Ikonosfera – przestrzeń kultury epoki postindustrialnej

• Autorzy: Łapiński J. L.

Warianty tytułu

EN

Iconosphere – a space of culture post-industrial era

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Postindustrialna przestrzeń społeczna to w swojej istocie cyberprzestrzeń – obszar dyktatu mediów (ikonosfera). Burzliwy rozwój techniki doprowadził do wykształcenia się specyficznego rodzaju człowieka – człowieka technicznego. Człowiek techniczny spowodował powstanie nowego rodzaju społeczeństwa określanego, jako społeczeństwo industrialne. Jego szczytową forma jest technopol – totalitarna technokracja będąca zarówno rodzajem kultury jak i stanem umysłu. Ukształtowana zarówno przez kulturę technopolu jak i przez technostrukturę przestrzeń społeczna zmienia dotychczasową formę. Pojawiają się w niej silne prądy zmierzające między innymi do: utraty civitas, deterytorializacji przestrzeni i zmysłów, zaniku sacrum, laicyzacji ludzkiego domostwa, wizualizacji ulicy, trywializacji miasta, etc.

EN

Postindustrial social space is, in its essence, cyberspace – a sphere dictated by the media (an iconosphere). The rapid development of technology has led to the emergence of a specific type of human – the technological man. The technical man has caused the emergence of a new type of society known as the industrial society. Its peak form is the technopoly – a totalitarian technocracy which is both a kind of culture and state of mind. Shaped both by the culture of technopoly and the technostructure, the social space is changing its current form. There appear strong trends aimed, inter alia, at the loss of civitas, the deterritorialization of space and the senses, the disappearance of the sacred, the secularization of people’s households, the visualization of streets and trivialization of the city, etc.

Słowa kluczowe

PL

przestrzeń społeczna; cyberprzestrzeń; technopol; technostruktura; społeczeństwo industrialne

EN

social space; cyberspace; technopoly; technostructure; industrial society

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 24
• Strony: 87--114
• Opis fizyczny: Bibliogr. 82 poz., fot.

Twórcy

autor

Łapiński J. L.

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Biotechnologii i Nauk o Środowisku, Lublin, Polska

