Granice modernizmu - niechciane dziedzictwo - problemy dotyczące rewaloryzacji architektury powstałej po II wojnie światowej w Polsce

• Autorzy: Urbanik J.

Warianty tytułu

EN

The Limits of Modern Movement - Unwanted Legacy - Restoration Problems of Post-War Architecture in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Współczesna architektura w Polsce pierwszych czterech dekad po II wojnie światowej, tworzona w trudnych warunkach socjalizmu, zasługuje na zainteresowanie i ochronę. Najbardziej charakterystyczną cechą naszej narodowej architektury jest jej duża rozbieżność między programem i koncepcjami projektowymi a ostatecznymi realizacjami (jeżeli do tych realizacji wreszcie doszło). Tytuł referatu został sformułowany bardzo przewrotnie, dziś bowiem w Polsce jeszcze nie możemy mówić o prawidłowej profesjonalnej rewaloryzacji budynków z lat 50, 60, czy 70. Już dostrzega się taką potrzebę, choć nie istnieje jeszcze prawo, które nakazywałoby prawidłowy sposób postępowania. Coraz częściej obserwujemy niewłaściwe podejście do rewaloryzacji powojennej architektury XX w. Budynki po 30-40 latach użytkowania wymagają gruntownych remontów. Ich forma, wyglądająca bardzo współcześnie powoduje, że nie są powszechnie postrzegane jako zabytki (formalnie nimi nie są). Prawidłowo przeprowadzony proces rewaloryzacji pozwoli ocenić wartość budynku w kontekście osiągnięć architektury XX w. oraz prześledzić drogę, którą przebyli architekci ku nowoczesności.

EN

Contemporary architecture of the first four post-war decades in Poland, created in difficult socialism period, deserve interest and preservation. The most characteristic feature of our national architecture is its great discrepancy between the program, designing concepts and eventual realizations (if the realizations took place). To tell the truth the subject matter of this paper is very tricky because in present-day Poland we can't talk about professional restoration of buildings from the 50's, 60's or 70's. Such need has been already noticed, although there is no legal right ordering to do it properly. More and more often we are witnessing a wrong attitude to the restoration of 20th century post-war architecture. A lot of 30-40-year-old buildings need thorough renovation. Their form, looking very contemporary, makes us think they aren't monuments (formally they aren't). Well led restoration process will allow to evaluate the building value in the context of 20th century architecture achievements and to follow the way to modernity architects covered.

Słowa kluczowe

PL

modernizm; historia architektury współczesnej; Polska; Wrocław; wiek XX

EN

modern movement; history of contemporary architecture; Poland; Wrocław; XX century

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej ; Polska Akademia Nauk, Oddział w Lublinie
• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 4, cz. A
• Strony: 62--74
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., fig., ryc.

Twórcy

autor

Urbanik J.

• Politechnika Wrocławska

Bibliografia

• 1.Architektura i urbanistyka Poznania. 2005, pod red. T. Jakimowicz, Wyd. Miejskie, Poznań.
• 2.Atlas architektury Wrocławia. 1997, pod red. J. Harasimowicza, 1, 2, Wyd. Dolnośląskie, Wrocław.
• 3.Chojecka E., Gorzelik J., Kozina I., Szczypka-Gwiazda B., 2004. Sztuka Górnego Śląska. Muzeum Śląskie Katowice.
• 4.Dobesz J., 1995. Wrocław, czas i architektura. KAW, Wrocław.
• 5.Gołota U., 2000. Jadwiga Grabowska-Hawrylak. Katalog wystawy w Muzeum Architektury. Muzeum Architektury, Via Nova, Wrocław.
• 6.Kozina I., 2007. Trudne piękno współczesnej architektury. Archiwolta, 3, 85–87.
• 7.Maciejewska B., 2007. Architektura z PRL-u jak cenny zabytek. Gazeta Wyborcza, Wrocław, 8.Nakonieczny R., 2007. Gliwicka szkoła architektury. Archiwolta, 4, 92–95.
• 9.Piątek G., 2006a. Jadwiga Grabowska-Hawrylak. Rzeźba w prefabrykacie. Architektura, 11, 76–83.
• 10.Piątek G., 2006b. Pożegnanie z Supersamem. Architektura, 10, 37–45.
• 11.Piątek G., 2007. Niesupersam. Architektura, 10, 78–79.
• 12.Piotrowska J., 2007. Architektura bez atutów. Architektura i Biznes, 9, 32–33.
• 13.Rutkowski R., 2006. Niechciane dziedzictwo. Architektura, 11, 74–75.
• 14.Szafer T. P., 1972. Nowa architektura polska. Diariusz lat 1966–1970. Arkady, Warszawa.
• 15.Szafer T. P., 1979. Nowa architektura polska. Diariusz lat 1971–1975. Arkady, Warszawa.
• 16.Szafer T. P., 1981. Nowa architektura polska. Diariusz lat 1976–1980. Arkady, Warszawa.
• 17.Szafer T. P., 1988. Współczesna architektura polska. Arkady, Warszawa.
• 18.Zabłocki W., 2007. Architektura. BOSZ Olszanica.