Regulation of mountain streams versus ecological balance as illustrated by the example of the upper Vistula basin (part II)

• Autorzy: Niechwiej A.

Warianty tytułu

PL

Regulacja potoków górskich a równowaga ekologiczna na przykładzie dorzecza górnej Wisły (cz. 2)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Streams of the Polish Carpathians are characterized by a high gradient as well as a great changeability of their volume and velocity of flow. The processes which take place in these streams are those connected with lateral, bottom and channel erosion. In order to reduce those types of erosion, various methods of channel regulation are used. In mountain streams these are mainly: river bars, drop hydraulic structuresand anti-debris dams. Regulation works (straightening of the stream channel and hydraulic structures), changes in the use of the river basin, reduction in debris supplies and exploitation of river alluvia have led to a signifi cant deepening of channels. This increases the risk of flooding associated with higher flows. Regulation works conducted within the channels and anthropogenic pressure in the areas adjacent to watercourses exert a negative effect on biotic communities. In most cases, changes in the structure of flows, in the stability of the river bottom and in the variety of habitats as well as disruption of the river continnum affect living conditions and diversity of vertebrates and invertebrates. The attempts at improving the ecological status of Carpathian watercourses through changes in hydromorphological conditions are connected with the implementation of European Union directives. Such actions include, among other things, replacement of traditional hydraulic structures by biotechnical ones, which are more eco-friendly. Their usefulness, however, still requires long-term monitoring

PL

Potoki polskich Karpat odznaczają się znacznym spadkiem oraz dużą zmiennością objętości i prędkości przepływu wody. W ciekach tych zachodzą procesy erozji korytowej, bocznej i dennej. Aby je ograniczyć, stosuje się różnorodne metody regulacji koryt. W potokach górskich są to głównie: progi, stopnie wodne i zapory przeciwrumowiskowe. Prace regulacyjne (wyprostowanie koryt i zabudowa hydrotechniczna), zmiany w charakterze użytkowania zlewni, zmniejszenie dostaw rumowiska i eksploatacja aluwiów rzecznych spowodowały znaczne pogłębienie koryt. Jest to przyczyną wzrostu ryzyka powodziowego, towarzyszącego większym przepływom. Prace regulacyjne w obrębie koryt i presja antropogeniczna na terenach przyległych do cieków wywołują negatywne skutki w biocenozach rzecznych. Zmiany w strukturze przepływów, stabilności dna, zróżnicowaniu siedlisk, przerwanie continuum rzecznego w większości przypadków rzutują na warunki życia oraz różnorodność fauny bezkręgowej i kręgowej. Próby poprawy stanu ekologicznego cieków karpackich, poprzez zmianę warunków hydromorfologicznych, podejmowane są w związku z wdrażaniem dyrektyw Unii Europejskiej. Do działań takich zalicza się m.in. zastępowanie tradycyjnych konstrukcji hydrotechnicznych przez budowle biotechniczne, przyjazne naturze. Ich przydatność wymaga jednak jeszcze wieloletniego monitorowania.

Słowa kluczowe

EN

Carpathian water-courses; hydraulic stuctures; hydrobionts; renaturization

PL

ciek karpacki; zabudowa hydrotechniczna; hydrobionty; renaturyzacja

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 24, No. 4
• Strony: 400--411
• Opis fizyczny: Biibliogr. 105 poz.

Twórcy

autor

Niechwiej A.