Bibliografia

• Acconci V., 1998: Przestrzeń publiczna w prywatnym czasie, przeł. J. K. Paygert [w:] Formy estetyzacji przestrzeni publicznej (red.): J.S. Wojciechowski, A. Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa: 77-86.
• Andrejczuk W., 2013a: Koncepcja współdziałania człowieka i natury w krajobrazie, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 20: 9-16.
• Andrejczuk W., 2013b: Funkcje krajobrazu kulturowego. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 20: 65-81.
• Arystoteles, 1990: Fizyka, przeł. K. Leśniak [w:] Arystoteles, Dzieła wszystkie, T: 2, PWN, Warszawa.
• Barthes R., 1999: Imperium znaków, przeł. A. Dziadek, Wydawnictwo KR, Warszawa.
• Bell D., 1994: Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, PWN, Warszawa.
• Bolter D., 1990: Człowiek Turinga. Kultura Zachodu w wieku komputera, Warszawa.
• Buck-Morss S., 1986: The Flâneur, the Sandwichman and the Whore: The Politics of Loitering, New German Critique, nr 39: 99-140.
• Burdziński J., 2012: Parking samochodowy – pozytywny składnik krajobrazu, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego nr 18: 21-31.
• Castells M., 2007: Społeczeństwo sieci. PWN, Warszawa.
• Carrier H., 1990: Ewangelia i kultury. Od Leona XIII do Jana Pawła II, przeł. L. Kamińska, Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej Fundacja Jana Pawła II: "Pallottinum II”, Rzym-Warszawa.
• Chylińska D., Kosmala G., 2012: Sakralizacja przestrzeni wobec współczesności. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 17: 47-68.
• Chyła W., 1998: Technologicznie zapośredniczona (medialna) przestrzeń publiczna: ponowoczesna maszyna rządzenia bez ludzi [w:] Formy estetyzacji przestrzeni publicznej (red.): J.S. Wojciechowski, A. Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa: 25-40.
• Doktorowicz K., 2005: Europejski model społeczeństwa informacyjnego. Polityczna strategia Unii Europejskiej w kontekście globalnych problemów wieku informacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice
• Dorfles G., 1973: Człowiek zwielokrotniony. PIW, Warszawa.
• Eliade M., 1993: Sacrum, mit, historia. PIW, Warszawa.
• Eliade M., 1996: Sacrum i profanum. O istocie religijności. Wydawnictwo KR, Warszawa.
• Eliade M., 1998: Obrazy i symbole. Szkice o symbolizmie magiczno-religijnym. Wydawnictwo KR, Warszawa.
• Fromm E., 1995: Mieć czy być. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
• Frydryczak B., 1998: Okiem przechodnia: ulica, jako przestrzeń estetyczna [w:] Formy estetyzacji przestrzeni publicznej (red.): J.S. Wojciechowski, A. Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa: 101-115.
• Galbraith J.K., 1973: Społeczeństwo dobrobytu, Państwo przemysłowe. Warszawa.
• Gellner E., 1991: Narody i nacjonalizm. Warszawa.
• Hall E.T., 1987: Bezgłośny język. PIW, Warszawa.
• Hall E.T., 1999: Taniec życia. Inny wymiar czasu. WWL Muza S.A., Warszawa.
• Hall E.T., 2001: Ukryty wymiar. WWL Muza S.A., Warszawa.
• Heidegger M., 1977, Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane. Czytelnik, Warszawa.
• Jędrzejczyk D., 2001: Wprowadzenie do geografii humanistycznej, RW UW, Warszawa.
• Jędrzejczyk D., 2004: Ontologiczny wymiar krajobrazu kulturowego miasta [w:] Kultura, jako przedmiot badań geograficznych. Studia teoretyczne i regionalne (red.): E. Orłowska, T: IV, PTG – Oddział Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław: 45-56.
• Kamiński S., 1992: Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
• Kline S.J., Rosenberg N., 1986: An Overview of Innovation [w:] The Positive Sum Strategy National Academy (red.): Landau R., Rosenberg N., Washington, D.C.
• Kowalczyk S., 1996: Filozofia kultury. Próba personalistycznego ujęcia problematyki, Redakcja Wydawnictw KUL WNS, Lublin.
• Koźmiński A. K., Piotrowski W. (red.), 1995: Zarządzanie. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa.
• Krasnodębski Z., 1993: Kryzys nowoczesności a świat przeżywany [w:] Świat przeżywany. Fenomenologia i nauki społeczne (red.): Z. Krasnodębski, K. Nellen, przeł. Z. Krasnodębski, D. Lachowska, M. Łukasiewicz, S. Nowotny, T. Szawiel, A. Zinserling, J. Zychowicz, Warszawa: 153-185.
• Krier L., 2001: Architektura. Wybór czy przeznaczenie. Arkady, Warszawa.
• Kurczewska J., 1997: Technokraci i ich świat społeczny, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
• Le Corbusier, 2012: W stronę architektury. Fundacja Centrum Architektury, Warszawa.
• Libura H., 1990: Percepcja przestrzeni miejskiej, Studia Regionalne i Lokalne, nr 31, Warszawa.
• Lorenz K., 1986: Regres człowieczeństwa. PIW, Warszawa.
• Lulesz P., Lubiarz M. 2013: Przydrożne obiekty sakralne w Gminie Mełgiew (woj. Lubelskie) – analiza kulturowo-krajobrazowa. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 21: 127-140.
• Łapiński J., 1994: Oddziaływania techniczne na mentalność człowieka [w:] Środowiskowe uwarunkowania zdrowia psychicznego (red.): Z. Sęplińska, Lublin: 75-90.
• Łapiński J., 1996: Homo Faber – realność czy urojenie?, Humanizm Ekologiczny, (red.): S. Zięba, A. Pawłowski, Lublin, vol. 4A: 31-54.
• Łapiński J., 1997: Homo Faber w aspekcie kulturowym, Roczniki Filozoficzne, T: XLV, z. 3: 189-219.
• Łapiński J., 1998: Człowiek techniczny: społeczne pole reakcji [w:] Humanistyka, Przyrodoznawstwo, Technika w obliczu kryzysu biosfery (red.): J. Dębowski, Olsztyn: 195-203.
