Specyfika oceny regionalnych zasobów wód podziemnych w zróżnicowanych warunkach hydrostrukturalnych Polski

• Autorzy: Gurwin Jacek , Marszałek Henryk , Wąsik Mirosław , Rysiukiewicz Michał , Machnik Mateusz

Identyfikatory

DOI

10.7306/2025.88

Warianty tytułu

EN

Specifics of the assessment of regional groundwater resources under diverse hydro-structural conditions of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper discusses the specifics of assessment of the regional groundwater resources in reservoirs with diverse hydro-structural con.ditions. Methodological aspects of resource calculation are presented for both Cenozoic porous and older fractured or porous-fractured reservoirs, including crystalline rocks of the Sudetes. Resource evaluation methods are analysed, highlighting the important role of numerical modelling as a key tool in interpreting groundwater dynamics. Special attention is given to the hydrogeological structures of the Sudetes, where the application of classical hydrological methods remains a reliable component for verifying modelling results.

Słowa kluczowe

PL

odnawialne zasoby wód podziemnych; niewykorzystywane zasoby wód podziemnych; modelowanie numeryczne; obszary bilansu wodnego; główne zbiorniki wód podziemnych

EN

renewable groundwater resources; disposable groundwater resources; numerical modelling; water balance areas; Main Groundwater Basins

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2025
• Tom: Vol. 73, nr 9
• Strony: 820--828
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., map., tab.

Twórcy

autor

Gurwin Jacek

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, plac Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

• https://orcid.org/0000-0003-3911-9511

autor

Marszałek Henryk

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, plac Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

• https://orcid.org/0000-0003-0102-5595

autor

Wąsik Mirosław

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, plac Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

• https://orcid.org/0000-0003-0894-1553

autor

Rysiukiewicz Michał

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, plac Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

• https://orcid.org/0000-0001-8546-1559

autor

Machnik Mateusz

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, plac Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