• Publiczne Gimnazjum Jezuitów w Krakowie, ul. Skarbowa 4, 31-121 Kraków, Poland

Bibliografia

• Adynkiewicz-Piragas, M. and Lejcuś I. (2009). Ocena ciągłości ekologicznej koryta rzecznego na przykładzie Nysy Łużyckiej na odcinku Porajów-Sobolice. Nauka Przyroda Technologie, 3 (3), #78.
• Allan, J.D. (1998). Ekologia wód płynących. Warszawa: PWN.
• Armitage, P.D. (2006). Long-term faunal changes in a regulates and an unregulated stream – Cow Green thirty years on. River Res. Applic., 22, 947-966.
• Augustyn, L., Bartel, R., Epler, P., Jelonek, M. and Witkowski, A. (2006). Ichtiofauna Dunajca w Pienińskim Parku Narodowym. Pieniny – Przyroda i Człowiek, 9, 113-120.
• Augustyn, L. (2010). Wpływ hydroelektrowni w Czorsztynie-Niedzicy i Sromowcach Wyżnych na ichtiofaunę Dunajca w Pieninach. Pieniny – Zapora – Zmiany — Monografie Pienińskie, 2, 227-239.
• Baxter, R.M. (1977). Environmental Effects of Dams and Impoundments. Annual Review of Ecology and Systematics, 8, 255-283.
• Bednarczyk, S. and Duszyński, R. (2008). Hydrauliczne i hydrotechniczne podstawy regulacji i rewitalizacji rzek. Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
• Begemann, W. and Schiechtl, H.M. (1999). Inżynieria ekologiczna w budownictwie wodnym i ziemnym. Warszwawa: Arkady.
• Bellucci, C.J., Becker, M. and Beauchene, M. (2011). Effects of Small Dams on Aquatic Biota in two Connecticut Streams. USA: Connecticut Departament of Energy and Enviromental Protection.
• Bergkamp, R., McCartney, M., Dugan P., McNeely J. and Acreman, M. (2000). Dams, ecosystem functions and environmental restoration. World Commission on Dams Thematic Review Environmental Issues, II (1).
• Błachuta, J., Wiśniewolski, W., Zgrabczyński, J. and Domagała, J. (2011). Ocena potrzeb i priorytetów udrażniania ciągłości morfologicznej rzek na obszarach dorzeczy w kontekście osiągnięcia dobrego stanu i potencjału ekologicznego JCWP. Poznań: RZGW.
• Bojarski, A., Jeleński, J., Jelonek, M., Litewka, T., Wyżga, B. and Zalewski, J. (2005). Zasady dobrej praktyki w utrzymaniu rzek i potoków górskich. Warszawa: Ministerstwo Środowiska Departament Ochrony Zasobów Wodnych.
• Bond, N.R. and Downes, B.J. (2003). The independent and interactive effects of fine sediment and flow on benthic invertebrate communities characteristic of small upland streams. Freshwater Biology, 48, 455-465.
• Brown, P.D., Wooster, D., Johnson, S.L. and Debano, S.J. (2010). Effects of water withdrawals on macroinvertebrate emergence: unexpected results for three holometabolous species. River Res. Applic., 28, 347-358.
• Bylak, A., Dudek, M. and Kukuła, K. (2007). Degradacja ichtiofauny małego podgórskiego potoku spowodowana przez regulacje. IV Konferencja naukowo-techniczna „Błękitny San”, Nozdrzec. Retrieved from: http://www.pogorzedynowskie.pl.
• Carolli, M., Bruno, M.C., Siviglia, A. i Maiolini, B. (2011). Responses of benthic invertebrates to abrupt changes of temperature in flume simulations. River Res. Applic., 29 (6), 678-691.
• Casas, J.J., Zamora-Muñoz, C., Archila, F. and Alba-Tercedor, J. (2000). The effect of a headwater dam on the use of leaf bags by invertebrate communities. Regulated Rivers: Research and Managemen, 16 (6), 577-591.
• Cérégino, R., Cugny, P. and Lavandier, P. (2002). Influence of intermittent hydropeaking on the longitudinal zonation patterns of benthic invertebrates in a mountain stream. Internat. Rev. Hydrobiol., 87 (1), 47-60.
