Uniwersalność przestrzeni i obiektów użyteczności publicznej w kontekście osób z dysfunkcją wzroku

• Autorzy: Przesmycka Elżbieta , Jabłoński Wojciech , Kania Joanna

Warianty tytułu

EN

The universality of space and public facilities in the context of people with sight dysfunction

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

: Bardzo często niepełnosprawność kojarzona jest z dysfunkcjami motorycznymi, podczas gdy dysfunkcje wzroku, słuchu czy psychologiczne nie są zakorzenione w świadomości ogółu społeczeństwa. Jednak podobnie jak zaburzenia ruchwe, zaburzenia wzroku są naturalnym etapem procesu starzenia się. Brak dostosowania przestrzeni i obiektów użyteczności publicznej dla osób niewidzących lub słabowidzących stanowi więc często barierę dla osób z wadami wzroku oraz osób starszych. W artykule przedstawiono sposoby mające na celu udogodnienie osobom niepełnosprawnym korzystania z obiektów i przestrzeni publicznych. Artykuł podzielony został na dwie części. Pierwsza obejmuje działania architektoniczno-budowlane – wskazując podstawowe zasady w kształtowaniu architektury oraz wskazując na niektóre błędy pojawiające się w obiektach budowlanych, które mogą zagrażać życiu, bezpieczeństwu lub komfortowi psychicznemu osób z dysfunkcjami wzroku. Rozwiązania architektoniczne mogą stanowić ułatwienie orientacji w przestrzeni czy odbioru bodźców środowiska architektonicznego, ale nie zawsze system informacji szczegółowej. Druga część artykułu poświęcona jest technikom tyflograficznym mogącym znaleźć zastosowanie w przestrzeniach publicznych jako formy małej architektury lub detalu – uzupełnienia architektury. Roz - wiązania te wskazują na dokładniejsze informacje, takie jak system komunikacji w obiekcie, czy informacji użytkowych. Obie części artykułu wskazują na rozwiązania architektoniczne oraz ogólnie rozumianego designu mające na celu umożliwienie sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania w obiekcie. Wskazują również na fakt, że projektowanie z uwzględnieniem osób z dysfunkcjami wzroku powinno zaczynać się już na etapie koncepcji funkcjonalno-przestrzennej, a obejmować także detal oraz rozwiązania w fazie wykonawczej oraz fazę życia obiektu przez właściwe zarządzenie przestrzenią.

EN

A disability is very often associated with motor dysfunction, while visual, hearing or psychological dysfunctions are not rooted in the society awareness. Visual dysfunctions like motor disorders are a natural stage of the aging process. The lack of adaptation of public space and public facilities for the visually impaired or blind people is often a barrier for them. This article presents methods to help people with vision disabilities use public facilities and spaces. The article was divided into two parts. The first covers architectural and building solutions - pointing out the basic principles in architectural design and pointing to some of the mistakes emerging in buildings that may endanger the lives, safety or mental well-being of people with vision dysfunctions. These architectural solutions may influence the orientation in the space or reception of the incentives in architectural environment, but they are not always the detailed information system. The second part of the article is devoted to the typhlographic techniques used in public space as a form of small architecture or a detail – complement of architecture. These solutions give more accurate information such as the facility’s communication system or utility information. Both parts of the article presents architectural and design solutions in order to enable visually impaired people efficient and safe use of space or building. They also point to the fact that design with regard to visually impaired people should begin at the functional and spatial concept, and include the detail and solutions in the executive project as well as proper spatial management.

Słowa kluczowe

PL

projektowanie uniwersalne; dysfunkcja wzroku; obiekty użyteczności publicznej

EN

universal design; dysfunction of vision; public utility buildings

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej ; Polska Akademia Nauk, Oddział w Lublinie
• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 12, nr 4
• Strony: 92--106
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., ryc.

Twórcy

autor

Przesmycka Elżbieta

• Zakład Konstrukcji i Budownictwa Ogólnego, Wydział Architektury, Politechnika Wrocławska

autor

Jabłoński Wojciech

• Zakład Konstrukcji i Budownictwa Ogólnego, Wydział Architektury, Politechnika Wrocławska

autor

Kania Joanna

• Zakład Konstrukcji i Budownictwa Ogólnego, Wydział Architektury, Politechnika Wrocławska

Bibliografia

• [1] Harasimowicz J., 1997, Atlas Architektury Wrocławia, tom I, Wrocław
• [2] Kowalski K., Starzyńska D. (red.), Projektowanie bez barier – wytyczne, Warszawa
• [3] Leszczyńska A., 2016, Do czego potrzebne jest projektowanie uniwersalne i adaptacja przestrzeni , [w:] Projektowanie i adaptacja przestrzeni publicznej do potrzeb osób niewidomych i słabowidzących , Polski Związek Niewidomych, Warszawa
• [4] Leszczyńska A., Fabisiak A., 2016, Wskazówki do projektowania i adaptacji środowiska fizycznego do potrzeb osób niewidomych i słabowidzących, [w:] Projektowanie i adaptacja przestrzeni publicznej do potrzeb osób niewidomych i słabowidzących , Polski Związek Niewidomych, Warszawa
• [5] Poliński J., 2012, Oznaczenia dotykowe dla osób niewidomych i słabowidzących część I – dotykowe elementy ostrzegawcze , [w:] Problemy Kolejnictwa , zeszyt 157
• [6] Poliński J., 2013, Oznaczenia dotykowe dla osób niewidomych i słabowidzących część II – ścieżki dotykowe , [w:] Problemy Kolejnictwa , zeszyt 158
• [7] Poliński J., 2013, Oznaczenia dotykowe dla osób niewidomych i słabowidzących część III – Mapy dotykowe dworców kolejowych , [w:] Problemy Kolejnictwa , zeszyt 159
• [8] Wysocki M., 2010, Projektowanie dla osób niewidomych. Pozawzrokowa percepcja przestrzeni , Gdańsk
• Akty prawne:
• [1] Główny Urząd Statystyczny, 2016, Stan zdrowia ludności Polski w 2014 r. , Warszawa
• [2] Deklaracja Madrycka, 2002, Europejski Kongres Osób Niepełnosprawnych, Madryt, 2002
• [3] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, Dz. U. 2002 nr 75 poz. 690 z późniejszymi zmianami
• Strony internetowe:
• [1] pkpsa.pl
• [2] http://www.przedniaplatformatramwaju.pl
• [3] http://bi.gazeta.p