Nowe dane dotyczące składu fizykochemicznego i izotopowego wód leczniczych antykliny Iwonicza-Zdroju – Rudawki Rymanowskiej

• Autorzy: Chowaniec J. , Gągulski T. , Gorczyca G. , Operacz T.

Warianty tytułu

EN

New data on hydrochemical and isotopic composition of the therapeutic water in the Iwonicz-Zdrój – Rudawka Rymanowska anticline

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wody lecznicze antykliny Iwonicza-Zdroju – Rudawki Rymanowskiej charakteryzują się mineralizacją od 1,24 do 19,25 g/dm3. Wśród nich można wyróżnić dwa typy hydrogeochemiczne: wody Cl–HCO3– Na, eksploatowane w większości rozpatrywanych ujęć, oraz wody HCO3– Cl–Na. Większość z nich zawiera składniki swoiste, jak np. jod (I) i dwutlenek węgla (CO2). Rezultaty badań izotopowych wskazują z dużym prawdopodobieństwem, że mamy tutaj do czynienia z czterema różnymi składowymi wód leczniczych: diagenetycznymi, reliktowo-morskimi (?) oraz wodami współczesnej i starszej infiltracji.

EN

The mineralization of the therapeutic water in the Iwonicz-Zdrój – Rudawka Rymanowska Antycline varies between 1.24 and 19.25 g/dm3. There are two hydrogeochemical types of the water: Cl–HCO3– Na (extracted in most of the studied intakes), and HCO3– Cl–Na. Most of them contain specific components like I and CO2. The studies point, with great probability, to the presence of four various compo¬nents: diagenetic, relict marine (?), of present-day infiltration, and of older infiltration.

Słowa kluczowe

PL

woda lecznicza; skład izotopowy wody; geneza wód; jednostka śląska; Karpaty zewnętrzne

EN

therapeutic water; isotopic composition of water; groundwater genesis; Outer Carpathians; Silesian Unit

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 466
• Strony: 43--50
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Chowaniec J.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Gągulski T.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Gorczyca G.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Operacz T.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

Bibliografia

• 1. BARAN A., HAŁAS S., 2011 — Badania izotopowe wód mineralnych Iwonicza-Zdroju i Lubatówki. Biul. Państw. Inst. Geol., 444: 5-14.
• 2. CHOWANIEC J., 2004 — Wody podziemne wschodniej części Kapat i zapadliska przedkarpackiego oraz ich ochrona. W: LXXV Zjazd Nauk. Pol. Tow. Geol.: 79-91. Jasło, Kraków.
• 3. CHOWANIEC J., CIĘŻKOWSKI W., ZUBER A., 2007 — Prowincja karpacka. W: Hydrogeologia regionalna Polski. T. II. Wody mineralne, lecznicze i termalne oraz kopalniane (red. B. Paczyński, A. Sadurski): 78-96. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 4. DOWGIAŁŁO J., 1973 — Wyniki badań składu izotopowego tlenu i wodoru w wodach podziemnych Polski południowej. Biul. Inst. Geol., 277: 319-334.
• 5. DULIŃSKI M., KUC T., RÓŻAŃSKI K., 2015 — Badania składu izotopowego oraz stężenia trytu w próbach wód podziemnych rejonu Iwonicza oraz Rymanowa wraz z omówieniem wyników. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
• 6. DULIŃSKI M., RAJCHEL L., CZOP M., MOTYKA J., RAJCHEL J., 2013 — Badania izotopowe wód mineralnych rejonu Iwonicz-Rymanów. Biul. Państw. Inst. Geol., 456: 127-132.
• 7. LEŚNIAK P.M., 1985 — Open CO2-underground water system in West Carpathians - chemical and isotopic evidence. Chem. Geol., 49: 275-286.
• 8. OPERACZ T., CHOWANIEC J., FREIWALD P., GĄGULSKI T., GORCZYCA G., JÓZWIAK K., PATORSKI R., WITEK K., BOROWIEC M., CZOP M., 2015 — Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby dyspozycyjne wód leczniczych antykliny Iwonicza-Zdroju–Rudawki Rymanowskiej. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
• 9. OSZCZYPKO N., ZUBER A., 2002 — Geological and izotopic evidence of diagenetic waters in the Polish Flysch Carpathians. Geol. Carpath., 53, 4: 257-268.
• 10. POROWSKI A., 2004 — Isotopic evidence of the origin of mineralized waters from the Central Carpathian Synklinorium, SE Poland. Environ. Geol., 44: 661-669.
• 11. POROWSKI A., 2006 — Origin of mineralized waters in the Central Carpathian Synclinorium, SE Poland. Stud. Geol. Pol. Hydrogeol. Hydrogeochem., 125: 1-67.
• 12. RAJCHEL L., CZOP M., MOTYKA J., RAJCHEL J., 2011 — Skład chemiczny wód mineralnych i leczniczych rejonu Iwonicza i Rymanowa. Biul. Państw. Inst. Geol., 445: 549-560.
• 13 WDOWIARZ S., ZUBRZYCKI A., FRYSZTAK-WOŁKOWSKA A., 1991 — Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1: 50 000, ark. Rymanów. Wydaw. Geol., Warszawa.
• 14. ZUBER A., GRABCZAK J., 1985 — Pochodzenie niektórych wód mineralnych Polski południowej w świetle dotychczasowych badań izotopowych. W: Aktualne problemy hydrogeologii: 135-148. Wydaw. AGH, Kraków.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).