Czynniki mające wpływ na powodowanie niebezpieczeństwa w ruchu drogowym

• Autorzy: Pawelec K. J.

Warianty tytułu

EN

Factors contributing to causing danger in road traffic

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł porusza istotne zagadnienia związane ze spowodowaniem niebezpieczeństwa w ruchu drogowym. Zagadnienie to do tej pory umykało uwadze badaczy, a jest istotne, dotyczy bowiem zagadnień występujących na przedpolu przestępstwa drogowego bądź po jego zaistnieniu. Autor omawia problematykę wywołania niebezpieczeństwa na trzech płaszczyznach: postępowania człowieka, czynnika technicznego oraz drogi i organizacji ruchu. Analizuje zagadnienie od strony prawnej i kryminologicznej. Wskazuje, że po stronie człowieka istnieje wiele elementów tworzących niebezpieczeństwo, wielokrotnie od niego zależnych, ale też nierzadko pozostających poza jego wpływem. Wskazuje na kwestie związane z osłabieniem reakcji psychomotorycznej, z użyciem alkoholu i środków psychoaktywnych, stanem zdrowia, zmęczeniem i kwestiami związanymi z kwalifikacjami kierującego, jego doświadczeniem, a także czynnikami wpływającymi na czas reakcji. Omawia zagadnienia związane z wpływem na wypadkowość niesprawności pojazdów, stanem i wyposażeniem drogi, jak też organizacją ruchu. Stara się wykazać, że oceny związane z przyczynami wywołanego niebezpieczeństwa w ruchu drogowym nie leżą wyłącznie po stronie jego uczestników.

EN

The article raises a number of significant issues related to causing threat in road traffic. This is a subject that has so far largely escaped the attention of researchers, but it is important, especially as it concerns issues that can be thought of as being in the foreground of traffic offences or after they have occurred. The author discusses the issue of causing threat on three levels: human behaviour; technical factors; and roads and the organisation of traffic. He analyses the issue not only from a legal point of view but also a criminological one. He indicates that, in terms of human behaviour, there are many elements causing threat, which are frequently dependent on the given person, but also sometimes beyond his/her control. The author points to issues linked with the weakening of psychomotor reactions, the use of alcohol and psychoactive substances, the driver’s state of health, fatigue, and other issues related to, e.g., the qualifications of the driver, his/her experience, as well as factors affecting reaction time. Furthermore, he discusses issues related to the effect of poor conditions of vehicles, the state of the road and road equipment (signage, barriers, lighting etc.), as well as traffic management, on accident rates. He tries to show that evaluations linked with the causes of the evoked threat in road traffic should not focus exclusively on participants in the accident.

Słowa kluczowe

PL

zasady bezpieczeństwa; sprowadzenie niebezpieczeństwa; nietrzeźwość; stan po użyciu środków odurzających; zmęczenie; stan zdrowia; reakcja psychomotoryczna kierowcy; czynniki rozpraszające uwagę; sprawność techniczna pojazdów; ucieczka z miejsca wypadku; stan dróg; organizacja ruchu

EN

safety rules; causing threat; insobriety; state after use of drugs; fatigue; state of health; psychomotor reaction; distracting factors; the principle of technical efficiency; fleeing from the scene of the incident (hit and run); the state of roads and road equipment; traffic organisation

• Wydawca: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych
• Czasopismo: Paragraf na Drodze
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 1
• Strony: 23--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Pawelec K. J.

Bibliografia

• 1. Bachrach, A. (1969). Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 27 sierpnia 1968 r., sygn. Rw 948/68, PiP, nr 10.
• 2. Bachrach, A. (1980). Przestępstwa i wykroczenia drogowe w prawie polskim, Warszawa 1980.
• 3. Boesler, P. (1981). Zarys psychologii zapobiegania wypadkom drogowym, Warszawa.
• 4. Buchała, K. (1997). Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 1976 r., sygn. VI KRN 113/76, NP, nr 5.
• 5. Buchała, K. (1997). Przestępstwa i wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji drogowej. Komentarz, Bydgoszcz.
• 6. Dąbrowska-Kardas, M., Kardas, P. (1996). Kryminalizacja ucieczki sprawcy wypadku drogowego z miejsca zdarzenia w świetle nowelizacji kodeksu karnego z 12 lipca 1995 r., Palestra, nr 5-6.
• 7. Dąbrowska-Kardas, M., Kardas, P. (1996). Przegląd orzecznictwa z zakresu części ogólnej prawa karnego materialnego za rok 1995, PS 1996, nr 11-12.
• 8. Gaberle, A. (1986). Najsłabsze ogniwo. (Człowiek jako źródło zagrożeń w ruchu drogowym), Warszawa.
• 9. Jaegermann, K. (1978). Stan nietrzeźwości (geneza i dzieje pojęcia w Polsce), Katowice 1987.
• 10. Kempiński, A. (1974). Lęk, Kultura,, nr 26.
• 11. Pawelec, K.J. (2000). Kierowca i pojazd w ruchu drogowym, Warszawa.
• 12. Pawelec, K.J. (1983). Na drodze, Warszawa.
• 13. Pawelec, K.J. (1995). Ucieczka sprawcy wypadku drogowego z miejsca jego zaistnienia w świetle prawa karnego i badań, Zeszyty Naukowe Akademii Spraw Wewnętrznych, nr 85.
• 14. Pawelec, K.J. (1987). Wypadki drogowe – nieco wątpliwości, GP, nr 13.
• 15. Pawelec, K.J. (2016). Zarys metodyki pracy obrońcy i pełnomocnika w sprawach przestępstw i wykroczeń drogowych, Warszawa.
• 16. Pawelec, M. (2016). O zbiegu przepisów określających przestępstwa skierowane przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym, Paragraf na Drodze, nr 8.
• 17. Praca zbiorowa (2010). Wypadki drogowe. Vademecum biegłego sądowego, red. A. Reza, J. Wierciński, Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych, Kraków.
• 18. Sobolewski, Z. (1982). Samooskarżenie w świetle prawa karnego (nemo se ipsum accusare tenetur), Warszawa.
• 19. Spotowski, A. (1976). Pomijalny (pozorny) zbieg przepisów ustawy i przestępstw, Warszawa.
• 20. Stefański, R.A. (2003). Prawo o ruchu drogowym. Komentarz, Warszawa 2003.
• 21. Stefański, R.A. (1977). (w:) Przestępstwa i wykroczenia drogowe w orzecznictwie Sądu Najwyższego w latach 1970-1996, red. R.A. Stefański, Warszawa.
• 22. Wantoła, M. (2016). Zakres obowiązku udzielenia pomocy ofierze wypadku drogowego i sankcje za jego naruszenie, Paragraf na Drodze, nr 8.