Stosowanie modelu gospodarki o obiegu zamkniętym i czystszych technologii na przykładzie polskiego koncernu rolno-spożywczego Farmutil

• Autorzy: Stokłosa Henryk , Kowalski Zygmunt , Makara Agnieszka

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2019.5.3

Warianty tytułu

EN

Application of circular economy model and cleaner technologies on the example of the Polish agro-food company Farmutil

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Modelowe rozwiązania wdrożone w koncernie rolno-spożywczym Farmutil są przykładem zastosowania w praktyce przemysłowej w skali mikroekonomicznej elementów gospodarki w układzie zamkniętym, opartych na metodyce czystszych technologii. Modelowy system produkcji obejmuje pełny cykl życia produktów, od uprawy zbóż, poprzez produkcję pasz przemysłowych, hodowlę drobiu i trzody chlewnej do produkcji wyrobów mięsnych. Obejmuje on też wykorzystanie odpadów mięsnych do produkcji mączek mięsno-kostnych oraz odpadów z hodowli trzody chlewnej i drobiu do celów nawozowych. Jest to więc cykl produkcyjny od pozyskania surowców poprzez produkcję, użytkowanie, aż do likwidacji zużytego produktu (from cradle to grave). Jego analiza wykazała pełną zgodność elementów systemów czystszych produkcji i gospodarki o obiegu zamkniętym wdrożonych i wdrażanych w Farmutilu.

EN

Model cleaner technol, solns. implemented in the Farmutil agro-food concern were used to exemplify the application of circular economy elements in industrial practice on the microeconomic scalę. The model covered the fuli life cycle of products, from cereal cultivation, through the prodn. of industrial feed, poultry and pig farming to the prodn. of meat products. It included the use of meat waste for the prodn. of meat and bonę meal, and waste from pig and poultry farming for fertilizing purposes in a prodn. cycle from cradle to grave. The anal. showed fuli compatibility of the elements of cleaner productions and circular economy implemented and developed in Farmutil.

Słowa kluczowe

PL

przemysł rolno-spożywczy; model gospodarki; układ zamknięty; koncern Farmutil

EN

agro-food industry; economic model; closed system; Farmutil

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2019
• Tom: T. 98, nr 5
• Strony: 709--714
• Opis fizyczny: Bibliogr. 41 poz., il., rys.

Twórcy

autor

Stokłosa Henryk

• Farmutil HS SA Śmiłowo

autor

Kowalski Zygmunt

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Makara Agnieszka

• Instytut Chemii i Technologii Nieorganicznej, Politechnika Krakowska, ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków

