Effect of vegetation on flow conditions in the “nature-like” fishways

• Autorzy: Tymiński T. , Kałuża T.

Warianty tytułu

PL

Wpływ roślinności na warunki przepływu w przepławkach „bliskich naturze”

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

PL

Negatywne dla środowiska wodnego skutki przegradzania cieków budowlami hydrotechnicznymi zrekompensować można budując w ich sąsiedztwie specjalne przejścia dla ryb (przepławki). Współczesne tendencje w konstruowaniu przepławek zmierzają w kierunku rozwiązań „bliskich naturze”. Są to najczęściej kanały obejściowe, które swoim wyglądem przypominają potoki górskie lub porośnięte roślinnością małe cieki nizinne. Wykorzystane do ich konstruowania roślinność oraz żwir, kamienie i głazy oprócz redukowania prędkości przepływu, dają możliwość harmonijnego wkomponowania w otoczenie. Przy hydraulicznych obliczeniach takich przepławek ważna jest znajomość wymogów ichtiofauny oraz oddziaływania roślin na strumień, głębokość wody i prędkość przepływu. W laboratorium wodnym przeprowadzono hydrauliczne badania modelowe dla 3 wariantów przepławki o różnej kombinacji rozmieszczenia w niej roślin (trzciny) i kamieni. Dla zadanego natężenia przepływu Q wyznaczono empirycznie pole prędkości oraz parametr jednostkowej energii wody E, które posłużyły jako kryterium oceny skuteczności funkcjonowania badanych przepławek z zabudową biologiczną. Lepszym rozwiązaniem okazało się seminaturalne przejście dla ryb z kamieniami i roślinnością wbudowanymi w koryto przepławki w formie rygli i komór.

Słowa kluczowe

PL

wpływ roślinności; warunki przepływu

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2013
• Tom: Tom 15, cz. 1
• Strony: 348--360
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Tymiński T.

• Wrocław University of Environmental and Life Sciences

autor

Kałuża T.

• Poznań University of Life Sciences

Bibliografia

• 1. Adam B., Lehmann B.: Allgemeine Anforderungen an Fischaufstiegsanlagen. Konferenzmaterialien: Vortrag zur Tagung “Ökologische Durchgängigkeit in Fließgewässern“, LUA Brandenburg, Lebus, 30 (2009) [in German].
• 2. Adam B., Lehmann B., Weimer P.: Ethohydraulik am Beispiel der Anbindung von Fischaufstiegsanlagen bei Querbauwerken. Wasser und Umwelt, GWW Hannover, Nr. 1 (4), 8–15 (2009) [in German].
• 3. Adam B., Bosse R., Dumont U., Hadderingh R., Joergensen J., Kalusa B., Lehmann G., Pischel R., Schewevers U.: Fischschutz- und Fischabstiegsanlagen - Bemessung, Gestaltung, Funktionskontrolle. DWA, 2. Korrigierte Auflage, Hennef, 256 (2005) [in German].
• 4. Bartnik W., Epler P. /red./, Jelonek M., Klaczak A., Książek L. /red./, Mikołajczyk T., Nowak M., Popoek W., Sławińska A.,Sobieszczyk P., Szczerbik P.,Wyrębek M.: Gospodarka rybacka w aspekcie udrażniania cieków dorzecza dolnej i górnej Wisły. Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich. PAN Kraków, Nr 13, 228 (2011) [in Polish].
• 5. DVWK: Fischaufstieganlagen: Bemessung, Gestaltung, Funktionskontrolle. Merklblätter zur Wasserwirtschaft, Bonn, Nr. 232, 122 (1996) [in German].
• 6. DWA: Durchgängigkeit und Habitatmodellierung von Flie?gewässern. Verlag der Bauhaus-Universität Weimar, 273 (2010) [in German].
• 7. Jelonek M., Wierzbicki M.: Prezentacja technicznych możliwości przywrócenia wędrówek ryb w rzekach na podstawie wybranych przykładów inwestycji zrealizowanych we Francji i Niemczech oraz USA. Materiały Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, CD and www.pl.pdfsb.com/technicznych, Kraków-Poznań, 2008 [in Polish].
• 8. Jens G.: Der Bau von Fischwegen. Verlag Paul Parey, Hamburg und Berlin, 93 (1982) [in German].
• 9. Jeżowiecka-Kabsch K., Szewczyk H.: Mechanika płynów. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 386 (2001) [in Polish].
• 10. Jędryka E.: Metody zapewnienia ekologicznej drożności cieków. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie, 1, 12–17 (2011) [in Polish].
• 11. Kasperek J.: Koncepcja przepławki dla ryb z zabudową biologiczną. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydz. Inż. Kszt. Środ. i Geodezji, Wrocław, Maszynopis, 47 (2011) [in Polish].
• 12. Kasperek R., Wiatkowski M.: Terenowe badania funkcjonowania przepławki dla ryb na zbiorniku Michalice. Rocznik Ochrona Środowiska (Annual Set the Environment Protection), 10, 613–622 (2008) [in Polish].
• 13. Krueger F.: Anforderungen an Fischaufstiegsanlagen, Beispiele aus der Praxis. Konferenzmaterialien: Vortrag zum Wasserbaulichen Kolloquium „Ökologische Durchgängigkeit von Fließgewässern“, Universität Hannover, 15 (2008) [in German].
• 14. Kubrak J.: Hydraulika techniczna. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 371 (1998) [in Polish].
• 15. Larinier M.: Passes a bassins successifs, pre barrages et rivieres artificielles. Bull. Fr. Peche Piscic, Nr 326/327, 45–72 (1992) [in French].
• 16. Lehmann B.: Ethohydraulische Untersuchungen, Veranlassung – Methode – Einsatzmöglichkeiten. Konferenzmaterialien: Vortrag zum Wasserbaulichen Kolloquium „Ökologische Durchgängigkeit von Fließgewässern“, Universität Hannover, p 18 (2008) [in German].
• 17. Lehmann B.: Probleme bei der Hydraulischen Bemessung von Fischaufstiegsanlagen. Wasser und Umwelt, GWW Hannover, Nr. 1 (4), 1–7 (2009) [in German].
• 18. Lubieniecki B.: Przepławki i drożność rzek. Wydawnictwo Instytutu Rybactwa Śródlądowego, Olsztyn, 83 (2003) [in Polish].
• 19. Mokwa M. (red.), Wiśniewolski W. (red.): Ochrona ichtiofauny przed szkodliwym działaniem budowli hydrotechnicznych. Monografia. Dolnośląskie Wyd. Edukacyjne, Wrocław, 201 (2008) [in Polish].
• 20. Puzyrewski R., Sawicki J.: Podstawy mechaniki płynów i hydrauliki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 335 (2000) [in Polish].
• 21. Sobota J.: Hydraulika i mechanika płynów. Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Wrocław, 502 (2003) [in Polish].
• 22. Szczerbowski J.A. (red.).: Encyklopedia rybacko-wędkarska. Wydawnictwo Instytutu Rybactwa Śródlądowego, Olsztyn, 476 (1998) [in Polish].
• 23. Żbikowski A., Żelazo J.: Ochrona środowiska w budownictwie wodnym. Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, materiały informacyjne, Warszawa, 156 (1993) [in Polish].