• Collier, M., Webb, R.H. and Schmidt, J.C. (1996). Dames and rivers. A primer on the downstream effects of dams. Retrieved from: http://books.google.pl.
• Cortes, M.R.V., Ferreira, M.T., Oliveira, S.V., Oliveira, D. (2002). Macoinvertebrate community structure in a regulated river segment with different flow conditions. River Res. Applic., 18, 367-382.
• Czerniawski, R., Domagała, J., Pilecka-Rapacz, M. and Krepski, T. (2010). Wpływ małej zapory na zmiany składu ichtiofauny w cieku Sitna w ciągu 9 lat (otulina Drawieńskiego Parku Narodowego). Środkowo-Pomorskie Towarzystwo Naukowe Ochrony Środowiska, Rocznik Ochrona Środowiska, 12, 235-247.
• Davy-Bowker, J., Sweeting, W., Wright, N., Clarke, R.T. and Arnott, S. (2006). The distribution of benthic and hyporheic macroinvertebrates from the heads and tails of riffles, Hydrobiologia, 563, 109-123.
• Dukowska, M. and Grzybkowska, M. (2007). Reakcja bentofauny na piętrzenie. Nauka Przyroda Technologie, 1 (2), #16.
• Dyrektywa Rady z dnia 12 grudnia 1991 r. dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (91/676/EWG) (Dz. U.UE L z dnia 31 grudnia 1991 r.). Retrieved from: http://iung.pl.
• Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. UE L z dnia 22 lipca 1992 r.). Retrieved from: http://www.rpo.lubelskie.pl.
• Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz.U. UE L z dnia 22 grudnia 2000 r.). Retrieved from: http://geoportal.pgi.gov.pl.
• Elliott, A.G., Hubert, W.A. and Anderson, S.H. (1997). Habitat associations and effects of urbanization on macroinvertebrates of a small, high-plains stream. Journal of Freshwater Ecology, 12 (1), 61-73.
• Fjellheim, A. and Raddum, G.G. (2008). Growth and voltinism in the acquatic insects of a regulated river subject to groundwater inflows. River. Res. Applic., 24, 710-719.
• Fleituch, T. (2003). Structure and Functional Organization of Benthic Invertebrates in a Regulated Stream. Internat. Rev. Hydrobiol., 88 (3-4), 332-344.
• Gibbins, Ch., Vericat, D. and Batalla, R.J. (2007). When is stream invertebrate drift catastrophic? The role of hydraulics and sediment transport in initiating drift during flood events. Freshwater Biology, 52, 2369-2384.
• Głowacki, Ł., Grzybkowska, M., Dukowska, M. and Pęczak, T. (2011). Effects of damming a large lowland River on Chironomids and fish assessed with the (multiplicative partitioning of) true/hill biodiversity measure. River Res. Applic., 27, 612-629.
• Gore, J.A., Crawford, D.J. and Addison, D.S. (1998). An analysis of artificial riffles and enhancement of bentic community diversity by physical habitat simulation (PHABSIM) and direct observation. Regul. Rivers: Res. Mgmt., 14, 69-77.
• Greenwood, M.T., Bickerton, M.A., Gurnell, A.M. and Petts, G.E. (1999). Channel changes and invertebrate faunas bellow Nanty-y-môch dam river Rheidol, Wales, UK: 35 years on. Regul. Rivers: Res. Mgmt., 15, 99-112.
• Grela, J., Jelonek, M. and Sadąg, T. (2009). Zrównoważone użytkowanie oraz ochrona ekosystemów wodnych w świetle wymagań prawa europejskiego i polskiego. Czasopismo Techniczne, 2-A (10), 49-54.
• Grubs, S.A. and Taylor, J.M. (2004). The influence of flow impoundment and river regulation on the distribution of riverine macroinvertebrates at Mammoth Cave National Park, Kentucky, U.S.A. Hydrobiologia, 520, 19-28.
