Ocena warunków ekologicznych Jeziora Góreckiego za pomocą makrofitów

• Autorzy: Pietruczuk Karol , Dajewski Krzysztof , Czarnecki Maciej

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/125187

Warianty tytułu

EN

Assessment of the ecological conditions of the Góreckie Lake based on macrophytes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań makrofitowych Jeziora Góreckiego uzyskanych w oparciu o Makrofitowy indeks stanu ekologicznego (ESMI). Badania wykonano dwukrotnie – w lipcu 2013 oraz 2019 roku w momencie maksymalnego zróżnicowania fitocenotycznego. Zgodnie z metodyką wyznaczono 16 reprezentatywnych transektów o szerokości, co najmniej 30 metrów. W 2019 roku odnotowano znaczną poprawę warunków ekologicznych jeziora, co potwierdza wyższa wartość indeksu ESMI oraz zmiana stanu ekologicznego z umiarkowanego na dobry. O pozytywnych zmianach świadczą intensywny rozwój roślinności zanurzonej oraz wzrost wartości indeksów różnorodności i zasiedlenia fitolitoralu przez elodeidy. Uzyskane wyniki, a w szczególności wzrost średniej i maksymalnej głębokości występowania roślin, potwierdzają stopniową regenerację zespołu makrofitów w jeziorze na skutek wzrostu przejrzystości wody.

EN

The article presents the results of macrophyte research of the Góreckie Lake basing of the Macrophyte Ecological Status Index (ESMI). The field survey were done twice – in July 2013 and 2019 at the time of optimum vegetation. According to the methodology, filed survey were conducted by the 16 representative transects, with a width of at least 30 meters. The ecological conditions of the lake significantly improved in 2019, which is confirmed the higher value of the ESMI index, and the lake changed its ecological status from moderate to good. The positive changes evidenced by the intensive development of submerged vegetation and increased values of diversity and colonization the phytolitoral by elodeids. The results on the depth of occurrence of plant growth, confirms a gradual recovery teams macrophytes in the lake due to the increase in water transparency.

Słowa kluczowe

PL

makrofity; indeks ESMI; Jezioro Góreckie; monitoring wód; stan ekologiczny

EN

macrophytes; ESMI index; Góreckie Lake; surface water monitoring; ecological state

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2020
• Tom: Vol. 21, nr 3
• Strony: 17--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Pietruczuk Karol

• Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa

autor

Dajewski Krzysztof

• Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa

autor

Czarnecki Maciej

• Wielkopolski Park Narodowy, Jeziory, 62-050 Mosina

Bibliografia

• 1. Bakker E.S., Sarneel S.M., Gulati R.D., Liu Z., Van Donk E. 2013. Restoring macrophyte diversity in shallow temperate lakes: biotic versus abiotic constraints. Hydrobiologia, 710, 23-37.
• 2. Braun-Blanquet J. 1951. Pflanzensoziologie. Springer Verlang, Wien.
• 3. Ciecierska H., Kolada A., Soszka H., Gołub M. 2006. Opracowanie podstaw metodycznych dla monitoringu biologicznego wód powierzchniowych w zakresie makrofitów i pilotowe ich zastosowanie dla części wód reprezentujących wybrane kategorie i typy. Etap II – Opracowanie metodyki badań terenowych makrofitów na potrzeby rutynowego monitoringu wód oraz metoda oceny i klasyfikacji stanu ekologicznego wód na podstawie makrofitów. Warszawa – Poznań – Olsztyn.
• 4. Ciecierska H., Kolada A. 2014. ESMI: a macrophyte index for assessing the ecological status of lakes. Environ. Monit. Assess., 186, 5501-5517.
• 5. Ciurli A., Zuccarini P., Alpi A. 2009. Growth and nutrient absorption of two submerged aquatic macrophytes in mesocosms, for reinsertion in a eutrophicated shallow lake. Wetlands Ecol. Manag., 17, 107-115.
• 6. Dar A.N., Pandit K.A., Ganai A.B. 2014. Factors affecting the distribution patterns of aquatic macrophytes. Linological Reviev, 14(2), 75-81.
• 7. Dudley, B., Gunn I.D.M., Carvalho L., Proctor I., O’Hare M.T., Murphy K.J., Milligan A. 2012. Changes in aquatic macrophyte communities in Loch Leven: evidence of recovery from eutrophication? Hydrobiologia, 681, 49-57.
• 8. Freedman B., Paresh L. 2006. Environmental influences on aquatic plants in freshwater ecosystems. Environmental Reviews, 14(2), 89-136
• 9. Gąbka M., Owsianny P.M., Burchardt L. 2010. The influence of co-occurring vegetation and habitat variables on distribution of rare charophyte species Lychnothamnus barbatus (Meyen) in Lakes of Western Poland. Polish Journal of Ecology, 58(1), 13-25.
• 10. Hilt S., Gross E.M., Hupfer M., Morscheid H., Mahlmann J., Melzer A., Poltz J., Sandrock S., Scharf E.M., Schneider S., van de Weyer K. 2006. Restoration of submerged vegetation in shallow eutrophic lakes – A guideline and state of the art in Germany. Limnologica, 36, 155-171.
• 11. Kolada A., Ciecierska H. 2009. Wytyczne do prowadzenia badań terenowych oraz do sposobu zestawiania i przetwarzania danych o makrofitach w jeziorach. Warszawa.
• 12. Kolendowicz L., Hauke J., Kaczmarek L., Lorenc M. 2008. Zmiany poziomu wody Jeziora Góreckiego (Wielkopolski Park Narodowy) w latach 2002–2007 na tle wahania poziomu wód wielkopolskiej doliny kopalnej i warunków atmosferycznych. W: J. Partyka, J. Pociask-Karteczka (red.), Wody na obszarach chronionych, Kraków, 159-168.
• 13. Liu G., Liu Z., Gu B., Smoak J., Zhang Z. 2014. How important are trophic state macrophyte and fish population effects on cladoceran community? A study in Lake Erhai. Hydrobiologia, 736, 189-204.
• 14. Panek P. 2011. Wskaźniki biotyczne stosowane w monitoringu wód od czasu implementacji w Polsce Ramowej Dyrektywy wodnej. Przegląd Przyrodniczy, 22(3), 111-123.
• 15. Pełechaty M., Pronin E. 2015. Rola roślinności wodnej i szuwarowej w funkcjonowaniu jezior i ocenie stanu ich wód. Studia Limnologica et Telmatologica, 9(1), 25-34.
• 16. Pietruczuk K., Szoszkiewicz K. 2009. Ocena stanu ekologicznego rzek i jezior w Wielkopolsce na podstawie makrofitów zgodnie z wymaganiami ramowej dyrektywy wodnej. Nauka Przyroda Technologie, 3(3), #96.
• 17. Pytlik E., Kalinichenko A. 2017. Rośliny naczyniowe jako bioindykatory stanu środowiska. Innowacje w naukach ścisłych. W: Ł. Szałata, J. Doskocz (red.), Nauka i biznes, 50-62.
• 18. Raport 2010. Raport z badań jezior Wielkopolskiego Parku Narodowego. IMGW Poznań.
• 19. Rosińska J., Gołdyn R. 2015. Changes in macrophyte communities in Lake Swarzędzkie after the first year of restoration Arch. Pol. Fish., 23, 43-52.
• 20. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych, Dz.U. 2016 poz. 1187.
• 21. Sand-Jensen K., Pedersen N.L., Thorsgaard I., Moeslund B., Borum J., Brodersen K.P. 2008. 100 years of vegetation decline and recovery in Lake Fure, Denmark. Journal of Ecology, 96, 206-271.
• 22. Sobczyński T., Joniak T. 2009. Co zagraża ekosystemowi Jeziora Góreckiego? Wielkopolski Park Narodowy w badaniach przyrodniczych. Poznań-Jeziory, 51-62.
• 23. Squires M.M., Lesack W.F.L., Huebert D. 2002. The influence of water transparency on the distribution and abundance of macrophytes among lakes of the Mackenzie Delta, western Canadian Arctic, Freshwater Biol., 47(11), 2123-2135.
• 24. Urbański J. 1955. Wielkopolski Park Narodowy, PWN, s. 35, 87, 109.
• 25. Van de Haterd W.J.R, Ter Heerdt J.N.G. 2007. Potential for the development of submerged macrophytes in eutrophicated shallow peaty lakes after restoration measures. Hydrobiologia, 584, 277-290.
• 26. Wang G.X., Zhang L.M., Chua H., Li X.D., Xia M.F., Pu P.M. 2009. A mosaic community of macrophytes for the ecological remediation of eutrophic shallow lakes. Ecol. Eng., 35, 582-590.