• https://orcid.org/0000-0002-9391-5204

Bibliografia

• 1. BINIAK G., CHUDY K., MARSZAŁEK H., WĄSIK M. 2002a - Dokumentacja hydrogeologiczna zbiornika wód podziemnych Bytów (GZWP nr 117). Arcadis Ekokonrem Sp. z o.o., Wrocław.
• 2. BINIAK G., CHUDY K., MARSZAŁEK H., WĄSIK M. 2002b - Dokumentacja hydrogeologiczna zbiornika „Dolina kopalna Machowino” (GZWP nr 106). Arcadis Ekokonrem Sp. z o.o., Wrocław.
• 3. BINIAK G., CHUDY K., MARSZAŁEK H., WĄSIK M. 2002c - Dokumentacja hydrogeologiczna zbiornika wód podziemnych Słupsk (GZWP nr 105). Arcadis Ekokonrem Sp. z o.o., Wrocław.
• 4. BOCHEŃSKA T., GURWIN J., WĄSIK M. 1994 - Hydrogeologia zlewni górnej Kaczawy. Acta Universitatis Wratislaviensis, 1684, Prace Geologiczno-Mineralogiczne, 47.
• 5. GURWIN J. 1997 - Wykorzystanie modelowania geostatystycznego w przygotowaniu mapy hydroizohips przypowierzchniowego poziomu wodonośnego dla modelowych badań regionalnych. [W:] Problemy wykorzystania wód podziemnych w gospodarce komunalnej - Modelowanie matematyczne w hydrogeologii i ochronie środowiska, Częstochowa: 56-63.
• 6. GURWIN J. 2001 - The methods of regional to local scale model conversion placing emphasis on multi-layered aquifer systems. Współczesne problemy hydrogeologii, t. 10/2, Krzyżowa k/Świdnicy, Wydawnictwo Sudety, Wrocław: 333-340.
• 7. GURWIN J. 2004 - Problem kalibracji i analizy niepewności numerycznego modelu filtracji. [W:] Gurwin J., Staśko S. (red.), Modelowanie przepływu wód podziemnych. Acta Universitatis Wratislaviensis, 2729: 47-57.
• 8. GURWIN J. 2010a - Ocena odnawialności struktur wodonośnych bloku przedsudeckiego. Integracja danych monitoringowych i GIS/RS z numerycznymi modelami filtracji. Acta Universitatis Wratislaviensis, Hydrogeologia, 3258.
• 9. GURWIN J. 2010b - Wskazania metodyczne dla weryfikacji wyznaczonego obszaru ochronnego GZWP (w dokumentacjach przewidzianych do reambulacji) w warunkach funkcjonowania dużego ujęcia wód podziemnych, z wykorzystaniem modelu matematycznego ujęcia. Centralne Archiwum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego, Warszawa.
• 10. GURWIN J. 2015 - Integration of numerical models with geoinformatic techniques in delimitation of protection zone of complex multi-aquifer system of MGB 319, SW Poland. Geologos, 21 (3): 169-177.
• 11. GURWIN J. 2016 - Problematyka wyznaczania obszarów ochronnych w złożonych warunkach hydrostrukturalnych kredowego zbiornika wód podziemnych. [W:] Witczak S., Żurek A. (red.), Praktyczne metody modelowania przepływu wód podziemnych. Wydawnictwo Naukowe AGH, Kraków: 33-44.
• 12. GURWIN J. 2020 - Rola numerycznego modelowania filtracji w szacowaniu zasobów wód podziemnych w złożonych warunkach hydrostrukturalnych. [W:] Kałuża T., Radecki-Pawlik A., Wiatkowski M., Hämmerling M. (red.), Modelowanie procesów hydrologicznych - Zagadnienia modelowania w sektorze gospodarki wodnej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 39-54.
• 13. GURWIN J., SERAFIN R. 2008 - Budowa przestrzennych modeli koncepcyjnych GZWP w systemach GIS zintegrowanych z MODFLOW. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 431: 49-59.
• 14. GURWIN J., SERAFIN R. 2010 - Zastosowanie numerycznego modelu filtracji i systemów geoinformatycznych GIS jako narzędzi wspomagających wyznaczanie stref ochronnych GZWP., 442: 69-78.
• 15. GURWIN J., STASKO S. (red.) 2004 - Hydrogeologia. Modelowanie przepływu wód podziemnych. Acta Universitatis Wratislaviensis, 2729 (312).
• 16. GURWIN J., WCISŁO M. 2018 - Hydrogeologiczny model regionalny jako stałe narzędzie w rozwiązywaniu różnoskalowych zadań-doświadczenia z rejonu LGOM. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, Hydrogeologia, 471: 33-40.
• 17. GURWIN J., WĄSIK M. 1997 - Assigning parameter values for groundwater flow model in fractured media of the Scinawka watershed. Acta Universitatis Wratislaviensis, Hydrogeology, 2052: 162-170.
