Od odkrycia nadciekłości do kwantowej turbulencji

• Autorzy: Magierski Piotr
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W 1927 roku Mieczysław Wolfke i Willem Keesom zaobserwowali przejście fazowe w ciekłym helu. Poniżej temperatury 2,28 K gwałtownej zmianie uległy własności cieczy nazwanej helem II. Nie wiedzieli, że właśnie odkryli nowy rodzaj substancji, której własności wynikają z efektów kwantowych ujawniających się w niskiej temperaturze. Ich zrozumienie było przez wiele lat wyzwaniem dla fizyków, a postępujące badania stworzyły nową gałąź fizyki: fizykę niskich temperatur.

EN

In 1927 Mieczysław Wolfke and Willem Keesom have observed phase transition in liquid Helium. Below temperature of 2,28 K properties of the liquid, which dubbed Helium II, have changed abruptly. hey did not realize they had just discovered a new kind of substance, having properties which are consequence of quantum effects manifesting themselves at low temperatures. Their understanding remained a challenge for physicists for many years and progressing research has resulted in creation of a new branch of physics: low temperature physics.

Słowa kluczowe

PL

nadciekłość; nadprzewodnictwo; hel II; wiry kwantowe; turbulencja kwantowa

EN

superfluidity; superconductivity; Helium II; quantum vortices; quantum turbulence

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Fizyczne
• Czasopismo: Postępy Fizyki
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 73, z. 2
• Strony: 23--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys.

Twórcy

autor

Magierski Piotr

• Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej, Department of Physics, University of Washington

• https://orcid.org/0000-0001-8769-5017

Bibliografia

• [1] van Delft D., Kes P., “The discovery of superconductivity” Physics Today 63, 38 (2010).
• [2] Petelczyc K., Kędzierska E., Mieczysław Wolfke. Gdyby mi dali choć pół miliona. Biografia, Oficyna Wydawnicza PW (2018).
• [3] Wolfke M. and Keesom W.H., Proc. Amsterdam 31, 81 (1927)
• [4] Keesom W.H., Wolfke M„ Leiden. Comm. 190b, 90 (1927).
• [5] Kapitza R, Nature 141, 74 (1938).
• [6] Allen J.E and Misener A.D., Nature 141,75 (1938).
• [7] London E, Superfluids I, p.4, Wiley and Sons (1950).
• [8] Bose S.N., Z. Phys. 26,178 (1924).
• [9] Einstein A., Ber. Akad. Wiss. 261 (1924), 3 (1925).
• [10] Balibar S., “The Discovery of Superfluidity”, J. Low Temp. Phys. 146, 441 (2007).
• [11] Tisza L., Nature 141, 913 (1938).
• [12] Landau L.D., Phys. Rev. 60,356 (1941).
• [13] Landau L.D., J. Phys. USSR 5, 71 (1941).
• [14] Peshkov V.P„ Zh. Eksp. Teor. Fiz. 18, 951 (1948).
• [15] Landau L.D., Phys. Rev. 75, 884 (1949).
• [16] Donnelly R.J., “The two-fluid theory and second so- und in liquid helium”, Physics Today 62, 34 (2009).
• [17] Bogoliubov N.N., J. Phys. USSR 11, 23 (1947).
• [18] Zwierlein M. et al., Nature 435,1047 (2005).
• [19] Barenghi C.E, Donelly R.J., Vinen W.F. (ed.), “ Quantized Vortex Dynamics and Superfluid Turbulence”, Lecture Notes in Physics Vol. 571, Springer 2001.
• [20] Feynman R.P., Progress in Low Temperature Physics, Vol. 1, North-Holland, Amsterdam, 1955, p. 17.
• [21] Vinen W., Proc. R. Soc. Lond. Ser. A 242,493 (1957); Vinen W.F., Proc. R. Soc. Lond. Ser. A 240, 128 (1957); Vinen W.F., Proc. R. Soc. Lond. Ser. A 243, 400 (1958).