Wpływ techniki poboru próbek na wiarygodność wyników badań wilgotności metodą grawimetryczną

• Autorzy: Kendzierawska Weronika , Trochonowicz Maciej , Chachaj Wojciech

Identyfikatory

DOI

10.35784/teka.5704

Warianty tytułu

EN

Impact of sampling technique on the reliability of gravimetric moisture test results

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wilgotność należy do podstawowych cech fizycznych materiału. Badania laboratoryjne mające na celu wyznaczenie procentowej zawartości wody w materiale są stosunkowo proste i nie wymagają skomplikowanej aparatury badawczej. Problemem jest natomiast wiarygodność badań wilgotności przegród. Podczas tego typu badań istnieje konieczność pobrania próbek z obiektu i ich transportu do laboratorium. Podczas obydwu tych czynności mają miejsce straty na masie wody zawartej w próbce. Zmiany w wilgotności próbek, związane z koniecznością ich transportu, można zminimalizować poprzez stosowanie szczelnych pojemniki i obniżenie temperatury. Zagadnieniem znacznie trudniejszym do realizacji jest eliminacja strat w masie wody zawartej w próbkach podczas ich pobierania. Instrukcje badań wilgotności metodą laboratoryjną zalecają pobieranie próbek metodami odkuwania lub też za pomocą tzw. wybijaków rurowych. Takie metody poboru mają wykluczyć straty na masie wody. W wielu przypadkach występuje konieczność pobrania próbki z dość znacznej głębokości lub też badania dotyczą obiektów o dużej wartości historycznej. Wyklucza to zalecane przez instrukcje metody poboru. Dlatego też najczęściej stosowaną metodą pobierania próbek, w obiektach istniejących jest wykonanie odwiertu i badanie pobranej zwierciny. Podczas procesu wiercenia dochodzi do przegrzewania się zwierciny i odparowywania wody. W literaturze naukowej i wszelkiego rodzaju opracowaniach technicznych dość często sugeruje się uwzględnienie tego zjawiska. Niestety brakuje informacji o wartości poprawek jakie należałoby przyjąć. Celem opracowania jest wykazanie różnicy w wilgotnościach masowych mierzonych metodą laboratoryjną tych samych próbek przy różnych technikach poboru. Dodatkowo wyznaczone zostały wartości poprawek dla określonych przedziałów wilgotnościowych.

EN

Humidity is one of the basic physical characteristics of a material. Laboratory tests to determine the percentage water content of a material are relatively simple and do not require sophisticated testing equipment. The problem, however, is the reliability of partition humidity tests. During this type of testing, it is necessary to take samples from the building and transport them to the laboratory. During both of these activities, there is a loss in the mass of water contained in the sample. Changes in the humidity of the samples, associated with the need to transport them, can be minimised by using airtight containers and lowering the temperature. A much more difficult issue to address is the elimination of losses in the mass of water contained in the samples during sampling. Laboratory moisture test manuals recommend sampling by forging methods or by so-called tube drifters. Such sampling methods are intended to exclude water mass losses. In many cases, it is necessary to take a sample from quite a considerable depth or the tests concern objects of high historical value. This precludes the sampling methods recommended by the instructions. For this reason, the most commonly used sampling method, in existing facilities, is to drill a borehole and testing the borehole. During the drilling process, overheating of the borehole occurs and evaporation of water. In scientific literature and technical studies of all kinds, it is quite often suggested to take this phenomenon into account. Unfortunately, there is no information on the value of the corrections to be made. The aim of this study is to demonstrate the difference in bulk humidity measured by the laboratory method of the same samples with different sampling techniques. In addition, correction values have been determined for specific humidity ranges.

Słowa kluczowe

PL

badanie wilgotności; metoda grawimetryczna; metoda bezpośrednia; wilgotność masowa; cegła ceramiczna; beton komórkowy; bloczek silikatowy; opoka wapnista

EN

humidity test; gravimetric method; direct method; bulk humidity; clay brick; cellular concrete; silicate block; limestone block

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej ; Polska Akademia Nauk, Oddział w Lublinie
• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2023
• Tom: T. 19, nr 2
• Strony: 26--34
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., ryc., tab.

Twórcy

autor

Kendzierawska Weronika

• Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska (Polska)

• https://orcid.org/0000-0001-8984-2164

autor

Trochonowicz Maciej

• Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska (Polska)

• https://orcid.org/0000-0001-7742-7916

autor

Chachaj Wojciech

• Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska (Polska)

Bibliografia

• 1. Dylla A., Fizyka cieplna budowli w praktyce: obliczenia cieplno-wilgotnościowe, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2015. Google Scholar
• 2. Hoła J., Degradacja budynków zabytkowych wskutek nadmiernego zawilgocenia – wybrane problemy, Budownictwo i Architektura 17(1) (2018) 133−148. DOI: https://doi.org/10.24358/Bud-Arch_18_171_17 Google Scholar
• 3. Kamiński K., Wilgotność higroskopijna podstawą diagnostyki stanu zawilgocenia przegrody budowlanej, Materiały Budowlane 3`2014, 20−21. Google Scholar
• 4. Kubik J., Przepływ wilgoci w materiałach budowlanych. Politechnika Opolska, Opole 2000. Google Scholar
• 5. Matkowski Z., Problemy związane z metodyką pomiarów wilgotności ścian murowanych w obiektach zabytkowych. Google Scholar
• 6. PN-EN ISO 12570. Cieplno-wilgotnościowe właściwości materiałów i wyrobów budowlanych. Określanie wilgotności przez suszenie w podwyższonej temperaturze. Google Scholar
• 7. Praca zbiorowa, red. Klemm P., Budownictwo ogólne. Tom 1. Materiały i wyroby budowlane, Warszawa, Arkady, 2009. Google Scholar
• 8. Trochonowicz M., Szostak B., Lisiecki D., Analiza porównawcza badań wilgotnościowych metodą chemiczną w stosunku do badań grawimetrycznych wybranych materiałów budowlanych, Budownictwo i Architektura 15(4) (2016) 163−171. DOI: https://doi.org/10.24358/Bud-Arch_16_154_16 Google Scholar
• 9. Trochonowicz M., Wilgoć w obiektach budowlanych. Problematyka badań wilgotnościowych, Budownictwo i Architektura 7/2010. DOI: https://doi.org/10.35784/bud-arch.2274 Google Scholar
• 10. Wójcik R., Pomiary wilgotności przegród budowlanych, Materiały Budowlane 8/2002. Google Scholar
• 11. Wyrwał J., Świrska J., Problemy zawilgocenia przegród budowlanych, Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN, 1998. Google Scholar
• 12. PN-EN 12664 „Właściwości cieplne materiałów i wyrobów budowlanych. Określanie oporu cieplnego metodami osłoniętej płyty grzejnej i czujnika strumienia cieplnego”. Google Scholar