• Grzybkowska, M., Dukowska, M., Szczerkowska, E., Majecki, J. and Kucharski, L. (2001). Siedliskowa mozaikowatość rzek: reakcja bentofauny na silny stres hydrauliczny. In K. Gwoździński (Ed.), IV Konferencja „Bory Tucholskie – ochrona biosfery”. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Hansen, J.F. i and Hayes, D.B. (2011). Long-term implications of dam removal for macroinvertebrate communities in Michigan and Wisconsin Rivers, United States. River Res. Applic., 28 (9), 1540-1550.
• Harmon, M.E., Frankiln, J.F., Swanson, F.J., Sollins, P., Gregory, S.V., Lattin, J.D., … Cummins, K.W. (1986). Ecology of coarse woody debris in temperate ecosystems. Advanses in Ecol. Res., 15, 133-302.
• Ilnicki, P. (2006). Terminologia stosowana w badaniach hydromorfologicznych rzek. Gospodarka Wodna, 3, 94-98.
• Ilnicki, P. (2011). Nowa metoda monitoringu hydromorfologicznego rzek – MHR. Gospodarka Wodna, 7, 269-273.
• Imbert, J.B. and Perry, J.A. (2000). Drift and benthic invertebrate responses to stepwise and abrupt increases in non-scouring flow. Hydrobiologia, 436, 191-208.
• Jähnig, S.C., Lorenz, A. and Hering, D. (2008). Hydromorphological parameters indicating differences between single- and multiplechannel mountain rivers in Germany, in relation to their modification and recovery. Aquatic Conserv. Mar. Freshw. Ecosyst., 18, 1200-1216.
• James, A.B.W., Dewson, Z.S. and Death, R.G. (2008). Do stream macroinvertebrates use instream refugia in response to severe short-term flow reduction in New Zealand streams? New Zealand Freshwater Biology, 53, 1316-1334.
• Jędryka, E. (2007). Budowle wodne z naturalnych materiałów. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, 7/2b (21), 55-74.
• Jędryka, E. (2009). Zabudowa hydrotechniczna rzek w aspekcie potrzeb migracyjnych ryb. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, 9/3 (27), 39-56.
• Jones, N.E. (2011). Spatial petterns of benthic invertebrates in regulated and natural rivers. River Research and Applications, 29 (3), 343-351.
• Jowett, I.G. (2003). Hydraulic constraints on habitat suitability for benthic invertebrates in gravel-bed rivers. River Res. Applic., 19, 495-507.
• Kail, J. and Hering, D. (2009). The influence of adjacent stream reaches of the local ecological status of Central European mountain streams. River. Res. Applic., 25, 537-550.
• Kajak, Z. (1992). Ekologiczne skutki zabudowy hydrotechnicznej i wykorzystania wód śródlądowych. In W. Majewski (Ed.), XII Ogólnopolska Szkoła Hydrauliki. Współczesne Problemy Hydrauliki Wód Śródlądowych. (pages 17-36). Gdańsk: Instytut Budownictwa Wodnego PAN.
• Käiro, K., Möls, T., Timm, H., Virro, T. and Järvekülg, R. (2011). The effect of dumping on biological quality according to macroinvertebrates in some Estonian streams, Central-Baltic Europe: a pilot study. River Res. Applic., 27, 895-907.
• Kłonowska-Olejnik, M. (2009). Wpływ warunków abiotycznych na zespoły makrobezkręgowców wodnych w ciekach. Retrieved from: http://shp.org.pl.
• Kłonowska-Olejnik, M. (2010). Operat ochrony jętek (Ephemertoptera). Plan ochrony Bieszczadzkiego Parku Narodowego, KRAMEKO.
• Knutelski, S. (2010). Przemiany fauny rejonu Zespołu Zbiorników Wodnych CzorsztynNiedzica i Sromowce Wyżne od stanu przed ich powstaniem do czasu napełnienia wodą oraz ocena przyczyn tego zjawiska. Pieniny – Zapora – Zmiany – Monografie Pienińskie, 2, 173-184.
