Koncepcja zrównoważonej mobilności w obszarze funkcjonalnym Jeleniej Góry

• Autorzy: Staśkiewicz Dominik , Haręża Oliwia , Protyńska Urszula , Małysz Michał

Warianty tytułu

EN

The concept of sustainable mobility in the functional area of Jelenia Góra

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Mobilność w miejskich obszarach funkcjonalnych opiera się na codziennych przejazdach między miastem-rdzeniem i jego otoczeniem. Zdecydowanie dominującym kierunkiem mobilności są dojazdy do rdzenia z obszarów sąsiadujących z nim związane z miejscem pracy, edukacji lub chęcią skorzystania z usług zlokalizowanych w rdzeniu. Istotnym wyzwaniem polityki regionalnej jest zapewnienie zrównoważonej mobilności w obszarach funkcjonalnych, pozwalającej na racjonalne gospodarowanie przestrzenią z jednoczesnym ograniczaniem kongestii w miastach. Planowanie zrównoważonego transportu zbiorowego obsługującego codzienne potoki związane z pracą lub edukacją, jak obsługa ruchu turystycznego, stanowią przedmiot analiz planistów transportu. Celem artykułu jest przedstawienie autorskiej koncepcji zrównoważonej mobilności w obszarze funkcjonalnym Jeleniej Góry. Obszar ten stanowi zarówno przestrzeń codziennego przemieszczenia się do rdzenia z obszarów sąsiedzkich, ale także dodatkowych przemieszczeń turystów odwiedzających Sudety. Obszar funkcjonalny Jeleniej Góry został wyznaczony w oparciu o opisane w artykule zasady delimitacji, bazujące na wyznaczeniu obszaru codziennych powiązań funkcjonalnych między Jelenią Górą i jej otoczeniem. Przy tworzeniu koncepcji zastosowane zostało oprogramowanie PTV VISUM, pozwalające m.in. na optymalizację planowania makroskalowego, w tym wykorzystanie wykresów ruchu do zarządzania rozkładem jazdy. W rezultacie możliwe było określenie najważniejszych połączeń transportu zbiorowego wykorzystujących istniejącą w obszarze infrastrukturę transportową. Przedstawione w tej pracy założenia i idee mają na celu zwrócenie uwagi na najważniejsze potrzeby mobilności oraz możliwości wykorzystania narzędzi analitycznych w celu zaplanowania jak najbardziej efektywnego systemu regionalnego transportu zbiorowego.

EN

Mobility in functional urban areas relies on daily trips between the city-core and its surroundings. The definitely dominant direction of mobility is commuting to the core from neighboring areas related to the place of work, education or the need of services provided in the core. An important challenge of the regional policy is to ensure sustainable mobility in functional areas, allowing for rational management of space while reducing congestion in cities. Planning of sustainable collective transport that serves daily flows related to work or education, as well as servicing tourist traffic are the subject of analyzes made by transport planners. The purpose of the article is to present the author’s concept of sustainable mobility in the functional area of Jelenia Góra. This area is both a space for daily movement to the core from neighboring areas, but also for additional movements of tourists visiting the Sudety Mountains. The functional area of Jelenia Góra was designated based on the delimitation rules described in the article, in accordance with the determination of the area of everyday functional connections between Jelenia Góra and its surroundings. PTV VISUM software was used to create the concept for optimizing macro-scale planning, including the use of traffic charts for timetable management. As a result, it was possible to determine the most important public transport connections using the transport infrastructure existing in the area. The assumptions and ideas presented in this work are intended to draw attention to the most important needs of mobility and the possibility of using analytical tools to plan the most effective system of regional collective transport.

Słowa kluczowe

PL

transport zbiorowy; obszar funkcjonalny; Jelenia Góra; Sudety; kolej pasażerska

EN

public transport; functional area; Jelenia Góra; Sudeten Mountains; passenger rail

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2023
• Tom: nr 8
• Strony: 17--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Staśkiewicz Dominik

• student Wydziału Architektury, Politechnika Wrocławska

autor

Haręża Oliwia

• studentka Wydziału Architektury, Politechnika Wrocławska

autor

Protyńska Urszula

• studentka Wydziału Architektury, Politechnika Wrocławska

autor

Małysz Michał

• Katedra Urbanistyki i Gospodarki Przestrzennej, Wydział Architektury, Politechnika Wrocławska, ul. Prusa 53/55, 50-317 Wrocław,

