Charakterystyka reliktowej mineralizacji kruszcowej w zachodniej części obszaru złożowego Radwanice (południowo-zachodnia część złoża Lubin-Sieroszowice)

• Autorzy: Chmielewski A.

Warianty tytułu

EN

Characteristic of relict mineralization in the northern part of Radwanice copper field (SW part of Lubin-Sieroszowice deposit)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zaprezentowano charakterystykę reliktowej mineralizacji kruszcowej w spągowych utworach cechsztynu na podstawie materiału rdzeniowego z otworów wiertniczych usytuowanych w zachodniej części obszaru złożowego Radwanice. Wykształcenie i rozmieszczenie mineralizacji kruszcowej w spągowych utworach cechsztynu jest ściśle związane z zasięgiem poszczególnych stref geochemicznych. Szczególnie istotna dla interpretacji procesów mineralizacyjnych jest obecność strefy przejściowej, występującej pomiędzy skałami o charakterze utlenionym i utworami wykształconymi w facji redukcyjnej. Podstawowym atrybutem charakteryzującym strefę przejściową jest występowanie cech pośrednich między strefą redukcyjną a strefą utlenioną. Jest to przede wszystkim reliktowa mineralizacja kruszcowa, której współtowarzyszy mineralizacja tlenkami i wodorotlenkami żelaza oraz złoto rodzime. W wyniku przeprowadzonych obserwacji petrograficznych, przy zastosowaniu mikroskopu do światła odbitego oraz badań w mikroobszarze (EDS i WDS) przy użyciu mikroskopu skaningowego i mikrosondy elektronowej, zidentyfikowano następujące minerały: bornit, chalkopiryt, chalkozyn, cynober, digenit, elektrum, geerit, getyt, hematyt, idait, kowelin, piryt, spinokopit, syderyt, tetraaurykupryt, tiemannit, tetraedryt, jarowit oraz złoto rodzime. Na podstawie reliktowego charakteru mineralizacji kruszcowej oraz współwystępowania tlenków i wodorotlenków żelaza z siarczkami metali stwierdzono, że pierwotnie osady strefy przejściowej miały potencjał redukcyjny. Charakter mineralizacji w strefie przejściowej pozwala stwierdzić, że jest ona wynikiem dynamicznych zmian warunków fizykochemicznych, które zachodzą w trakcie wtórnych procesów mineralizacyjnych, będących wynikiem przemian zachodzących podczas późnej diagenezy w wyniku ascenzyjnych przepływów roztworów utleniających.

EN

The paper presents the characteristics of relict mineralization in the lowermost Zechstein sediments based on core material from wells located in the western part of the Radwanice copper field. The occurrence and distribution of mineralization in the lowermost Zechstein sediments is closely associated with a range of different geochemical zones. Particularly important for the interpretation of mineralization processes is the presence of the transition zone occurring between reduced and oxidized rocks. The main attributes of the transition zone are the occurrence of intermediate features between the oxidized zone and the reduced facies, and the presence of relict mineralization accompanied by iron oxides and hydroxides as well as native gold. As a result of detailed petrographic observations, using reflected light microscopy scanning electron microscopy and electron microprobe, the following minerals were identified: bornite, chalcopyrite, chalcocite, cinnabar, covellite, digenite, electrum, geerite, goethite, hematite, idaite, pyrite, siderite, spinocopite, tetraauricuprite, tiemannite, tetrahedrite, yarrowite and native gold. Relict nature of mineralization and coexistence of metal sulphides with iron oxides and hydroxides allows the conclusion that the transition zone was originally reduced. The nature of mineralization in the transition zone indicates changes in the physical and chemical conditions during the secondary mineralization process leading to remobilization of elements/metals contained in the primary mineralization.

Słowa kluczowe

PL

strefa przejściowa; reliktowa mineralizacja kruszcowa; hematyt; cechsztyn; Radwanice

EN

transition zone; relict mineralization; hematite; Zechstein; Radwanice

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 458
• Strony: 1--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., 6 k. tabl., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Chmielewski A.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

