Akustyczne obrazy miasta – analiza morfologiczna wybranych komponentów pejzażu dźwiękowego Białegostoku

• Autorzy: Bagińska Klaudia , Duniewicz Agnieszka

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0055.2653

Warianty tytułu

EN

Acoustic images of the city – morphological analysis of selected components of the soundscape of Białystok

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Biotyczne i abiotyczne komponenty układu przestrzennego miasta współtworzą dynamiczny system, oddziałujący na odbiorcę w sposób multisensoryczny. Niemniej jednak podejścia w teorii urbanistyki opierają się głównie na metodach analizujących wizualne aspekty struktury miejskiej, bagatelizując pozostałe czynniki sensoryczne oraz ich wpływ na życie mieszkańców. W niniejszym artykule podjęto próbę rozpoznania oraz opisania korelacji pomiędzy elementami pejzażu akustycznego a częściami kompozycji urbanistycznej na przykładzie fragmentu tkanki miejskiej Białegostoku. Wykorzystując opracowaną przez M. Siestrzewitowską metodę, ukierunkowaną na rozpoznanie audialnych równoważników pojęć, sformułowanych uprzednio przez K. Lyncha i K. Wejcherta, autorki zidentyfikowały istotne komponenty urbanistyczne, z których następnie zostały zebrane dźwięki. Pobrane próbki uszeregowano wedle kategoryzacji dźwięków miejskich, zaproponowanej przez L.M. Aiello z zespołem. Następnie przyporządkowane konkretnym zdarzeniom akustycznym oznaczenia numeryczne naniesiono na mapę badanego fragmentu miasta celem weryfikacji znaczenia audialnych i wizualnych czynników percepcyjnych w odbiorze przestrzeni miejskiej. Rezultaty badań wykazały brak pełnej spójności morfologicznej między akustyczną oraz przestrzenną warstwą struktury obszaru. W kilku przypadkach zaobserwowano również wyraziste rozbieżności, pozwalające na uzupełnienie obrazu wizualnego o istotne komponenty dźwiękowe. Choć uzyskane wyniki opierają się na niewielkiej próbie badawczej, wskazują na potrzebę implementacji narzędzi, wypracowanych w drodze analiz multisensorycznych komponentów krajobrazowych, w procesie planowania i projektowania urbanistycznego.

EN

Acoustic images of the city – morphological analysis of selected components of the soundscape of Białystok. The biotic and abiotic components of a city's spatial layout create a dynamic system that affects the viewer in a multisensory way. Despite this, approaches in urban planning theory are mainly based on methods that analyze the visual aspects of urban structure, downplaying other sensory factors and their impact on residents' lives. This article attempts to identify and describe the correlation between elements of the acoustic landscape and parts of the urban composition, using a fragment of the urban fabric of Białystok as an example. Using a method developed by M. Siestrzewitowska, aimed at identifying the auditory equivalents of concepts previously formulated by K. Lynch and K. Wejchert, the authors identified important urban components, from which sounds were then collected. The collected samples were classified according to the categorization of urban sounds proposed by L. M. Aiello and his team. Next, numerical designations assigned to specific acoustic events were marked on a map of the studied part of the city in order to verify the significance of auditory and visual perceptual factors in the perception of urban space. The results of the study showed a lack of complete morphological consistency between the acoustic and spatial layers of the area's structure. In several cases, clear discrepancies were also observed, allowing the visual image to be supplemented with important sound components. Although the results obtained are based on a small research sample, they indicate the need to implement tools developed through multisensory analysis of landscape components in the urban planning and design process.

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2025
• Tom: R.29, nr 10
• Strony: 7--11
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Bagińska Klaudia

• Politechnika Białostocka, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0001-7535-5672

autor

Duniewicz Agnieszka

• Politechnika Białostocka, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-4596-4052

Bibliografia

• [1] Kapelański M., Narodziny i rozwój ekologii akustycznej pod banderą szkoły pejzażu dźwiękowego, Muzyka vol. 2, Warszawa 2005.
• [2] Aiello L.M., Aletta F., Schifanella R., Quercia D., Chatty maps: constructing sound maps of uran areas from social media data, Royal Society Open Science 2016, źródło: https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsos.150690 (dostęp 29.07.2025).
• [3] Signorelli V., Soundwalking in virtual urban ambiances. Applying Game Engine Technologies in soundscape study, Ambiances 2015, vol. 1.
• [4] Lynch K., Obraz miasta, przeł. T. Jeleński, Wydawnictwo Archivolta Michał Stępień, Kraków 2011.
• [5] Wejchert K.. Elementy kompozycji urbanistycznej, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1984.
• [6] Tota P., Miasto oswojone. Znaczenie kompozycji urbanistycznej dla orientacji w przestrzeni miasta, Środowisko Mieszkaniowe nr 14, Kraków 2015.
• [7] Bernat S., Kierunki kształtowania krajobrazów dźwiękowych, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego t. XI, Lublin 2008.
• [8] Kłopotowska A., Dźwięki Architektury, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok 2016.
• [9] Siestrzewitowska M.J., Słuchanie miasta. Dźwięk jako element tożsamości przestrzennej [w:] Kłopotowska A., Dźwięki Architektury, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok 2016.
• [10] Barakat M. A., Weinstock M.,. Emerging Urban Aural Patterns: Finding Connections between Emergence in Architecture and Soundscape Ecology, Interference Journal 2016, issue 5, źródło: https://www.interferencejournal.org/emerging-urban-aural-patterns-finding-connections-between-emergence-in-architecture-and-soundscape-ecology/ (dostęp 29.07.2025).
• [11] Chmielewski J.M., Teoria i praktyka planowania przestrzennego, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2016.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"