• Koczur, A. (2012). Wtórna sukcesja roślinności w kierunku bagiennej olszyny górskiej Caltho laetae-Alnetum (Zarz. 1963). Stuchlik na dawnych łąkach Beskidu Niskiego. Sylwan, 156 (10), 784-791.
• Kołodziejczyk, A. (1999). Dryf bezkręgowców a presja drapieżników. Retrieved from: http://limnol.biol.uw.edu.pl.
• Kopacz, M. and Twardy, S. (2006). Zmiany użytkowania ziemi w zlewni górnego Dunajca w aspekcie wybranych parametrów jakościowych wód powierzchniowych. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, 6/2 (18), 191-202.
• Kukuła, K. (2006). Wpływ progu w potoku Terebowiec na ichtiofaunę (Bieszczady Zachodnie). Roczniki Bieszczadzkie, 14, 193-200.
• Kukuła, K. and Bylak, A. (2011). Wpływ czynników antropogenicznych na faunę karpackich dopływów Wisły. Roczniki Bieszczadzkie, 19, 207-222.
• Lampert, W. and Sommer, U. (2001). Ekologia wód śródlądowych. Warszawa: PWN.
• Lessard, J.L. and Hayes, D.B. (2003). Effects of elevated water temperature on fish and macroinvertebrate communities below small dams. River Res. Applic., 19, 721-732.
• Litvan, M.E., Stewart, T.W., Pierce, C.L. and Larson, C.J. (2008). Effects of grade control structures on the macroinvertebrate assemblage of an agriculturally impacted stream. River. Res. Applic., 24 (2), 218-233.
• Majewski, W. (1992). Wpływ budowli hydrotechnicznych i hydroenergetycznych na środowisko wodne. In W. Majewski (ed.), XII Ogólnopolska Szkoła Hydrauliki. Współczesne Problemy Hydrauliki Wód Śródlądowych. (pages 37-47). Gdańsk: Instytut Budownictwa Wodnego PAN.
• Malkiewicz, J. (2011). Ocena geotekstyliów współdziałających z geogabionami w umocnieniach przeciwerozyjnych. Nauka Przyroda Technologie, 5(4), #72.
• Maloney, K.O., Dodd, H.R., Butler, S.E. and Wahl, D.H. (2008). Changes in macroinvertebrate and fish assemblages in a mediumsized river following a breach of a low-head dam. Freshwater Biology, 53, 1055-1068.
• Mazurkiewicz-Boroń, G. and Starmach, J. (2009). Konsekwencje przyrodnicze przegradzania rzek. Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 65 (2), 83-92.
• Merz, J.E. and Chan, L.K.O. (2005). Effects of gravel augmentation on macroinvertebrate assembles in a regulated California river. River Res. Applic., 21, 61-74.
• Mochizuki, S., Kayaba, Y. and Tanida, K. (2008). Responses of benthic invertebrates in an experimental channel to artificial flushes. Hydrobiologia, 603, 73-81.
• Mokwa, M. (2007). Przepławki dla ryb na stopniach regulacyjnych potoków górskich. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 4 (2), 279-287.
• Morse, Ch.C., Huryn, H.D. and Cronan, C. (2003). Impervious surface area as a predicator of the effects of urbanization on stream insect communities in Maine, USA. Environmental Monitoring and Assessment, 89, 95-127.
• Murat-Błażejewska, S. and Sojka, M. (2011). Ocena struktury ichtiofauny oraz stanu hydromorfologicznego i fizykochemicznego rzeki w aspekcie dobrego stanu ekologicznego. Nauka Przyroda Technologie, 5 (5), #90.
• Nachlik, E. (2006). Współczesne uwarunkowania w utrzymaniu rzek i potoków. Gospodarka Wodna, 9, 354-357.
• Negishi, J.N., Inoue, M., and Nunokawa, M. (2002). Effects of channelisation on stream habitat in relation to a spate and flow refugia for macroinvertebrates in northern Japan. Freshwater Biology, 47, 1515-1529.
