GENESIS: integracja technik geodezji satelitarnej w przestrzeni kosmicznej

• Autorzy: Nowak Adrian , Sośnica Krzysztof

Identyfikatory

DOI

10.15199/50.2023.04.3

Warianty tytułu

EN

GENESIS: integration of satellite geodetic techniques in space

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W 2022 roku Europejska Agencja Kosmiczna podjęła decyzję o sfinansowaniu GENESIS - pierwszej misji satelitarnej dedykowanej w całości geodezji. Misja ta będzie posiadała na pokładzie instrumenty do łączenia czterech technik geodezyjnych, które zostaną skorygowane względem siebie za pomocą starannie skalibrowanych centrów fazowych celem wyznaczenia wektorów wiążących w przestrzeni kosmicznej (ang. space ties). Integracja różnych technik geodezyjnych w przestrzeni kosmicznej pozwoli na rozwiązanie problemów związanych z niespójnościami i błędami pomiędzy nimi, a także otworzy nowe możliwości realizacji układów odniesienia. Dzięki temu społeczność naukowa zbliży się do wypełnienia celów Globalnego Geodezyjnego Systemu Obserwacyjnego, czyli dokładności układów geodezyjnych na poziomie 1 mm oraz ich stabilności w czasie o wartości nieprzekraczającej 0.1 mm/rok. Niniejszy artykuł opisuje nowości technologiczne misji GENESIS oraz ich znaczenie w realizacji globalnych ziemskich układów odniesienia w kontekście różnic względem dotychczasowych rozwiązań.

EN

In 2022, the European Space Agency has decided to fund GENESIS, the first satellite mission dedicated entirely to geodesy. The mission will have instruments onboard to integrate four geodetic techniques, which will be corrected against each other using carefully calibrated phase centers to determine space ties. The integration of different space geodetic techniques will resolve inconsistencies and errors between them, and open up new possibilities for realizing reference frames. As a result, the scientific community will come closer to realizing the goals of the Global Geodetic Observing System, i.e. the accuracy of geodetic frames at the level of 1 mm and their temporal stability of no more than 0.1 mm/year. This article describes the technological innovations of the GENESIS mission and their significance in the realization of the global terrestrial reference frames in the context of their differences from existing solutions.

Słowa kluczowe

PL

GENESIS; GNSS; SLR; VLBI; DORIS; GGOS; geodezja satelitarna

EN

GENESIS; GNSS; SLR; VLBI; DORIS; GGOS; satellite geodesy

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Geodezyjny
• Rocznik: 2023
• Tom: R. 95, nr 4
• Strony: 21--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., zdj.

Twórcy

autor

Nowak Adrian

• Instytut Geodezji i Geoinformatyki, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul. Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław

autor

Sośnica Krzysztof

• Instytut Geodezji i Geoinformatyki, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul. Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław

Bibliografia

• [1] Altamimi, Z., Rebischung, P., Collilieux, X., Metivier, L., Chanard, K. (2022). ITRF2020: main results and key performance indicators. In: EGU22-3958. Copernicus Meetings. DOI: https://doi.org/10.5194/egusphere-egu22-3958
• [2] Bury, G., Sośnica, K., Zajdel, R., Strugarek, D., Hugentobler, U. (2021). Geodetic datum realization using SLR-GNSS co-location onboard Galileo and GLONASS. Journal of Geophysical Research-Solid Earth 126 (10), 1-23. DOI: 10.1029/2021JB022211
• [3] Hellerschmied, A., McCallum, L., McCallum, J., Sun, J., Böhm, J., Cao, J. (2018). Observing APOD with the AuScope VLBI array. Sensors, 18(5), 1587. DOI: 10.3390/s18051587
• [4] Charlot, P., Jacobs, C. S., Gordon, D. et al. (2020). The third realization of the International Celestial Reference Frame by very long baseline interferometry. A&A, 644, A159. DOI: 10.1051/0004-6361/202038368
• [5] Fish V.L., Shea M., Akiyama K. (2020). Imaging black holes and jets with a VLBI array including multiple space-based telescopes. Advances in Space Research, 65 (2). DOI: 10.1016/j.asr.2019.03.029
• [6] Sośnica, K., Bury, G., Zajdel, R. et al. (2019). Estimating global geodetic parameters using SLR observations to Galileo, GLONASS, BeiDou, GPS, and QZSS. Earth, Planets and Space, 71, 20. DOI: 10.1186/s40623-019-1000-3
• [7] Delva, P., Altamimi, Z., Blazquez, A. et al. (2023). GENESIS: co-location of geodetic techniques in space. Earth, Planets and Space, 75, 5. DOI: 10.1186/s40623-022-01752-w
• [8] Bury G., Sośnica K., Zajdel R., Strugarek D., Hugentobler U. (2021). Determination of precise Galileo orbits using combined GNSS and SLR observations. GPS Solutions, 25, 11. DOI: 10.1007/s10291-020-01045-3
• [9] Strugarek D., Sośnica K., Arnold D., Jäggi A., Zajdel R., Bury G. (2022). Satellite laser ranging to GNSS-based Swarm orbits with handling of systematic errors. GPS Solutions, 26, 104. DOI: 10.1007/s10291-022-01289-1
• [10] Strugarek D., Sośnica K., Jäggi A. (2019). Characteristics of GOCE orbits based on Satellite Laser Ranging. Advances in Space Research, 63, 1, pp. 417-431. DOI: 10.1016/j.asr.2018.08.033
• [11] Strugarek D., Sośnica K., Arnold D., Jäggi A., Zajdel R., Bury G. (2021). Determination of SLR station coordinates based on LEO, LARES, LAGEOS, and Galileo satellites. Earth, Planets and Space, 73, 87. DOI: 10.1186/s40623-021-01397-1

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).