Jednoślady i inne urządzenia transportu osobistego (UTO) a bezpieczeństwo ludzi. Cz. I – Teoretyczne i praktyczne aspekty bezpieczeństwa komunikacyjnego oraz rola UTO w życiu człowieka

• Autorzy: Ziobro Jan , Frańczak Dorota

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.5984

Warianty tytułu

EN

Two-wheelers and other personal mobility devices vs. human safety Part I – Theoretical and practical aspects of communication Safety and the role of personal mbility dvices in human life

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jedną z cech charakteryzujących współczesnego człowieka jest pośpiech i jego ciągłe przemieszczanie się w celu zaspokajania potrzeb i realizacji planów życiowych. W ich urzeczywistnianiu korzysta on z różnorakich środków komunikacji, które dobiera tak, aby sprawnie i szybko przemieszczać się do wybranych przez siebie miejsc. Jedną z grup środków komunikacji, coraz powszechniej wykorzystywanych do przemieszczania się w zatłoczonych przestrzeniach ruchu miejskiego, są tzw. urządzenia transportu osobistego (UTO). Ich użytkownicy narażeni są na wiele niebezpieczeństw, które czyhają na nich w czasie przemieszczania się. Coraz powszechniejsze korzystanie z UTO oraz wypadki ich użytkowników były inspiracją do naukowego zainteresowania się tą sferą transportu oraz jej bezpieczeństwem. Złożoność problematyki bezpieczeństwa niechronionych uczestników ruchu oraz ograniczenia wydawnicze sprawiły, że wyniki prowadzonych w tym zakresie badań zaprezentowano w cyklu artykułów pod jednolitym tytułem Jednoślady i inne urządzenia transportu osobistego (UTO) a bezpieczeństwo ludzi. W niniejszej (pierwszej) części opracowania skupiono się na wyjaśnieniu roli UTO w życiu współczesnego człowieka oraz teoretycznych i praktycznych aspektach bezpieczeństwa komunikacyjnego niechronionych uczestników ruchu drogowego, którzy znacznie bardziej niż kierujący samochodami są narażeni na utratę życia lub bardzo poważne obrażenia. W artykule została przedstawiona analiza wpływu rowerów oraz urządzeń transportu osobistego na bezpieczeństwo komunikacyjne. Zaprezentowano statystyki dotyczące wypadków drogowych z udziałem pieszych, użytkowników hulajnóg elektrycznych oraz rowerzystów. Wskazano także, jak istotną rolę w życiu człowieka odgrywają jednoślady oraz urządzenia transportu osobistego. Dzięki niewielkim gabarytom pojazdy te pozwalają na pokonywanie krótkich dystansów, zwłaszcza w wąskich i zatłoczonych ulicach miast, wykorzystując do napędu siłę ludzkich mięśni lub inne alternatywne proekologiczne rozwiązania. Jednakże pomimo niewątpliwych zalet pojazdy te stają się również źródłem zagrożeń dla człowieka.

EN

Modern people are characterised by constant haste and continuous changes of place that are needed to satisfy needs and to allow the implementing of diverse life plans. With this in mind we tend to make use of all kinds of communication means, which are selected in a way that assures quick and effective movement to desired locations. One of transport means groups that are being increasingly commonly used for communication in crowded municipal space are the so-called personal mobility devices. Their users are exposed to numerous hazards that may take place while they are moving. The increasingly common usage of personal mobility devices and the accidents sustained by their users gave rise to scientific interest in this field of transport and its safety. Given the complex nature of safety of unprotected traffic participants and publishing limitations, results of research conducted in this area were presented in a cycle of papers under the common name Two-Wheelers and Other Personal Mobility Devices Vs. Human Safety. The present (first) part of the study focused on clarification of the role played by personal mobility devices in the life of contemporary man along with the theoretical and practical aspects concerning transport safety of unprotected traffic participants who are exposed to the potential loss of life or severe injuries to a much bigger extent than car drivers. The article presents an analysis of the way that bicycles and personal mobility devices affect communication safety and summarises statistical data pertaining to road accidents entailing pedestrians, users of electric scooters and cyclists. Furthermore, the importance of the role played in our life by two-wheelers and personal mobility devices has been emphasised. Small dimensions of those devices enable covering short distances, particularly on narrow and crowded city streets, making use only of our muscles to drive them or of other alternative pro-ecological solutions. Nevertheless, despite their evident advantages, those devices give rise to diverse safety hazards.

