A. 2006. Wykorzystanie przybrzeżnej bazy roślinnej przez bobra europejskiego (Ccastor fiber L.). Acta Scientiarum Polonorum, Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria (Leśnictwo i Drzewnictwo). 5 (2). 63-70.
• 12. Krzyżanowska, A. E. 2018. Wpływ aktywności bobra europejskiego na strukturę fitocenoz nadrzecznych lasów łęgowych. Chrońmy Przyrodę Ojczystą. 74(2). 137-145.
• 13. Książyński, K. W. 2015. Ocena wpływu zmian klimatycznych i suszy atmosferycznej na wilgotność gleb. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. (I/1). 33-45.
• 14. Łabędzki L. 2009. Przewidywane zmiany klimatyczne a rozwój nawodnień w Polsce. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. 3. 7-18.
• 15. Michalczyk Z. 2005. Analiza zmian stosunków wodnych na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim w latach 1951–2007 w oparciu o dane literaturowe oraz materiały zakładu hydrografii UMCS. [w:] T. Chmielewski (red.). Rezerwat Biosfery „Polesie Zachodnie”: walory, funkcjonowanie, perspektywy rozwoju. Poleski Park Narodowy. Wojewoda Lubelski, Lublin–Urszulin. 87-100.
• 16. Michalczyk Z., Mięsiak-Wójcik K., Sposób J., Turczyński M. 2017. Stan i zmiany stosunków wodnych Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Przegląd Geograficzny. 89(1). 9-28.
• 17. Michalczyk Z., Wilgat T. 1998. Stosunki wodne Lubelszczyzny. Wyd. UMCS Lublin. 1-167.
• 18. Miszczuk H., Oglecki P. 2004. Inwentaryzacja populacji bobra europejskiego w zlewni rzeki Osownicy. Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska. 13(2). 179-190.
• 19. Omelczuk Ł., Kozieł M. 2017. Wpływ działalności bobra europejskiego Castor fiber L. na zmiany stosunków wodnych na Polesiu Zachodnim. Badania Fizjograficzne Ser. A–Geografia Fizyczna. (A68). 99-113.
• 20. Stopka R. 2011. Geomorfologiczne skutki działalności bobra europejskiego Castor fiber w dolinie górnego Sanu. Roczniki Bieszczadzkie. 19. 319-334.
• 21. Szajda J. 2009. Przeciwdziałanie skutkom suszy meteorologicznej na glebach torfowo-murszowych i murszowatych. Wydawnictwo IMUZ. 1-75.
• 22. Wójcik M., Beeger S., Czyżowski P. 2024. Use of drones in the monitoring of the European pond turtle Emys orbicularis in habitats of the Poleski National Park (Poland). Pol. J. Sustain. Dev. 28(1). 223-230. doi:10.15584/pjsd.2024.28.1.24.
• 23. Wróbel M. 2020. Population of Eurasian beaver (Castor fiber) in Europe. GECCO 23. e01046. 1-4.
• 24. Żurowski W., Kasperczyk B. 1986. Characteristics of a European beaver population in the Suwałki Lakeland. Acta theriol. 31(24). 311-325.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).