Uszkodzenia szkieletowych konstrukcji drewnianych spowodowane korozją biologiczną na przykładzie magazynu suchych pasz objętościowych

• Autorzy: Grzybowska A. , Bajno D.

Identyfikatory

DOI

10.17512/znb.2018.1.17

Warianty tytułu

EN

Damage of frame wooden structures caused by biological corrosion illustrated by the example of a dry roughage storehouse

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niejednokrotnie drewno uznawane jest za jeden z najmniej trwałych materiałów budowlanych, nie wykazuje na zewnątrz symptomów degradacji biologicznej, niezależnie od wieku, który nie jest tu wykładnią jego zużycia technicznego. Wbrew pozorom, problem okazuje się bardzo szeroki i istotny, a jego wagę podkreśla nieświadomość społeczna istnienia takich zagrożeń w obiektach wyglądających na masywne i bezpieczne. W naszym otoczeniu znajduje się wiele takich konstrukcji, które są eksploatowane w warunkach nieświadomości o występujących zagrożeniach, jakie stwarza niewidoczne i zużyte technicznie drewno. Zły stan techniczny drewna niejednokrotnie bywa przyczyną katastrof budowlanych, szczególnie gdy dotyczy to belek stropowych, które utraciły swoje oparcie na murach wskutek korozji końcówek. W tych miejscach elementy te nie są praktycznie badane, a są to lokalizacje największych dla nich zagrożeń, natomiast zakres uszkodzeń drewna ujawnia się zazwyczaj w momencie katastrofy budowlanej lub wymiany stropu. Dlatego, problem ten należy uznać za badawczy, wymagający pilnego i kompleksowego rozwiązania nie tylko ze względu na ratowanie wartości historycznej (zabytkowej) niektórych budynków i budowli, ale przede wszystkim ze względu na ich bezpieczeństwo użytkowe. Zarówno w na etapie projektowania, wykonawstwa, jak i eksploatacji zapomina się o procesach fizykalnych zachodzących we wnętrzu przegród, od których w bardzo wysokim stopniu zależy rodzaj, intensywność i zasięg korozji biologicznej. W artykule zaprezentowany zostanie przykład wpływu korozji biologicznej drewna na bezpieczeństwo użytkowania magazynu pasz objętościowych. Wykonane „in situ” pomiary ubytków w przekrojach belek drewnianych, spowodowanych korozją biologiczną, zweryfikowane zostaną obliczeniami sprawdzającymi pod kątem ich nośności w stosunku do zakładanych dla nich wielkości obciążeń. Obliczenia zostaną przeprowadzone tu zarówno dla belek uszkodzonych, o zmniejszonych przekrojach poprzecznych, jak i dla elementów pełnowartościowych.

EN

In spite of appearances, the problem is very complex and significant, and its gravity is stressed by the lack of social awareness about the existence of such hazards in buildings which look massive and safe. There are a number of such facilities in our surroundings which are unconsciously used without proper knowledge of hazards posed by invisible and technically worn wood. The condition of wood is a cause of many construction disasters which may progress in the foreseeable future due to damaged ceilings in which beams had lost their support on walls through biological corrosion of the beam ends. There are a few reasons for such effects. Although these are points where the most serious hazards occur, such elements are practically not checked within the said areas. In contrast, the scope of wood damage becomes apparent usually at the moment of a construction disaster or demolition. Therefore, this problem should be deemed a research one which requires an urgent and effective solution not only in order to preserve the historical (heritage) value of such buildings and facilities but also to protect human health and life. This would entail determination of the most common reasons of degradation of wood and its durability over time. Physical processes occurring inside barriers, on whose the type, intensity and range of biological corrosion depend to a great extent, are ignored. This article presents an example of the influence of wood biological corrosion on operational safety of a roughage storehouse. In situ measurements of defects caused by wood biological corrosion were carried out and followed by static and strength calculations considering biological corrosion or without taking it into account.

Słowa kluczowe

PL

korozja biologiczna; eksploatacja; zagrożenie; diagnostyka konstrukcji

EN

biological corrosion; operation; hazard; structure diagnostics

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo
• Rocznik: 2018
• Tom: Z. 24 (174)
• Strony: 108--113
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Grzybowska A.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul. S. Kaliskiego 7, 85–796 Bydgoszcz

autor

Bajno D.

• Dariusz Bajno Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul. S. Kaliskiego 7, 85–796 Bydgoszcz

Bibliografia

• [1] PN-B-03150:2010 Konstrukcje drewniane. Obliczenia statyczne i projektowanie.
• [2] PN-EN 1995-1-1:2010 Eurokod 5 Projektowanie konstrukcji drewnianych. Część 1–1: Postanowienia ogólne. Reguły ogólne i reguły dotyczące budynków.
• [3] PN-64/B-03150 Konstrukcje drewniane. Obliczenia statyczne i projektowanie.
• [4] PN-73/B-03150 Konstrukcje drewniane. Obliczenia statyczne i projektowanie.
• [5] PN-81/B-03150.01 Materiały. Konstrukcje z drewna i materiałów drewnopochodnych. Obliczenia statyczne i projektowanie.
• [6] PN-EN 1995-1-2:2008 Eurokod 5 Projektowanie konstrukcji drewnianych. Część 1–2: Postanowienia ogólne. Projektowanie konstrukcji z uwagi na warunki pożarowe.
• [7] PN-EN 350-2 Trwałość drewna i materiałów drewnopochodnych. Naturalna trwałość drewna litego. Wytyczne dotyczące naturalnej trwałości i podatności na nasycanie gatunków drewna mających znaczenie w Europie.
• [8] PN-EN 460 Trwałość drewna i materiałów drewnopochodnych. Naturalna trwałość drewna litego. Wytyczne dotyczące wymagań w zakresie trwałości drewna sosnowego w klasach zagrożenia.
• [9] Ogólne warunki użytkowania wg PN-EN 335–1 Trwałość drewna i materiałów drewnopochodnych. Definicje klas użytkowania Część 1: postanowienia ogólne.
• [10] Ogólne warunki użytkowania wg PN-EN 335–1 Trwałość drewna i materiałów drewnopochodnych. Definicja klas użytkowania Część 2: zastosowanie do drewna litego.
• [11] PN-EN 351-1 Trwałość drewna i materiałów drewnopochodnych. Drewno lite zabezpieczone środkami ochrony . Część 1: Klasyfikacja wnikania i retencji środka ochrony.
• [12] Bajno D., Bednarz Ł., Nowak T., Problems relating to assessment, repair and restoration of wooden roof structures in historic buildings, as exemplified by two case studies in southern Poland, Advanced Materials Research 2013, 778, 888–894, DOI:10.4028/www.scientific.net/AMR.778.888.
• [13] Bajno D., Wybrane aspekty cieplno-wilgotnościowe związane z dostosowaniem budynków zabytkowych do eksploatacji w nowych warunkach. Monografia 61, Konferencja Naukowa Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN oraz Komitetu Nauki PZITB Bydgoszcz – Krynica 2015, 20–25 września 2015 r., 9-16.
• [14] Ważny J., Karyś J., Ochrona budynków przed korozją biologiczną, Arkady, Warszawa 2001.
• [15] Krzysik F., Nauka o drewnie, PWN, Warszawa 1978.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).