• Łapiński J., 1999a: Informacyjno – naukowy wymiar działania człowieka technicznego. Przewidywane kierunki transformacji [w:] Ekologia a procesy transformacji (red.): J. Dębowski, Olsztyn: 37-46.
• Łapiński J., 1999b: Człowiek techniczny na tle współczesnej cywilizacji. Polityczne i moralne pole relacji [w:] Między filozofią przyrody a ekofilozofią (red.): A. Latawiec, G. Bugajak, Warszawa: 207-226.
• Łapiński J., 2001a: Sacrum i przestrzeń w ujęciu M. Eliadego [w:] Krajobraz kulturowy. Idee, problemy, wyzwania (red.): U. Myga-Piątek, Sosnowiec: 51-56.
• Łapiński J., 2001b: Zagadnienie motywacji człowieka technicznego w relacji do świata i przyrody [w:] Edukacja ekologiczna wobec wyzwań XXI w. (red.): J. Dębowski, Olsztyn: 63-79.
• Łapiński J., 2012: Zagadnienie sacrum natury – niektóre uwagi i dopowiedzenia. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 17: 24-32
• Madurowicz M., 2002a: Miasto, jako wielopoziomowy pryzmat kultury [w:] Kultura jako przedmiot badań geograficznych. Studia teoretyczne i regionalne (red.): E. Orłowska, Oddział Wrocławski PTG, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław: 65-74.
• Madurowicz M., 2002b: O sferach sacrum i profanum w przestrzeni kulturowej miasta [w:] Kultura, jako przedmiot badań geograficznych (red.): E. Orłowska, Oddział Wrocławski PTG, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław: 111-125.
• May R., 1995: O istocie człowieka. Szkice z psychologii egzystencjalnej. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
• Mc Donagh A., 1975: Wertpräferenzen im Beraich der Technik, Concilium, H. 12: 667-678.
• Mikina E., 1998: Cyberprzestrzeń [w:] Formy estetyzacji przestrzeni publicznej (red.): J.S. Wojciechowski, A. Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa: 41-45.
• Myga-Piątek U., 2010: Przemiany krajobrazów kulturowych w świetle idei zrównoważonego rozwoju, Problemy Ekorozwoju. Problems of Sustainable Development vol. 5, nr 1: 95-108.
• Myga-Piątek U., 2012: Krajobrazy sakralne i religijne – próba umiejscowienia w typologii krajobrazów kulturowych. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 17: 13-23.
• Myga-Piątek U., 2013: Cultural Landscape in the times of sustainable development. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 20: 82-90.
• Naisbitt J., 1982: Megatrends. Ten new directions transforming our lives, New York.
• Nita J., 2013: Zrównoważone zarządzanie obszarami eksploatacyjnymi. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 20: 91-104.
• Norberg-Schulz Ch., 2000: Bycie, przestrzeń i architektura. Murator, Warszawa.
• Obuchowski K., 1993: Człowiek intencjonalny, PWN, Warszawa.
• Paetzold H., 1998: Polityka przechadzki. Flâneur Benjamina i potem [w:] Formy estetyzacji przestrzeni publicznej (red.): J.S. Wojciechowski, A. Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa: 117-129.
• Plit F., 2011: Krajobraz kulturowy – czym jest?, Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
• Plit F., 2013: Elementy sakralne w krajobrazie pogranicza czy w krajobrazie granicy? Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego: nr 19: 54-61.
• Plit J., 2012a: Ślady sacrum w krajobrazie, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 17: 33-40.
• Plit J., 2012b: Widoki z arterii komunikacyjnych. Przód i tył miejscowości. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 18: 140-148.
• Płachecki M., 1987: Słowo wstępne [w:] Hall E.T., 1987: Bezgłośny język. PIW, Warszawa: 7-18.
• Postman N., 1995: Technopol. Triumf techniki nad kulturą. PIW, Warszawa.
• Rembowska K., 2004: Miasto, jako przestrzeń znacząca [w:] Kulturowy aspekt badań geograficznych. Studia teoretyczne i regionalne (red.): E. Orłowska, T: IV, PTG – Oddział Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław:17-31.
• Rodziński A., 1989: Osoba. Moralność. Kultura, RW KUL, Lublin.
• Strategor, 1995: Zarządzanie firmą. Strategie, struktury, decyzje, tożsamość.Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Toffler A., 2007: Szok przyszłości. Wydawnistwo Kurpisz S.A., Przeźmierowo.
• Virilio P., 1995: The Vision Machine, Bloomington.
• Wallis A., 1977: Miasto i przestrzeń, PWN, Warszawa.
• Wallis A., 1979: Informacja i gwar. O miejskim centrum, PIW, Warszawa.
• Wciórka L., 1992: Refleksja nad człowiekiem u podstaw kultury [w:] Zadania filozofii we współczesnej kulturze (red.): Z.J. Zdybicka, Lublin.
• Weber M., 2002: Gospodarka i społeczeństwo. PWN, Warszawa.
• Weber M., 2010: Etyka protestancka a duch kapitalizmu. Aletheia, Warszawa
• Winiarska E., 2013: Wykorzystanie wątków sakralnych w działaniach streeet artu. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 21: 211-221.
• Witkowska M., Cholawo-Sosnowska K. (red.), 2006: Społeczeństwo informacyjne. Istota. Rozwój. Wyzwania, Wydawnictwa Akademickie i Profesionalne, Warszawa.
• Wojciechowski J.S., 1998: Posłowie [w:] Formy estetyzacji przestrzeni publicznej, (red.): J.S. Wojciechowski, A. Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa: 191-194.
• Zacher L., 1978: Sterowanie procesami rewolucji naukowo-technicznej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk.
• Zięba S., 1998: Natura i człowiek w ekologii humanistycznej, Zakład Ekologii Człowieka KUL, Lublin