Rezultaty badań przeprowadzonych w domniemanej kaplicy pocysterskiej w Kacicach

• Autorzy: Kubica-Kabacińska E. , Mianowska I.

Warianty tytułu

EN

The results of research conducted in the presumed post-cistercian chapel in Kacice

• Konferencja: Forum Architecturae Poloniae Medievalis (2 ; 2009 ; Kraków)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W roku 1901 M. Wawrzeniecki (1912), oglądając dwór w Kacicach, uznał, iż znajdujące się w piwnicy budynku stare mury są pozostałością kaplicy zbudowanej przez cystersów. W oparciu o te informacje Kacice znalazły się w różnego rodzaju opracowaniach dotyczących architektury romańskiej. Po przeprowadzeniu badań, polegających na zbadaniu wątków murów w rzekomej kaplicy, okazało się, że we dworze w Kacicach brak jest murów romańskich i romańskiego sklepienia, zaś portal opisywany jako romański jest najprawdopodobniej portalem gotyckim. W jednej ze ścian „kaplicy” znajdują się trzy wtórnie użyte ciosy romańskie. W innej części dworu znajdują się fragmenty kolejnych ciosów. Profilowanie ciosów znajdujących się w „kaplicy”, jak również opracowanie powierzchni wyżej wymienionych fragmentów ciosów pozwala wnioskować, iż pochodzą one z pobliskiego Prandocina, gdzie materiał uzyskany z rozbiórki romańskiej apsydy został najprawdopodobniej częściowo wykorzystany do budowy obiektu w Kacicach.

EN

In 1901 Wawrzeniecki (1912) on his visit to the estate in Kacice recognized the old walls in the cellar of a buil-ding as remains of a chapel built by the Cistercians. On the basis of these information Kacice was introduced to various sources on Romanesque architecture. After conducting research on walls in their vestigial form in the above-mentioned chapel, it turned out that the estate in Kacice has no Romanesque walls or vault, and the portal described as a Romanesque one is probably Gothic. One of the walls of the “chapel” has three reused Romanesque blocks. Other parts of the estate include more fragments of such blocks. Moulding of blocks found in the “chapel”, as well as determining the area of the fragments leads to the conclusion they come from a nearby town of Prandocin, and any materials from the demolition may be freely used within the premises of their estate.

Słowa kluczowe

PL

Cystersi; kaplica; architektura romańska w Polsce

EN

cistercians; chapel; romanesque architecture

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 108, z. 7-A
• Strony: 461--469
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., il.

Twórcy

autor

Kubica-Kabacińska E.

• Muzeum Archeologiczne w Krakowie, Oddział w Nowej Hucie

autor

Mianowska I.

Bibliografia

• [1] Długosz J., Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, księga piąta, Warszawa 1973.
• [2] Długosz J., Joannis Długosz senioris canonici cracoviensis liber beneficiorum dioecesis cracoviensis, t. I-III (Opera omnia, VII-IX), Cracovia 1863-1864 [LB].
• [3] Kiełczewski S., Historia Clarae Tumbae, fotokopia rękopisu przechowywana w opactwie cystersów, Kraków, 1623-1683.
• [4] Diplomata monasterii Clarae Tumba prope Cracoviam. Zbiór dokumentów klasztoru Mogilskiego przy Krakowie, wyd. E. Janota, Kraków 1865 [K.Mog.].
• [5] Monumenta Poloniae Historica, wyd. A. Bielowski, t. I-VI, Lwów–Kraków 1864-1893 [MPH].
• [6] Boczkowska Z., Powiat miechowski. Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. I, Warszawa 1953.
• [7] Chrzanowski T., Kornecki M., Sztuka ziemi krakowskiej, Kraków 1982.
• [8] Kubica E., Katalog zabytków wczesnośredniowiecznej architektury monumentalnej Małopolski, Rusi Halickiej i Wołynia, Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, 17, Rzeszów 1996, 131-189.
• [9] Kubica-Kabacińska E., Mianowska I., Rezultaty najnowszych badań prowadzonych w Kacicach, gm. Słomniki, woj. Małopolskie, [w:] Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce – 15 lat później, red. W. Chudziak, S. Moździoch, Toruń–Wrocław–Warszawa 2006, 391-397.
• [10] Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, Cz. II, Z. 2: Iwanowice – Kaczorowy, red. A. Gąsiorowski, Wrocław 1989 [Słownik].
• [11] Sztuka polska przedromańska i romańska do schyłku XIII wieku, red. M. Walicki, Warszawa 1971.
• [12] Świechowski Z., Budownictwo romańskie w Polsce. Katalog zabytków, Wrocław 1963.
• [13] Pierwotny kształt i chronologia kościoła grodowego w Prandocinie, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, R. 33, z. 3, Warszawa 1988, 211-215.
• [14] Architektura romańska w Polsce, Warszawa 2000.
• [15] Wawrzeniecki M., Kaplica ciosowa romańska w Kacicach, Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce, Warszawa 1912, VIII, LIII-LIV.
• [16] Wiśniewski J., Dekanat miechowski, Radom 1917.