• 18. GURWINJ., LIMISIEWICZP., POPRAWSKIL. 1993-Mapa komputerowa - narzędzie w gospodarce wodnej. Współczesne problemy hydrogeologii, t. 6, Wrocław: 397-400.
• 19. HERBICH P., KAPUŚCIŃSKI J., NOWICKI K., RODZOCH A. 2013 - Metodyka określania zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych w obszarach bilansowych z uwzględnieniem potrzeb jednolitych bilansów wodnogospodarczych. Poradnik metodyczny. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 20. HÖLTING B. 1980 - Hydrogeologie. Einfuhrung in die Allgemaine und Angewandte Hydrogeologie. Enke Verlag, Stuttgart.
• 21. KLECZKOWSKI A.S. (red.) 1990 - Mapa obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających szczególnej ochrony 1 : 500 000. Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków.
• 22. KOSLACZ R., GURWIN J., KOZIOŁEK J., OTRĘBSKI A., JANISZEWSKI R., ROBAK A. 2018 – Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby dyspozycyjne wód podziemnych obszaru bilansowego Zlewni środkowego Bobru (bez zlewni Szprotawy) i polskiej części zlewni Izery. Integrated Management Services sp. z o.o., Arcadis sp. z o.o., Wrocław.
• 23. KOWALSKI S. 1992 - Czynniki naturalne warunkujące występowanie wód podziemnych w regionie sudeckim. Acta Universitatis Wratislaviensis, 1324, Prace Geologiczno-Mineralogiczne, 25.
• 24. KRAWCZYK J., GURWIN J., JEDNORÓG A., SERAFIN R., ŚLIWKA R. 2006 - Dokumentacja określająca warunki hydrogeologiczne dla ustalenia obszaru ochronnego zbiornika wód podziemnych Oleśnica (GZWP nr 322), lokalizacja region wrocławski. Centralne Archiwum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego, Warszawa, nr inw. 5838/2007.
• 25. MACIOSZCZYK T. 1993 - Oczekiwania a praktyka modelowania bilansów i zasobów wód podziemnych. Referat z Komisji Dok. Hydrogeol.
• 26. MACIOSZCZYK T., KAZIMIERSKI B., MITREGA J. 1996-Ustalanie dyspozycyjnych zasobów wód podziemnych - poradnik metodyczny. Wyd. MSZNiL, Warszawa.
• 27. MARGAT J. 1976 - Analyse des systemes aquiferes et evaluation des resources en eau souterraine. Rapp. BRGM 76 GN 532 AME, Orleans.
• 28. MARSZAŁEK H. 1996 - Hydrogeologia górnej części zlewni Kamiennej w Sudetach Zachodnich. Acta Universitatis Wratislaviensis, 1881, Prace Geologiczno-Mineralogiczne, 54.
• 29. MARSZAŁEK H. 2007 - Kształtowanie zasobów wód podziemnych w rejonie Kotliny Jeleniogórskiej. Acta Universitatis Wratislaviensis, 2993, Hydrogeologia.
• 30. MARSZAŁEK H., WĄSIK M. 2012 - Ocena możliwości ujęcia czwartorzędowego piętra wodonośnego w rejonie Kotliny Jeleniogórskiej. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 451: 169-176
• 31. MARSZAŁEK H., WĄSIK M., CHUDY K. 2002 - Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych zlewni Słupi i Przymorza. ARCADIS Ekokonrem Sp. z o.o., Wrocław.
• 32. MIKOŁAJKÓW J., SADURSKI A. (red.) 2017 - Informator PSH. Główne Zbiorniki Wód Podziemnych w Polsce. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 33. NIEDWOROK A., KOSLACZ R., KOZIOŁEK J., WĄSIK M., SLIWKA R., WYSZOWSKA I., OTRĘBSKI A., KUDŁACIK J., URBANIAK M., MICHALAK J. 2018 - Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby dyspozycyjne wód podziemnych obszaru bilansowego: Zlewnia Dolnej Warty po Obrę i zlewnia Dolnej Noteci. Integrated Management Services Sp. z o.o., Arcadis Sp. z o.o., Wrocław.
• 34. PLECZYŃSKIJ., PRZYBYŁEK J. 1974 - Problematyka dokumentowania zasobów wód podziemnych w dolinach rzecznych (Studium metodyczne). Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• 35. SZYMANKO J. 1980 - Koncepcje systemu wodonośnego. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• 36. USTAWA, 2011 - Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. - Prawo geologiczne i górnicze. Dz.U. z 2011 r. nr 163 poz. 981, t.j.
• 37. ZALESKA M., SLIWKA R., KUDŁACIK J., HAŁADAJ J. 1999 - Dokumentacja hydrogeologiczna regionu sudeckiego - zlewnie górnych biegów Nysy Łużyckiej i Bobru wraz z oceną zasobów poziomów wodonośnych. Arcadis Ekokonrem, Wrocław (mpis).