Zastosowanie metod fotogrametrycznych do oceny dynamiki ruchów masowych - wybrane przykłady z Polski

• Autorzy: Kamiński M.

Warianty tytułu

EN

Application of photogrammetric methods to assess the dynamics of mass movements - selected examples from Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wykorzystanie archiwalnych stereo par zdjęć lotniczych do oceny dynamiki aktywnego osuwiska „Śliwnica” położonego na Pogórzu Dynowskim. Zastosowano w wersji cyfrowej stereo pary zdjęć lotniczych z lat: 1965 i 2002. Na ich podstawie wygenerowano dwa fotogrametryczne wysokościowe modele cyfrowe terenu. Następnie w systemie GIS poprzez przestrzenne porównanie rzeźby terenu z wysokościowych modeli cyfrowych terenu generowano mapę różnicową przemieszczeń mas skalnych. Obrazuje ona dynamikę przestrzenną przemieszczeń mas skalnych w obrębie osuwiska. Ponadto wykonano przekroje geomorfologiczne przez poszczególne modele cyfrowe terenu, oceniając różnice w rzeźbie terenu. Na przykładzie klifu w Jastrzębiej Górze pokazano zastosowanie stereo par zdjęć lotniczych oraz modelu cyfrowego terenu LIDAR (Light Detection and Ranking) do określenia dynamiki strefy brzegowej klifu i identyfikacji osuwisk. Do tego celu wykorzystano stereo pary zdjęć lotniczych z 2004 roku oraz wysokościowy model cyfrowy terenu z 2011 roku, otrzymany metodą lotniczego skaningu laserowego. Na podstawie analizy rzeźby wysokościowego modelu terenu, stwierdzono trzy osuwiska oraz liczne obrywy i obsypywanie się utworów geologicznych z klifu. W badanym rejonie klifu określono wielkość przemieszczeń linii krawędzi klifu między rokiem 2004 a 2011. Stwierdzono także zagrożenia przez osuwiska lokalnej infrastruktury.

EN

This paper presents the use of archival stereo pairs of aerial photographs from years 1965 and 2002 to assess the dynamics of an active landslide "Śliwnica" located on the Dynów foothills. Two photogrammetric digital terrain elevation models were generated. Then, by comparing the spatial relief digital terrain elevation models, the map of differential displacements of rock masses was generated with GIS system. It reflects the dynamics of the spatial displacement of rock masses within the landslide. In addition, cross-sections were performed by different geomorphological digital terrain models to assess the differences in terrain. For example, a cliff in Jastrzębia Góra shows the application of stereo pairs of aerial photographs and digital terrain model LIDAR (Light Detection and Radar) to determine the dynamics of coastal cliffs and identification of landslides. Stereoscopic effect disturbed by the vegetation lush, but in spite of these shortcomings managed to reach the edge of the cliff set was possible to determine. Images were analyzed at different magnifications in order to commit the slightest error. It was found that between 2004 and 2011 the edge of a cliff in the area Jastrzębia Góra moved up to over 19 meters. At the same time the analysis of the digital terrain model derived from airborne laser scanning showed activation of the three landslides that threaten the surrounding infrastructure. Digital model derived from airborne laser scanning can determine the precise extent of landslides, slope and slope primary and secondary data provides many landslides morphometry. The advantage of this method is the ability to filter data and therefore to eliminate the vegetation. Skilful interpretation of the terrain can efficiently speed up field work and thus reduce the cost of research.

Słowa kluczowe

PL

osuwisko; zdjęcia lotnicze; model cyfrowy terenu; lotniczy skaning laserowy; Pogórze Dynowskie; Jastrzębia Góra

EN

airborne laser scanning (ALS); aerial photography; digital elevation model (DEM); landslide; Dynów Foothill; Jastrzębia Góra

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Geodetów Polskich
• Czasopismo: Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 24
• Strony: 111--122
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz.

Twórcy

autor

Kamiński M.

• Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy, tel.: [phone] fax: [phone]

Bibliografia

• Baldi P., Fabris M., Marasella A., Monticelli R, 2005 - Monitoring the morphological evolution of the Sciara del Fuoco during the 2002 - 2003 Strombolieruption using multitemporal photogrammetry. Journal of Photogrammetry and Remote Sensing 59: 199 - 211.
• Graniczny M., Kamiński M., Piątkowska A., Surała M., 2012 – Wykorzystanie lotniczego skaningu laserowego do inwenteryzacji i minitoringu osuwiska w rejonie Łaśnicy (gmina Lanckorona), Pogórze Wielickie, Karpaty zewnętrzne. Przegląd Geologiczny, vol.60, nr.2
• Derron M.H., Jaboyedoff M., 2010 - LIDAR and DEM technique for landslides monitoring and characterization. Nat. Hazard Earth Syst. Sci., 10: 1877-1879.
• Genelli G., Giusti E., Pizzaferri G., 2002-Photogrammetric technique for the investigation of the Corniglio landslide. Applied Geomorphology, Theory and practice. John Wiley & Sons.
• Greve C., 1996 - Digital Photogrammetry an addendum to the manual of Photogrammetry. Amarican Society for Photogrammetry and Remote Sensing, Bethesda, Maryland.
• Hsio K.H., Yu M.F., Steng Y.H., 2003a - Change Detection of Landslide Terrains Rusing Grodnu-based LIDAR date: Proc. of the Society of Chinese Association of Geographic Information.
• Kamiński M., 2005 – Analiza numeryczno-geologiczna osuwisk na Pogórzu Dynowskim. Rozprawa doktorska. Arch. PIG.
• Kramarska R., Frydel J., Jegliński W., 2011 – Zastosowanie metody naziemnego skaningu laserowego do oceny geodynamiki wybrzeża na przykładzie klifu Jastrzębiej Góry. Biulet. Państ. Inst. Geolog. 446:101-108.
• Majewski A., Dziadziuszko Z., Wisniewska A., 1983- Monografia powodzi sztormowych 1951-1975. Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa.
• Mora P., Baldi P., Casula G., Fabris M., Ghirotii M., Mazzioni E., Pesci A., 2003 – Global Positioning Systems and digital photogrammetry for monitoring of mass movements: application to the Ca’ di Malta landslide (northern Apennines, Italy). Eng. Geo. 68:103 -121.
• Ostaficzuk S., 1962 - Wykorzystanie efektu przestrzennego do rejestracji przypowierzchniowych ruchów masowych i innych. Prze. Geol. 10, 6: 123 -129.
• Ostaficzuk S. 1965 - Fotogrametryczne metody badania osuwisk. 32 Konf. Nauk-Tech. Stow. Geodetów Polskich NOT, Katowice.
• Schuster R.L., Križeka R.J., (1978) - Landslides (Analysis and Control). Special Reports 176, Transport Research Board. National Reaserch Council, National Academy of Sciences, Washington, DC.
• Subotowicz W., 1982 – Litodynamika brzegów klifowych wybrzeża Polski. Ossolineum PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
• Subotowicz W., 1991 – Ochrona brzegu klifowego na odcinku Jastrzębia Góra – Rozewie. Inżynier. Mors. Geotechn., 4: 143-145.
• Subotowicz W., 2000 – Badania geodynamiczne klifów w Polsce i problem zabezpieczania brzegu klifowego w Jastrzębiej Górze. Inżynier. Mors. Geotechn., 5:252-257.
• Wojciechowski T., Borkowski A., Perski Z., Wójcika A., 2012 – Dane lotniczego skaningu laserowego w badaniu osuwisk-przykład osuwiska w Zbyszycach (Karpaty zewnętrzne). Przegl. Geolog., vol. 60, nr.2.