Środowisko przyrodnicze i problemy jego ochrony w planowaniu przestrzennym na obszarach wiejskich południowo-wschodniej Polski

• Autorzy: Baran-Zgłobicka B.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/60604

Warianty tytułu

EN

The problem of protecting the natural environment in spatial planning in rural areas in south-eastern Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Planowanie lokalne w Polsce obejmuje studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (studium) oraz miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (plan miejscowy). Studium jest jedynym dokumentem planistycznym wykonywanym obowiązkowo dla obszaru całej gminy. Przedstawia zarys polityki przestrzennej i kierunki zagospodarowania przestrzennego. Szczegółowymi badaniami objęto dziewięć zróżnicowanych funkcjonalnie gmin wiejskich południowo-wschodniej Polski. Celem pracy była ocena przedstawionej w studiach charakterystyki uwarunkowań środowiskowych oraz problemów ochrony zasobów przyrodniczych. Przeprowadzono analizę poprawności ujęcia tej tematyki oraz jej powiązania z kierunkami zagospodarowania. Wybrane studia w uwarunkowaniach planowania zwykle wyczerpująco charakteryzują zasoby środowiska i system ochrony przyrody wraz z ograniczeniami w użytkowaniu środowiska oraz problematykę surowcową. Nie wszystkie uwypuklają lokalne, często bardzo specyficzne cechy środowiska przyrodniczego. W części opracowań marginalizowane są zagrożenia naturalne. Brakuje również konkretnych rozwiązań dotyczących ochrony przestrzeni i poprawy ładu przestrzennego.

EN

Local planning in Poland encompasses spatial development conditions and directions study for a district (“study”) and a local spatial development plan (“local plan”). The study is the only planning document that is required for the entire area of a district. It outlines directions of spatial policy and spatial development. Detailed investigations encompassed nine functionally diverse rural districts in SE Poland. The objective was to assess the description of environmental determinants and the problems of natural resources protection presented in the studies. The adequacy of the adopted approach to the subject matter and its correlation with spatial development directions were analysed. The analysed studies usually provide an exhaustive description of (a) natural resources and the nature conservation system along with restrictions in environment use, and (b) the problem of raw materials. Not all studies, however, highlight the local, very often unique characteristics of the natural environment. Natural hazards are marginalized in some studies. There is also a lack of concrete solutions for the protection of space and improvement of spatial order.

Słowa kluczowe

PL

uwarunkowania przyrodnicze; planowanie przestrzenne; obszary wiejskie

EN

natural determinants; spatial planning; rural areas

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 45
• Strony: 114--123
• Opis fizyczny: Bibliogr. 48 poz., tab.

Twórcy

autor

Baran-Zgłobicka B.

• Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, al. Kraśnicka 2cd, 20-718 Lublin