• [1] BANAŚ M., 1980 — Zechstein copper deposits in Poland. W: European Copper Deposits (red. S. Janković, RH Sillitoe) 1 136-145. SGA Spec. Publ., Belgrade.
• [2] BECHTEL A., GRATZER R., PUTTMANN W., OSZCZEPALSKI S., 2002 — Geochemical characteristics across the oxic/anoxic interface (Rote Faule front) within the Kupferschiefer of the Lubin-Sieroszowice mining district (SW Poland). Chem. Geol., 185, 1/2: 9-31.
• [3] CHMIELEWSKI A., 2011 — Zmienność mineralizacji kruszcowej w spągowych utworach cechsztynu na granicy strefy utlenionej i redukcyjnej w zachodniej części złoża Polkowice. Biul. Państw. Inst. Geol., 444: 33-45.
• [4] CHMIELEWSKI A., 2012 — Strukturalne i tekstualne cechy wtórnej mineralizacji dolnocechsztyńskiej w południowo-zachodnim rejonie Perykliny Żar. Biul. Państw. Inst. Geol., 448: 333-344.
• [5] HARAŃCZYK C., 1972 — Mineralizacja kruszcowa dolnocechsztyńskich osadów euksenicznych monokliny przedsudeckiej. Arch. Miner., 30, 1/2: 13-144.
• [6] KONSTANTYNOWICZ E., 1965 — Mineralizacja utworów cechsztynu niecki północnosudeckiej (Dolny Śląsk). Pr. Inst. Geol., 28: 7-99.
• [7] KONSTANTYNOWICZ E. (red.), 1971 — Monografia przemysłu miedziowego w Polsce. Wyd. Geol., Warszawa.
• [8] KUCHA H., PAWLIKOWSKI M., 1986 — Two-brine model of the genesis of strata-bound Zechstein deposits (Kupferschiefer type), Poland. Miner. Deposita, 21: 70-80.
• [9] MAYER W., PIESTRZYŃSKI A., 1985 — Ore minerals from Lower Zechstein sediments at Rudna mine, Fore-Sudetic Monocline, SW Poland. Pr. Miner., 75: 1-72.
• [10] NIŚKIEWICZ J., 1980 — Zjawiska metasomatozy w cechsztyńskich złożach rud miedzi Dolnego Śląska. Geol. Sudet., 15, 2: 7-80.
• [11] MICHALIK M., 1979 — Utwory plamiste (rote Faule) występujące w cechsztynie Z-1 na południe od Głogowa. Pr. Miner., 54: 23-39.
• [12] OSZCZEPALSKI S., 1989 — Kupferschiefer in southwestern Poland: sedimentary environments, metal zoning, and ore controls. Sediment-hosted stratiform copper deposits. Geol. Ass. Can. Spec. Paper, 36: 571-600.
• [13] OSZCZEPALSKI S., 1994 — Oxidative alteration of the Kupferschiefer in Poland: oxide-sulphide parageneses and implications for ore-forming models. Geol. Quart., 38, 4: 651-672.
• [14] OSZCZEPALSKI S., 1999 — Origin of the Kupferschiefer polymetallic mineralization in Poland. Miner. Deposita, 34: 651-672.
• [15] OSZCZEPALSKI S., RYDZEWSKI A., 1991 — The Kupferschiefer mineralization in Poland. Zbl. Geol. Paldont., 1, 4: 975-999.
• [16] OSZCZEPALSKI S., RYDZEWSKI A., 1997 — Atlas metalogeniczny cechsztyńskiej serii miedzionośnej w Polsce. Państw. Inst. Geol., Wyd. Kartogr. Pol. Agencji Ekol. SA, Warszawa.
• [17] OSZCZEPALSKI S., NOWAK G.J., BECHTEL A., ŹAK K., 2002 — Evidence of oxidation of the Kupferschiefer in the Lubin-Sieroszowice deposit: implications for Cu-Ag and Au-Pt-Pd mineralisation. Geol. Quart., 46: 1-23.
• [18] PIECZONKA J., PIESTRZYŃSKI A., GŁUSZEK A., MICHALIK A., 1998 — Występowanie złota platyny i palladu w obszarze złożowym Polkowice-Sieroszowice. Pr. Specjalne PTG Min., 10: 71-86.
• [19] PIECZONKA J., PIESTRZYŃSKI A., MUCHA J., GŁUSZEK A., KOTARBA M., WIĘCŁAW D., 2008 — The red-bed-type precoius metal deposits in the Sieroszowice-Polkowice copper mining district, SW Poland. Ann. Soc. Geol. Pol., 78: 151-280.
• [20] PIESTRZYŃSKI A., PIECZONKA J., 1998 — Nowe minerały w złożu rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej, tetraaurykupryt, spinokopit, geerit, yarrowit i naturalne stopy Ag-Hg. Pr. Specjalne PTG Min., 10: 33-42.
• [21] PIESTRZYŃSKI A., 2007 — Okruszcowanie. W: Monografia KGHM Polska Miedź SA (red. A. Piestrzyński i in.): 167-197. Allexim sp. z o.o., Wrocław.
• [22] RYDZEWSKI A., 1964 — Petrografiia i mineralizacja osadów górnego permu na monoklinie przedsudeckiej i peryklinie Żar. Prz. Geol., 12, 12: 476-479.
• [23] RYDZEWSKI A., 1976 — Geneza polimetalicznej mineralizacji dolnocechsztyńskiej. Prz. Geol., 24, 4: 176-181.
• [24] RYDZEWSKI A., 1978 — Facja utleniona cechsztyńskiego łupku miedzionośnego na obszarze monokliny przedsudeckiej. Prz. Geol., 26, 2: 102-108.
• [25] SAWŁOWICZ Z., 1990 — Primary copper sulphides from the Kupferschiefer, Poland, Miner. Deposita, 25: 262-271.
• [26] SERKIES J., 1969 — Wpływ czynników fizyko-chemicznych na występowanie niektórych pierwiastków śladowych w przysudeckim i północnosudeckim złożu miedzi. Arch. Miner., 28: 133-180.
• [27] SPECZIK S., PUTTMANN W., 1987 — Origin of Kupferschiefer mineralization as suggested by coal petrology and organic geochemical studies. Acta Geol. Pol., 37: 167-187.
• [28] SPECZIK S., 1995 — The Kupferschiefer mineralization of Central Europe: New aspects and major areas of future research. Ore Geol. Rev., 9: 411-426.
• [29] TOMASZEWSKI J.B., 1985 —Złoże rud miedziowo-polimetalicznych monokliny przedsudeckiej i jego związki z osadami cechsztynu. Prz. Geol., 33, 7: 375-385.