Etylenodiamina. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Sapota A. , Ligocka D.

Warianty tytułu

EN

Ethylenediamine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Etylenodiamina (EDA) jest gęstą, bezbarwną cieczą o słabym amoniakalnym zapachu. Stosowana jest głównie jako półprodukt do otrzymywania związków chelatujących, fungicydów, wosków syntetycznych, żywic poliamidowych i środków antykorozyjnych oraz jako emulgator i stabilizator gumy. EDA u ludzi wykazuje, w zależności od stężenia, działanie drażniące na błony śluzowe - od umiarkowanego do silnego. Zgodnie z kryteriami toksyczności obowiązującymi w Unii Europejskiej EDA należy do związków szkodliwych. Pary etylenodiaminy mają działanie drażniące na oczy i błony śluzowe oraz drogi oddechowe zwierząt doświad¬czalnych, natomiast ciekła EDA ma działanie żrące na skórę i oko królika. W doświadczeniu przewlekłym przeprowadzonym na szczurach eksponowanych drogą inhalacyjną na EDA o dużych stężeniach obserwowano zmiany patologiczne w wątrobie, nerkach, płucach i nadnerczach. Nie wykazano żadnych skutków szkodliwego działania tego związku o stężeniu 147,5 mg/mJ, które przyjęto za wartość NOEL. Na podstawie wyników badań na zwierzętach nie stwierdzono działania rakotwórczego, teratogennego, embriotoksycznego EDA ani też wpływu na rozrodczość. Za podstawę ustalenia wartości NDS przyjęto układowe działanie toksyczne etylenodiaminy. Do obliczenia proponowanej wielkości NDS przyjęto wartość NOEL, uzyskaną na podstawie wyników badań na zwierzętach doświadczalnych, stosując następujące współczynniki niepewności: A = 2 - współczynnik wrażliwości osobniczej; B = 2 - różnice międzygatunkowe oraz droga podania; C = 2 - przeniesienie z badań 30-dniowych na badania przewlekłe; D = 1 - za podstawę obliczeń przyjęto wartość NOEL; E - współczynnik dotyczący oceny eksperta o kompletności danych oraz potencjalnych skutków odległych.

EN

Ethylenediamine is a thick clear liquid having the weak odour of ammonia. It is used as semiproduct to obtain chelating compounds, fungicides, synthetic waxes, polyamide resins and anticorrosive agents as well as emulsifier and rubber stabilizer. In human beings EDA demonstrates, dependently on concentration, moderate to strong irritating activity on nasal mucosa. In accordance with toxicity criteria currently in force in European Union, EDA belongs to harmful compounds. Ethylenediamine vapours have irritating action on eyes, mucosa and respiratory tract of experimental animals, however, liquid EDA has caustic effect on skin and eye of a rabbit. In a long-lasting experiment on rats exposed to EDA inhaled in high concen¬tration, pathological changes were observed in liver, kidneys, lungs and adrenal glands. No harmful effects were observed at the compound concentration of 147.5 mg/nr’. This concen¬tration was assumed to be the NOEL value. In studies on animals no EDA carcinogenic, teratogenic or embryotoxic activity was found nor any effect on reproduction. Systemic toxic effect of ethylenediamine was accepted as the base of MAC (TWA) value determination. NOEL value obtained on the basis of studies on experimental animals, was used for the suggested MAC (TWA) value calculation, applying the following uncertainty coefficients: A = 2 - individual sensitivity; B = 2 - interspecies differences and way of administration; C = 2 - shifting from 30-day study to long-lasting; D = 1 - for the base of NOEL value calculation = 1 was assumed; E - coefficient related to an expert’s evaluation on the data complexity and potential distant effects. Ethylenediamine MAC (TWA) value was suggested at the level 20 mg/m3 (the so far valid value: 2 mg/m3). Due to strong irritating action of EDA we suggest to establish the MAC (STEL) value at the level 2.5-fold higher than MAC (TWA) value, that is at the level of 50 mg/m3. Considering the fact that the value of LD5o determined after application on skin is lower than 1000 mg/kg we suggest to determine the substance with the symbol “Sk”. There are no sufficient grounds for the determination of ethylenediamine BEI value.