• Obolewski, K., Osadowski, Z. and Miller, M. (2009). Sposoby renaturyzacji małych cieków na przykładzie rzeki Kwaczy (dolina Słupi). Nauka Przyroda Technologie, 3 (3), #95.
• Orr, C.H., Kroiss, S.J., Rogers, K.L. and Stanley, E.H. (2008). Downstream benthic responses to small dam removal in a coldwater stream. River. Res. Applic., 24, 804-822.
• Parasiewicz, P. (2003). Upscaling: Integrating habitat model into rivermanagement. Canadian Water Resources Journal. Special Issue: State-of-the-Art in Habitat Modeling and Conservation of Flows, 28 (2), 283-300.
• Petterson, R.J. and Smokorowski, K.E. (2011). Assessing the benefit of flow constraints on the drifting invertebrate community of a regulated river. River Res. Applic., 27, 99-112.
• Poff, N.L. and Zimmerman, J.K.H. (2010). Ecological responses to altered flow regimes: a literature review to inform the science and management of environmental flows. Freshwater Biology, 55, 194-205.
• Popek, Z. (1992). Regulacja naturalna odcinka rzeki Bzury. W. Majewski (Ed.), XII Ogólnopolska Szkoła Hydrauliki. Współczesne Problemy Hydrauliki Wód Śródlądowych. (pages 205–209). Gdańsk: Instytut Budownictwa Wodnego PAN.
• Puczyńska, I. and Skrzypski, J. (2007). Różnorodność biologiczna fauny dennej i jej rola w kształtowaniu szlaków biogenów w Zbiorniku Sulejowskim. Proceedings of ECOpole, 1, 1(2), 211-219.
• Radecki-Pawlik, A. (2012). Budowle hydrotechniczne w korytach rzek górskich. In K. Krzemień (ed.), Struktura koryt rzek i potoków (studium metodyczne). (pages 55-77). Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ.
• Rataj, C. (2007). Baza danych niezbędna do pogłębionej analizy znaczących oddziaływań antropogenicznych i ich skutków. Gospodarka Wodna, 1, 22-28.
• Ratomski, J. (1992). Proekologiczna zabudowa rzek i potoków górskich. In W. Majewski (ed.), XII Ogólnopolska Szkoła Hydrauliki. Współczesne Problemy Hydrauliki Wód Śródlądowych. (pages 59-68). Gdańsk: Instytut Budownictwa Wodnego PAN.
• Ratomski, J. (2006). Problemy regulacji potoków górskich. Gospodarka Wodna, 10, 389-393.
• Santucci, Jr.V.J., Gephard, S.R. and Pascitelli, S.M. (2005). Effects of Multiple Low-Head Dams on Fish, Macroinvertebrates, Habitat, and Water Quality in the Fox River, Illinois. North American Journal of Fisheries Management, 25, 975-992.
• Small, M.J., Doyle, M.W., Fuller, R.L. i Manners, R.B. (2008). Hydrologic versus geomorphic limitation on CPOM storage in stream ecosystems. Freshwater Biology, 53, 1618-1631.
• Sponseller, R.A., Benfield, E.F. i Valett, H.M. (2001). Relationships between land use, spatial scale and stream macroinvertebrate communities. Freshwater Biology, 46, 1409-1424.
• Starmach, K., Wróbel, S. and Pasternak, K. (1976). Hydrobiologia. Limnologia. Warszawa: PWN.
• Sundermann, A., Antons, C., Cron, N., Lorenz, A.W., Hering, D. and Haase, P. (2011). Hydromorphological restoration of running waters: effects on benthic invertebrate assemblages. Freshwater Biology, 56, 1689-1702.
• Suren, A.M., Riis, T., Biggs, B.J.F., McMurtrie, S. and Barker, R. (2005). Assessing the effectiveness of enhancement activities in urban streams: I Habitat responses. River Res. Applic., 21, 381-401.
• Szczęsny, B. (1995). Degradacja fauny bezkręgowców bentosowych Dunajca w rejonie Pienińskiego Parku Narodowego. Ochrona Przyrody, 52, 207-224.