Bibliografia

• [1] Towards the Circular Economy, London 2013. https://www.ellenmacarthurfoundation.org/assets/downloads/publications/Ellen-MacArthur-Foundation-Towards-the-Circular-Economy-vol.1.pdf.
• [2] Growth Within: a circular economy vision for a competitive Europe, 2015. https://www.mckinsey.com/~/media/McKinsey/Business%20Functions/Sustainability/Our%20Insights/Growth%20within%20A%20 circular%20economy%20vision%20for%20a%20competitive%20 Europe/Growth_Within.ashx.
• [3] H.R. Nilsen, The Hierarchy of Resource Use in a Sustainable Circular Economy (June 6, 2017). University of Oslo Faculty of Law Research Paper No. 2017-22. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2981673.
• [4] F. Blomsma, G. Brennan, J. Ind. Ecol. 2017, 21, nr 3, 603.
• [5] J. Korhonen, A. Honkasalo, J. Seppälä, Ecol. Econ. 2018, 143, 37.
• [6] G.I. Broman, K.H. Robért, J. Clean. Prod. 2017, 140, 17.
• [7] E. Holden, K. Linnerud, D. Banister, Global Environ. Change 2014, 26, 130.
• [8] S. Ingebrigtsen, O.D. Jakobsen, Circulation economics. Theory and practice, Peter Lang Academic Publisher, Oxford, UK 2007.
• [9] G. Broman, K.H. Robért, T.J. Collins, G. Basile, R.J. Baumgartner, T. Larsson, D. Huisingh, J. Clean. Prod. 2017, 140, 1.
• [10] J. Kirchherr, D. Reike, M. Hekkert, Resour. Conserv. Rec. 2017, 127, 221.
• [11] P. Ghisellini, C. Cialani, S. Ulgiati, J. Clean. Prod. 2016, 114, nr 7, 11.
• [12] B. Bilitewsky, Waste Manage. 2012, 32, 1.
• [13] F.M.A. Asif, M. Lieder, A. Rashid, J. Clean. Prod. 2016, 139, 1261.
• [14] A. Rashid, F.M.A. Asif, P. Krajnik, C.M. Nicolescu, J. Clean. Prod. 2013, 57, 166.
• [15] Closing the Loop. An EU action plan for the Circular Economy, European Commission, Brussels 2015.
• [16] Towards a Circular Economy. A zero waste programme for Europe, European Commission, Brussels 2014.
• [17] Z. Kowalski, J. Kulczycka, Pol. J. Chem. Technol. 2004, 6, nr 4, 35.
• [18] M. Frondel, J. Horbach, K. Rennings, End-of-Pipe or Cleaner Production? An empirical comparison of environmental innovation decisions across OECD countries. ZEW Discussion Papers, No 04-82, ZEW Discussion Papers, ZEW - Leibniz Centre for European Economic Research, 2004.
• [19] R. Stevenson, J.W. Evans, J. Clean. Prod. 2004, 12, 185.
• [20] R. Van Berkel, E. Willems, M. Lafleur, J. Ind. Ecol. 1997, 1, 51.
• [21] H. Winkler, CIRP J. Manuf. Sci. Technol. 2011, 4, nr 3, 243.
• [22] M. Lieder, A. Rashid, J. Clean. Prod. 2016, 115, 36.
• [23] K. Ramani, D. Ramanujan, W.Z. Bernstein, F. Zhao, J. Sutherland, C. Handwerker, J.K. Choi, H. Kim, D. Thurston, J. Mech. Des. 2010, 132, nr 9, 1.
• [24] M. Braungart, W. McDonough, A. Bollinger, J. Clean. Prod. 2007, 15, 1337.
• [25] G. Huppes, M. Ishikawa, Ecol. Econ. 2009, 68, nr 6, 1687.
• [26] N.B. Jacobsen, J. Ind. Ecol. 2006, 10, 239.
• [27] M.R. Chertow, J. Ind. Ecol. 2007, 11, 11.
• [28] P. Desrochers. J. Clean. Prod. 2004, 12, nr 8, 1099.
• [29] Z. Kowalski, Informacje firmy Farmutil HS, 2018 (dane własne autora, niepublikowane).
• [30] Z. Kowalski, K. Krupa-Żuczek, Pol. J. Chem. Technol. 2007, 9, nr 4, 91.
• [31] Z. Kowalski, A. Makara, Strategia termicznej utylizacji mączki mięsno-kostnej, wraz z produkcją hydroksyapatytu i energii cieplnej w firmie Farmutil (opracowanie dla Farmutil HS nie publikowane), 2017.
• [32] S. Sorrel, J. Environ. Policy Plan. 2002, 4, nr 1, 23.
• [33] J. Singh, I. Ordonez, J. Clean. Prod. 2016, 134, 342.
• [34] Y. Kalmykova, M. Sadagopan, L. Rosado, Resour. Conserv. Rec. 2018, 135, 190.
• [35] K. Ericsson, Energy 2007, 32, nr 10, 1838.
• [36] A. Makara, Z. Kowalski, J. Environ. Manage. 2015, 161, 317.
• [37] A. Makara, Z. Kowalski, J. Clean. Prod. 2018, 172, 187.
• [38] Integrated Pollution Prevention and Control. Reference Document on Best Available Techniques in the Slaughterhouses and Animal By-products Industries, European Commission, May 2005.
• [39] A. Tukker, J. Clean. Prod. 2015, 97, 76.
• [40] https://www.krusta-wasserfilter.de/, dostęp 20 lutego 2019 r.
• [41] T. Domenech, M. Davies, Proc. Soc. Behav. Sci. 2011, 10, 79.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).