Słowa kluczowe

PL

jednoślady; urządzenia transportu osobistego; bezpieczeństwo; komunikacyjne

EN

two-wheelers; personal mobility devices; safety; transport safety

• Wydawca: Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Rocznik: 2020
• Tom: Nr 76 (tom 4)
• Strony: 178--198
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab.

Twórcy

autor

Ziobro Jan

• Uczelnia Państwowa im Jana Grodka w Sanoku

autor

Frańczak Dorota

• Wyższa Szkoła Prawa i Administracji – Rzeszowska Szkoła Wyższa w Rzeszowie

Bibliografia

• [1] Łapiński J.L., Przestrzeń egzystencjalna człowieka technicznego, „Chemik” 2014, Vol. 68, nr 3, s. 167.
• [2] Nowak, M.M., Humanistyczne wartości miejsca, „Zeszyty Naukowe. Seria: Architektura” 1996, z. 33, s. 40.
• [3] Rysz, S.J., Zarządzanie kryzysowe zintegrowane, Difin, Warszawa 2016.
• [4] Polcyn-Radomska A., Wartość, znaczenie i uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego, „Fides Et Ratio (Wartości i ich znaczenie), Kwartalnik Naukowy” 2014, 1(17), s. 219.
• [5] Nowak S., Metodologia badań społecznych, PWN, Warszawa 2006.
• [6] Majer P., W poszukiwaniu uniwersalnej definicji bezpieczeństwa wewnętrznego, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2012, nr 7, s. 11.
• [7] Ziobro J., Teoretyczne i praktyczne konteksty funkcjonowania ochotniczych straży pożarnych w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym. Aspekty prawno-organizacyjne i geograficzno-przestrzenne, Część 1, Difin, Warszawa 2019.
• [8] Czupryński A., Bezpieczeństwo w ujęciu teoretycznym [w:] Czupryński A., Wiśniewki B. (red.), Bezpieczeństwo. Teorii-badania-praktyka, CNBOP–PIB, Józefów 2015.
• [9] Płaczek E., Działania poprawiające bezpieczeństwo komunikacyjne, „Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae” 2017, Rok 21, Nr 4, tom I, s. 465–466.
• [10] Rajchel K., Bezpieczeństwo ruchu drogowego w działaniach administracji publicznej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2006.
• [11] Kaczmarczyk B., Bezpieczeństwo w transporcie drogowym [w:] Zboina J. (red), Bezpieczeństwo na lądzie morzu i w powietrzu w XXI wieku, CNBOP–PIB, Józefów 2014.
• [12] Wypadki drogowe w Polsce w 2019 roku, Komenda Głowna Policji, Biuro Ruchu Drogowego, Warszawa 2020, https://statystyka.policja.pl/st/ruch-drogowy/76562,Wypadki-drogowe-raporty-roczne.html (dostęp: 5.08.2020).
• [13] Dębowska-Mróz M., Lis P., Pawłowski S., Lokalizacja stacji roweru miejskiego jako element kształtowania polityki komunikacyjnej w miastach, „AUTOBUSY” 2019, 6, s. 394.
• [14] Sprawozdanie specjalne 2020, Zrównoważona mobilność w miastach w UE – bez zaangażowania ze strony państw członkowskich nie będzie możliwa istotna poprawa, Europejski Trybunał Obrachunkowy, s. 4, https://www.eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/SR20_06/SR _Sustainable_Urban_Mobility_PL.pdf (dostęp: 5.08.2020 r.).
• [15] https://www.policja.pl/pol/aktualnosci/189583,Policjanci-na-rowerach-patroluja-Brzeg.html (dostęp: 7.08.2020 r.).
• [16] Czaja J., Kulturowy wymiar bezpieczeństwa, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2013.
• [17] https://www.prawodrogowe.pl/informacje/przeglad-prasy/smierc-na-hulajnodze-to-gdzie-utk nela-ustawa (dostęp: 7.08.2020 r.).
• [18] https://serwisy.gazetaprawna.pl/transport/artykuly/1424776,wypadki-z-udzialem-elektrycznych-hulajnog.html (dostęp: 7.08.2020 r.).
• [19] Dane pozyskane za pośrednictwem KWP Rzeszów.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).