• Szoszkiewicz, K., Zgoła, T., Jusik, Sz., Hryc-Jusik, B., Dawson, F.H. and Raven, P. (2007). Hydromorfologiczna ocena wód płynących. Podręcznik do badań terenowych według metody River Habitat Survey. Poznań – Warrington: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
• Szoszkiewicz, K., Zgoła, T., Giełczewski, M. and Stelmaszczyk, M. (2009). Zastosowanie metody River Habitat Survey do waloryzacji hydromorfologicznej i oceny skutków planowanych działań renaturyzacyjnych. Nauka Przyr. Technol., 3(3), #103.
• Thorp, J.H. and Covich, A.P. (red.). (2001). Ecology and classification of North American freshwater invertebrates. Academic Press.
• Tiemann, J.S., Gillette, D.P., Wildhaber, M.L. and Edds, D.R. (2005). Effects of Lowhead Dams on the Ephemeropterans, Plecopterans, and Trichopterans group in a North American River. Journal of Freshwater Ecology, 20 (3), 519-525.
• Törnblom, J., Angelstam, P., Degerman, E., Henrikson, L., Edman, T., Temnerud, J. (2011). Catchment land cover as a proxy for macroinvertebrate assemblage structure in Carpathian Mountain streams. Hydrobiologia, 673, 153-168.
• Townsend, C., Dolédec, S., Norris, R., Peacock, K. and Arbuckle, Ch. (2003). The influence of scale and geography on relationships between stream community composition and landscape variables: description and prediction. Freshwater Biology, 48, 768-785.
• Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. prawo wodne (Dz.U. z 2001 nr 115, poz. 1229, z późniejszymi zmianami). Retrieved from: http://isap.sejm. gov.pl.
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2004 nr 92, poz. 880, z późniejszymi zmianami). Retrieved from: http://isap.sejm.gov.pl.
• Walczykiewicz, T., Biedroń, I., Łaciak, J. and Woźniak, Ł. (2012). Infrastruktura hydrotechniczna w dorzeczu Wisły. In W. Majewski and W.T. Walczykiewicz (Eds), Zrównoważone gospodarowanie zasobami wodnymi oraz infrastruktura hydrotechniczną w świetle prognozowanych zmian klimatycznych. (pages 262-273). Warszawa: Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
• Wróbel, S. and Szczęsny, B. (1983). Zabudowa hydrotechniczna rzek a cechy jakościowe wód. In Z. Kajak (Ed.), Ekologiczne podstawy zagospodarowania Wisły i jej dorzecza. (pages 393-415). Warszawa–Łódź: PWN.
• Wood, P.J., Hannah, D.M. i Sadler, J.P. (2007). Hydroecology and Ecohydrology: Past, Present and Future. Retrieved from: http://onlinelibrary.wiley.com.
• Wyżga, B., Oglęcki, P., Radecki-Pawlik, A. and Zawiejska, J. (2011). Diversity of Macroinvertebrate Communities as a Reflection of Habitat Heterogeneity in a Mountain River Subjected to Variable Human Impacts. In A. Simmon, S.J. Bennet and J.M. Castro (Eds.), Stream Restoration in Dynamic Fluvial Systems: Scientific Approaches, Analyses and Tools. (pages 189-207). Washington: American Geophysical Union.
• Vallania, A. and Corigliano, M. (2007). The effect of regulation caused by a dam on the distribution of the functional feeding groups of the benthos in the sub basin of the Grande River (San Luis, Argentina). Environ. Monit. Assess., 124, 201-209.
• Vannote, R.L., Minshall, G.W., Cummins, K.W., Sedell, J.R. and Cushing, C.E. (1980). The river continuum concept. Can. J. Fish. Aquat. Sci., 37, 130-137.
• Żelazo, J. (2009). Wybrane problemy zabudowy rzek o szczególnych wartościach przyrodniczych. Nauka Przyroda Technologie, 3 (3), #110.