Termomodernizacja budynków szpitali z okresu XX wieku – aspekty materiałowe i techniczne

• Autorzy: Przesmycka Natalia , Życzyńska Anna , Strojny Rafał

Identyfikatory

DOI

10.35784/teka.5669

Warianty tytułu

EN

Thermo-modernisation of 20th century hospital buildings – material and technical aspects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W ostatnich latach w Polsce powszechnie przeprowadzane są modernizacje szpitali powstałych w XX wieku, których celem jest przystosowanie do współczesnych wymagań. Najczęściej ich zakres obejmuje termomodernizację w skład której wchodzi docieplenie ścian, dachu oraz wymiana stolarki okiennej i drzwiowej. Przedmiotem badań były aspekty materiałowe i techniczne związane z termomodernizacją budynków szpitali z okresu XX wieku w województwie lubelskim w kontekście zmieniających się wartości współczynnika przenikania ciepła przegród budowlanych na przełomie lat. Dla badanych 23 obiektów z terenu województwa lubelskiego wykonane zostały między innymi audyty energetyczne przed i po termomodernizacji. Dokonano także analizy materiałów i technologii stosowanych przy budowie szpitali w poszczególnych okresach czasu. Badania wykazały, iż powszechnie stosowano do początku lat 70. technologię tradycyjną murowaną, którą następnie zastąpiły technologie uprzemysłowione, w tym prefabrykowane. W związku z wprowadzeniem wymagań izolacyjności cieplnej przegród budowlanych w latach 70. XX wieku, nastąpiły zmiany w stosunku do materiałów stosowanych w budowie szpitali, w tym konieczność stosowania materiałów termoizolacyjnych. W kolejnych dekadach wartości współczynnika przenikania ciepła stale zmieniały się, powodując konieczność stosowania materiałów izolacyjnych o lepszych parametrach. Prowadzone w ostatnich latach termomodernizacje szpitali pozwoliły na spełnienie wymagań co do wartości współczynnika przenikania ciepła, jednak najczęściej odnosiły się one do wartości obowiązującej w danym czasie. Nie zakładały one dłuższej perspektywy, uwzględniającej zmiany tego współczynnika w najbliższych latach. W związku z tym w okresie krótszym niż dekada, nie będą spełniały aktualnych wymagań dotyczących wymagań izolacji przegród budowlanych, a tym samym będą kwalifikowały się do ponownej termomodernizacji. Działanie takie w krótkiej pespektywie czasu jest opłacalne, jednak biorąc pod uwagę dalekowzroczny plan rozwoju szpitali, jest to nieekonomiczne rozwiązanie.

EN

In recent years, it has become commonplace in Poland to modernise hospitals built in the 20th century in order to adapt them to modern requirements. Most often, their scope includes thermo-modernisation which consists of insulation of walls, roof and replacement of windows and doors. The subject of this study was the material and technical aspects related to the thermomodernisation of 20th century hospital buildings in the Lubelskie voivodeship in the context of changing values of heat transfer coefficient of building partitions at the turn of the years. Among other things, energy audits before and after thermomodernisation were carried out for the investigated 23 facilities in the Lubelskie Voivodeship. An analysis was also made of the materials and technologies used in the construction of hospitals in particular periods of time. The research showed that traditional masonry technology was widely used until the early 1970s, which was then replaced by industrialised technologies, including prefabricated ones. With the introduction of thermal insulation requirements for the building envelope in the 1970s, there were changes to the materials used in hospital construction, including the need for thermal insulation materials. In the following decades, the values of the heat transfer coefficient have continuously changed, resulting in the need to use insulating materials with better performance. The thermomodernisation of hospitals carried out in recent years made it possible to meet the requirements for the heat transfer coefficient, but these mostly referred to the value in force at the time. They did not assume a longer perspective, taking into account changes in this coefficient in the coming years. As a result, in less than a decade, they will not meet the current requirements for the insulation of the building envelope and will therefore be eligible for thermomodernisation. Such an action is cost-effective in the short term, but given the far-sighted development plan of the hospitals, it is a wasteful solution.

Słowa kluczowe

PL

architektura budynków służby zdrowia; termomodernizacja szpitali; modernizacja szpitali z XX wieku

EN

architecture of healthcare facilities; thermal modernisation of hospitals; modernisation of 20th century hospitals

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej ; Polska Akademia Nauk, Oddział w Lublinie
• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2023
• Tom: T. 19, nr 2
• Strony: 35--45
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., ryc., tab.

