Wapienie jurajskie ze złóż w rejonie Działoszyna – wykształcenie litologiczne i obecne kierunki wykorzystania

• Autorzy: Guzik Katarzyna , Figarska-Warchoł Beata , Skuta Ireneusz

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0053.7811

Warianty tytułu

EN

Jurassic limestones from deposits in the Działoszyn region – lithology and directions of applications

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule scharakteryzowano górnojurajskie wapienie ze złóż w rejonie Działoszyna, udokumentowane dla potrzeb przemysłu cementowego, wapienniczego i do produkcji kamienia budowlanego. Przedstawiono najważniejsze parametry chemiczne oraz fizyczne i mechaniczne wapieni z eksploatowanych złóż oraz dane na temat wielkości wydobycia i dostępnych zasobów. Wśród kompleksów skalnych oksfordu, charakteryzujących się zróżnicowanym udziałem wapieni, wapieni marglistych i margli, szczególne znaczenie ma odmiana wapieni zalesiackich. Skały te poddane zostały szczegółowej charakterystyce w zakresie wykształcenia litologicznego, parametrów jakościowych oraz kierunków gospodarczego wykorzystania.

EN

The paper presents the characteristics of the Jurassic limestones from deposits in the Działoszyn area, recognized as a rock minerals for the cement and lime industry and for the production of construction stone. The most important chemical, physical and mechanical parameters of limestone from exploited deposits as well as data on the mining output volume and available resources are presented. Among the Oxford rock complexes, comprises of limestones, marly limestones and marls that occurs in various proportions, the type of Zalesiaki limestones is of particular importance. These rocks were subjected to detailed analyses in terms of variability of lithological features, quality parameters and directions of economic use.

Słowa kluczowe

PL

wapienie; górna jura; właściwości; zastosowanie; wapienie zalesiackie; przemysł wapienniczy; przemysł cementowy

EN

limestones; Upper Jurassic; properties; applications; Zalesiaki Limestones; lime industry; cement industry

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2023
• Tom: R. 64, nr 2
• Strony: 57--66
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz.

Twórcy

autor

Guzik Katarzyna

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Figarska-Warchoł Beata

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Skuta Ireneusz

• WKG Sp. z o.o. Raciszyn

Bibliografia

• [1] Będkowski T., 2016 – Rozprawa doktorska: Analiza parametrów techniczno-ekonomicznych procesu produkcyjnego kruszyw w zależności od wybranych sposobów mechanicznego urabiania skał węglanowych. Katedra Górnictwa Odkrywkowego AGH im. S. Staszica w Krakowie.
• [2] Będkowski T., Kasztelewicz Z., Sikora M., 2013 – Raciszyn – unikatowe złoże wapieni województwa łódzkiego. Kruszywa: produkcja – transport – zastosowanie. 3: 30–33.
• [3] Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31.XII.2021 r. Wydawnictwo PIG PIB Warszawa 2022.
• [4] Bromowicz J., Figarska-Warchoł B., 2012 – Kamienie dekoracyjne i architektoniczne południowo-wschodniej Polski – złoża, zasoby i perspektywy eksploatacji. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 28, 3: 5–22.
• [5] Burkowicz A. 2016 – Trendy rozwoju zapotrzebowania na surowce dla przemysłu szklarskiego w Polsce z oceną możliwości jego zaspokojenia z obecnych i perspektywicznych źródeł krajowych, Górnictwo odkrywkowe s: 59-65
• [6] Galos K., Szlugaj J., Burkowicz A., 2016 – Źródła sorbentów wapiennych do odsiarczania spalin w Polsce w kontekście potrzeb krajowej energetyki. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal, 19, 2: 149–170.
• [7] Haisig J., Wilanowski S., 2000 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000. Arkusz Działoszyn (771). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• [8] Haisig J., Wilanowski S., 2007 – Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1:50 000. Arkusz Działoszyn (771). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• [9] Karty informacyjne złóż. MIDAS PIG-PIB.
• [10] Lewicka E., Szlugaj J., Burkowicz A., Galos K., – Sources and markets of limestone flour in Poland. Resources 2020, 9, 118.
• [11] Łapucha M. 2019 – Dodatek nr 2 do dokumentacji geologicznej złoża wapieni jurajskich „Raciszyn” w kategorii C1.
• [12] Łapucha M. 2020 – Dodatek nr 4 do dokumentacji geologicznej złoża wapieni jurajskich „Raciszyn II” w kat. B+ C1+ C2.
• [13] Matyja B.A., Wierzbowski A., 2004 – Stratygrafia i zróżnicowanie facjalne utworów górnej jury Wyżyny Krakowsko- -Częstochowskiej i Wyżyny Wieluńskiej. W: J. Partyka, (Ed.). Zróżnicowanie i przemiany środowiska przyrodniczo-kulturowego Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, 1, 13-18. Ojcowski Park Narodowy. Ojców.
• [14] Mirkowski Z., Mirkowska E., 2018 – Dokumentowanie i eksploatacja złóż surowców skalnych w rejonie Działoszyna (przypadek złóż Trakt Kamioński). Górnictwo Odkrywkowe, 3, 18: 78–83.
• [15] Nieć M., Tchórzewska D., 2000 – Złoża wapieni i kopalin wapniowych. [W:] Surowce mineralne Polski. Surowce skalne. Surowce węglanowe (Ney R., red.). Wydawnictwo Instytutu GSMiE PAN, Kraków 2000.
• [16] Nieć M., 2002 – Złoża kopalin budowlanych i drogowych. [W:] Surowce mineralne Polski. Surowce skalne. Kamienie budowlane i drogowe. (Ney R., red.). Wydawnictwo Instytutu GSMiE PAN, Kraków.
• [17] Ochal P., Smreczak B., 2020 – Zakwaszenie gleb i aktualne zagadnienia wapnowania. Studia i Raporty Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, 63, 17: 9–19.
• [18] Pinkosz J., Karepa H., Kawalec T., Lis J, Pasieczna A, Wołkowicz S. Osendowska E., Lichwierowicz T., 2004 – Objaśnienia do mapy geośrodowiskowej Polski 1:50 000. Arkusz Działoszyn (771). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• [19] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2015 r. w sprawie dokumentacji geologicznej złoża kopaliny, z wyłączeniem złoża węglowodorów. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, dnia 15 lipca 2015. poz. 987.
• [20] Smakowski T., Galos K., Lewicka E. (red.), 2013 – Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i Świata 2013, Wyd. IGSMiE PAN Kraków 2013
• [21] Smoleńska A., 1983 – Zagadnienie struktur i genezy wapieni z Zalesiaków. Geologia, 9, 3: 85–96.
• [22] Wierzbowski A., Matyja B.A. Ślusarczyk-Radwan D., 1983 – Nowe dane o górnej jurze Wyżyny Wieluńskiej i Okolic Burzenina oraz jej znaczeniu surowcowym. Kwartalnik Geologiczny, 23, 3: 517–534.
• Strony internetowe:
• [23] www.wkg.pl
• [24] www.wapno-info.pl Strona Stowarzyszenia Przemysłu Wapienniczego

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).