Słowa kluczowe

PL

etylenodiamina; wartość NDS; toksykokinetyka

EN

ethylenediamine; MAC-values; toxycokinetics

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2002
• Tom: Nr 1 (31)
• Strony: 25--35
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sapota A.

• Akademia Medyczna 90-419 Łódź ul. Kościuszki 4

autor

Ligocka D.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy

Bibliografia

• 1. ACGiH (1986) Documentation of the threshold limit values and biological exposure indices. 5th ed., Cincinnati, OH, 6, 603, 91.
• 2. Battle: report on prechronic studies of ethylenediamine. Acute, repeated dose and subchronic in mice and rats (1982). Contract N01 CP 95653-02 to NTP. Columbs, OH, February 26.
• 3. Bruhn R. i in. (1983) Meth. Find. Exp. Clin. Pharmacol. 5, 581-583 (cyt. za IUCLID, 1996).
• 4. Carpenter C.P., Smyth Jr., H.F. (1946) Chemical bums of the rabbit cornea. Am. J. Ophthal. 29, 1363 (cyt. za ACGiH, 1986).
• 5. DePass L.R., Flower E.H., Yang R.S.H. (1982) Dermal oncogenicity studies on ethylenediamine in male C3H mice. Fund. Appl. Toxicol. 4, 641.
• 6. DOW (1982) NTIS/OTS 0521869 # 40-8239055 (cyt. za IUCLID, 1996).
• 7. HSDB, 1996.
• 8. IUCLID (1996) led.
• 9. Mannsville Chemical Products Corp. (1985) Chemical products synopsis, ethylenediamine. Mannsville Chemical Products Corp., Cortland, NY, January.
• 10. Niveau J., Painchaux J. (1973) Fatal poisoning by ethylenediamine. Serv. Med. Houilleres Bassin de Lorraine, Freyming Merlebach. Arch Mai. Prof. 34, 523, Abstr. In Excerpta Medica 4.9: Section 35, 548 (cyt. za ACGiH, 1986).
• 11. Pozzani U.C., Carpenter C.P. (1954) Response of rats to repeated inhalation of ethylenodiamina apors. Arch. Ind. Hyg. Occup. Med. 9, 223-226.
• 12. RTECS (1996).
• 13. Ruth J.H. (1986) Odor thresholds and irritation levels of several chemical substances: a reveiw. Am. Ind. Hyg. Assoc. J. 47, A-142.
• 14. Slesinski R.S. i in. (1983) Assessement of genotoxic potential of ethylenediamine: in vitro and in vivo studies. Mutat Res. 124, 299-314.
• 15. Smyth H.F., Carpenter C.P., Weil C.S. (1951) Range-finding toxicity data: list IV. AMA. Arch. Ind. Hyg. Occup. Med. 4, 119-122.
• 16. The Dow Chemical Company: Ethylenediamine: results of rande-finding. Toxicity Studies Conducted in 1951 and 1958 by the Biochemical Research Laboratory (cyt. za ACGiH, 1986).
• 17. Yang R.S.H. i in. (1983) Acute and subchronic toxicity of ethylenediamine in laboratory animals. Fund. Appl. Tox. 3, 512.
• 18. Yang R.S.H. i in. (1984a) Chronic toxicity/carcinogenicity study of ethylenediamine in fischer 344 rats. Toxicologist 4, 53.
• 19. Yang R.S.H. i in. (1984b) Two-generation reproduction study of ethylenediamine in fischer 344 rats fund. Appl. Toxicol. 4, 539-546 (cyt. za ACGiH, 1986).
• 20. Yang R.S.H., Tallant, M.J. (1982) Fundam. Appl. Toxicol. 2, 252-260 (cyt. za IUCLID, 1996).