Twórcy

autor

Przesmycka Natalia

• Katedra Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska (Polska)

• https://orcid.org/0000-0002-1755-2448

autor

Życzyńska Anna

• Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska (Polska)

• https://orcid.org/0000-0003-3435-3392

autor

Strojny Rafał

• Katedra Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska (Polska)

• https://orcid.org/0000-0002-2451-9152

Bibliografia

• 1. Short C.A., Renganathan G., Lomas K.J., A medium-rise 1970s maternity hospital in the east of England: Resilience and adaptation to climate change, “Building Services Engineering Research and Technology” 2015, vol. 36, s. 247−274, https://doi.org/10.1177/0143624414567544. DOI: https://doi.org/10.1177/0143624414567544 Google Scholar
• 2. Strojny R., Przesmycka N., Lukomska Z., Problems of the modernisation of 20-th-century healthcare facilities based on the example of hospitals within the Lubelskie Voivodeship, “Budownictwo i Architektura” 2023, vol. 22(2), s. 21−39, DOI: 10.35784/bud-arch.3578. DOI: https://doi.org/10.35784/bud-arch.3578 Google Scholar
• 3. Juraszyński J. et al., Projektowanie obiektów służby zdrowia, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1973. Google Scholar
• 4. Murphy M.P., Mansfield J., MASS Design Group, The Architecture of Health. Hospital Design and the Construction of Dignity, New York: Cooper Hewitt, Smithsonian Design Museum, 2021. Google Scholar
• 5. Gerber P., Ochrona i modernizacja szpitali, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2019. Google Scholar
• 6. Bąkowski J., Modernization of historic healthcare buildings, “WIT Transactions on The Built Environments” 2017, vol. 171, s. 125−133. DOI: https://doi.org/10.2495/STR170111 Google Scholar
• 7. Bąkowski J., Poplatek J., Problemy modernizacji szpitali, [w:] A. Gębczyńska-Janowicz, R. Idem (red.), Architektura służby zdrowia. Problematyka projektowania, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2015, 45−60. Google Scholar
• 8. Poplatek J., Modernization of existing hospitals, “WIT Transactions on the Built environments” 2017, vol. 171, s. 239−246. DOI: https://doi.org/10.2495/STR170211 Google Scholar
• 9. Dankiewicz K., Zabytkowy szpital – problematyczna koegzystencja podmiotu z przedmiotem ochrony konserwatorskiej, „Builder” 2021, vol. 25(9), s. 41−43, https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.0685. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.0685 Google Scholar
• 10. Wilson G., An Integrated Decision Support Model for the Sustainable Refurbishment of Hospitals and Healthcare Facilities: Developing a Prototype, PhD thesis, Aberdeen: Robert Gordon University, 2014. Google Scholar
• 11. Grimaz S., Ruzzene E., Zorzini F., Situational assessment of hospital facilities for modernization purposes and resilence improvement, “International Journal of Disaster Risk Reduction” 2021, vol. 66, 102594, https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2021.102594. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2021.102594 Google Scholar
• 12. Przesmycka N., Strojny R., Życzyńska A., Modernisation of hospital buildings built in the 20th century in the context of architectural, functional and operational problems, “Architectus” 2023, vol. 74(2), s. 59−67, DOI: 10.37190/arc230206. Google Scholar
• 13. Przesmycka N., Modelowe kształtowanie szpitali powszechnych w okresie międzywojennym na przykładzie szpitala w Puławach, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych” 2020, vol. 16(1), s. 94−106, https://doi.org/10.35784/teka.2582. DOI: https://doi.org/10.35784/teka.2582 Google Scholar
• 14. Pruszewicz-Sipińska E., Gawlak A., Matuszewska M., Springer P., Raport zielone szpitale, „Zielone szpitale” 2022, s. 68−73. Google Scholar
• 15. Chodkowska-Miszczuk J., Szymańska D., Modernisation of public buildings in Polish towns and the concept of sustainable building, “Questiones Geographicae” 2014, vol. 33(4), s. 89−99, DOI 10.2478/quageo-2014-0052. DOI: https://doi.org/10.2478/quageo-2014-0052 Google Scholar
• 16. Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 31 stycznia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Google Scholar