Bibliografia

• 1. Bryś K., Ojrzyńska H., Przemiany krajobrazu wsi górskich w Sudetach Wschodnich, Sosnowiec, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 2010, nr 14.
• 2. Szmytkie R., Depopula zespołów miejskich w sudeckiej części Dolnego Śląska, Konwersatorium Wiedzy o Mieście, 2016, 29 (1), https://doi.org/10.18778/2543–9421.01.09.
• 3. Heffner K., Latocha A., Depopulacja i zanikające wsie w strukturze obszarów wiejskich pogranicza polsko-czeskiego, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 2021, 55, https://doi.org/10.14746/rrpr.2021.55.06.
• 4. Jończy R., Dolińska A., Charakter i kierunki migracji pomaturalnych młodzieży na przykładzie województwa dolnośląskiego, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny”, 2016, nr 3.
• 5. Maciejuk M., Suburbanizacja miast średniej wielkości w Polsce na przykładzie regionu jeleniogórskiego w latach 1995–2013, Studia Miejskie, 2015, s. 20.
• 6. Ładysz J., Mayer M., Czynniki i przejawy suburbanizacji postindustrialnej w miastach średnich województwa dolnośląskiego na przykładzie Bolesławca i Jeleniej Góry, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2016, nr 418.
• 7. Rosik P., Świat dostępności – metody i komponenty. Przykłady analiz empirycznych przestrzeni Polski, Prace Geograficzne, 2021, 276, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
• 8. Garbacz E., Komornicki T., Kowalczyk K., Dostępność dzienna w układzie miast wojewódzkich w Polsce, „Przegląd Geograficzny”, 2020, 92(2), DOI: 10.7163/przg.2020.2.5.
• 9. Bocheński T., Badania dostępności transportowej ze szczególnym uwzględnieniem kolei [w:] S. Sitek (red.), „Stare i nowe” problemy badawcze w geografii społeczno-ekonomicznej, Sosnowiec 2018.
• 10. Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny, https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/temat [dostęp: 10.07.2023].
• 11. E-podróżnik, https://www.e-podroznik.pl [dostęp: 10.07.2023].
• 12. Portal Pasażera, https://portalpasazera.pl [dostęp: 12.07.2023].
• 13. Paradowska M., Rozwój zrównoważonych systemów transportowych polskich miast i aglomeracji w procesie integracji z Unią Europejską – przykład aglomeracji wrocławskiej, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2011.
• 14. Baza Danych Obiektów Topograficznych, Geoportal, https://www.geoportal.gov.pl/dane/baza-danych-obiektow-topograficznych-bdot [dostęp: 10.07.2023].
• 15. Mlek-Galewska M., Modelowanie alokacyjne w prognozowaniu rozwoju struktury przestrzennej Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, (w:) Rudnicki A., Zuziak Z.K., Transport a logika formy urbanistycznej: projekty dla polskich metropolii, „Czasopismo Techniczne. Architektura”, 1-A/2010, zesz. 3, rok 107, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• 16. Kamiński M., Projekt Pankus – zbiór podpakietów Python opartych na modelu pośrednich możliwości [kod źródłowy] Dostępny w Atlasie Zasobów Otwartej Nauki, 2023, https://zasobynauki. pl/zasoby/projekt-pankus-zbior-podpakietow-python-opartych-na-modelu-posrednich-mozliwosci,48247/, Licencja: CC BY-SA 4.0, https://creativecommons.org/licenses/ by-sa/4.0/legalcode.pl [dostęp: 25.07.2023].
• 17. Małysz M., Tomczak P., Kolej pasażerska we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku – problemy i wyzwania, Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 50, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2020.
• 18. Dominas P., Przerwa T., Od kolei na Dolnym Śląsku po Koleje Dolnośląskie, Wydawnictwo Księży Młyn, Łódź 2017.
• 19. Kowalczyk K., Pasażerski transport kolejowy na obszarach aglomeracyjnych w Polsce a rozwiązania multimodalne w codziennych dojazdach do pracy, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2019.
• 20. Kruszyna M., Koleje miejskie i regionalne w Polsce, Wydawnictwo Księży Młyn, Łódź 2018.