Bibliografia

• 1. Asman T. 2010. Określanie kierunków i wskaźników dotyczących zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym wyłączonych spod zabudowy, w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy – wybrane zagadnienia prawne. Biuletyn KPZiK PAN, 245, 30–36.
• 2. Bański J. 2005. Przestrzenny wymiar współczesnych procesów na wsi. Studia Obszarów Wiejskich, 9, IGiPZ PAN, Warszawa.
• 3. Baran A. 2004. Planowanie przestrzenne jako narzędzie zarządzania środowiskiem. Wyd. Pol. Białostockiej, Białystok.
• 4. Baranowska-Janota M. 1998. Uwarunkowania przyrodnicze w „Studium”. [W:] Baranowska- Janota M., Jaśkiewicz M., Ziobrowski Z. (red.), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Poradnik metodyczny. UMiRM, IGPiK, Kraków, 133–141.
• 5. Bąkowski T. 2004. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz. Zakamcze, Kraków.
• 6. Cichocki Z. 2004. Metodyka prognoz oddziaływania na środowisko do projektów strategii i planów zagospodarowania przestrzennego. IOŚ, Warszawa.
• 7. Cichocki Z. 2006. Problematyka opracowań ekofizjograficznych do projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. IOŚ, Warszawa.
• 8. Ciechanowicz-McLean J., Bukowski Z., Rakoczy B. 2008. Prawo ochrony środowiska. Komentarz. LexisNexis, Warszawa
• 9. Dobrzańska B.M. 2007. Planowanie strategiczne zrównoważonego rozwoju obszarów przyrodniczo cennych. Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• 10. Dubel K. 1998. Uwarunkowania przyrodnicze w planowaniu przestrzennym. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok.
• 11. Dubel K. 2005. Rola ocen oddziaływania na środowisko w systemie planowania przestrzennego. Oficyna Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
• 12. Dubel K. (red.) 1999. Strategia rozwoju gmin wiejskich na terenach przyrodniczo cennych. Fundacja Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno.
• 13. Fogel A. 2010. Uwzględnianie wartości przyrodniczych i kulturowych w strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko gminnych aktów planistycznych. [W:] Cieślak Z., Fogel A. (red.). Wartości w planowaniu przestrzennym. IGPiM, Warszawa, 101–115.
• 14. Fogel A. 2011. Prawna ochrona przyrody w lokalnym planowaniu przestrzennym. IGPiM, Warszawa.
• 15. Fogel P. 2012. Wskaźniki oceny polityki i gospodarki przestrzennej w gminie. Biuletyn KPZK PAN, 250, Warszawa.
• 16. Gacka-Grzesikiewicz E., Wiland M. (red.). 1994. Ochrona przyrody i krajobrazu w planowaniu przestrzennym gmin. Wskazania. IOŚ, Warszawa.
• 17. Kistowski M. 2001. Wybrane problemy metodo-logiczne i terminologiczne opracowań ekofizjograficznych. Problemy Ocen Środowiskowych, 3(14), 32–39.
• 18. Kistowski M. 2003a. Procedura sporządzania opracowań ekofizjograficznych w świetle najnowszych uregulowań prawnych. [W:] Ochrona przyrody na obszarach rolnych. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Towarzystwo na rzecz Ziemi, Kraków–Oświęcim, 14–33.
• 19. Kistowski M. 2003b. Regionalny model zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska Polski a strategie rozwoju województw. Uniwersytet Gdański, Wyd. Nauk. Bogucki, Poznań.
• 20. Kistowski M. 2006. Wpływ programów ochrony na środowisko przyrodnicze. Studia nad zrównoważonym rozwojem, t. III. PAN, Komitet „Człowiek i Środowisko”, Gdańsk – Warszawa.
• 21. Kobielska K. 2010. Polityka ochrony środowiska w strategii rozwoju gminy. Wyd. Adam Marszałek, Toruń.
• 22. Kozłowski S. 1996. Przyrodnicze kryteria gospodarki przestrzennej. Wyd. KUL, Lublin.
• 23. Leoński Z., Szewczyk M., Kruś M. 2012. Prawo zagospodarowania przestrzeni. Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa.
• 24. Niewiadomski Z. (red.). 2009. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz. Wyd. C.H. BECK, Warszawa.
• 25. Niewiadomski Z. 2003. Planowanie przestrzenne. Zarys systemu. Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa.
• 26. Nowak M. 2013. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Przepisy szczególne. Komentarz. Wyd. CeDeWu, Warszawa.
• 27. Ocena aktualności studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 2014, UG Wojaszówka.
• 28. Otawski P. 2010. Ochrona środowiska jako wartość planowania przestrzennego. [W:] Cieślak A., Fogel A. (red.). Wartości w planowaniu przestrzennym. IGPiM, Warszawa, 65–81.
• 29. Parysek J.J. 2007. Wprowadzenie do gospodarki przestrzennej. Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
• 30. Planowanie i wdrażanie polityki ochrony środowiska. Poradnik. 2001. Oficyna Wyd. „EL-Press”, Lublin.
• 31. Rosner A., Stanny M. 2014. Monitoring rozwoju obszarów wiejskich. Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, IRWiR PAN, Warszawa.
• 32. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Dziennik Ustaw 118/2002, poz. 1233.
• 33. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie opracowań ekofizjograficznych. Dziennik Ustaw 155/2002, poz. 1298.
• 34. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jarczów. 2011. Załącznik do Uchwały Nr VII/35/2011 Rady Gminy Jarczów z dnia 25 sierpnia 2011 r., Warszawa – Jarczów.
• 35. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jarocin. 2014. Załącznik do Uchwały Nr XXXIII/229/2014 Rady Gminy Jarocin z dnia 26 czerwca 2014 r., Jarocin.
• 36. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Krasocin. 2011. Załącznik do Uchwały Nr VIII/48/11 Rady Gminy Krasocin z dnia 13 maja 2011 r., Krasocin.
• 37. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Orły. 2010. Załącznik do Uchwały Nr XL/376/10 Rady Gminy Orły z dnia 29 września 2010, Orły.
• 38. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sitkówka-Nowiny. 2014. Załącznik Nr RG-XL/334/14 Rady Gminy Sitkówka-Nowiny z dnia 26 lutego 2014 r., Sitkówka-Nowiny – Kielce.
• 39. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Solec-Zdrój. 2010. Załącznik do Uchwały Nr XXXIV/159/10 Rady Gminy Solec-Zdrój z dnia 11 stycznia 2010 r., Solec-Zdrój.
• 40. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Susiec. 2010. Załącznik do Uchwały Nr XXVI/164/10 Rady Gminy Susiec z dnia 30 kwietnia 2010 r., Susiec- Tomaszów Lubelski.
• 41. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wąwolnica. 2011. Załącznik do Uchwały Nr XIX/108/12 Rady Gminy Wąwolnica z 30 października 2012 r., Wąwolnica.
• 42. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wojaszówka. 2002. Załącznik do Uchwały Nr XXIX/230/02 Rady Gminy Wojaszówka z 31 stycznia 2002 r., Krosno- Wojaszówka.
• 43. Szulczewska B. 2001. Planowanie przestrzenne jako instrument ochrony środowiska – wczoraj, dziś i jutro. [W:] trosce o Ziemię. Księga ku czci Profesora Stefana Kozłowskiego. RW KUL, Lublin, 139–156.
• 44. Śleszyński P., Komornicki T., Solon J., Więckowski M. 2012. Planowanie przestrzenne w gminach. IGiPZ PAN, Wyd. Akad. Sedno, Warszawa.
• 45. Teisseyre-Sierpińska M. 1997. Problematyka przyrodnicza w toku sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. [W:] Teisseyre-Sierpińska M. (red). Problematyka przyrodnicza w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. IGPiK, Warszawa, 19–35.
• 46. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Dziennik Ustaw 62/2001, poz. 627 z późn. zm., (tekst jednolity Dz.U. z dnia 23 października 2013 r., poz. 1232).
• 47. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Dziennik Ustaw 80/2003, poz. 717 z późn. zm., (tekst jednolity Dz.U. z dnia 10 lutego 2015 r., poz. 199).
• 48. Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Dziennik Ustaw 199/2008, poz. 1227.