The Morasko estate – an example of historic value degradation caused by ownership changes and plot dismemberment

• Autorzy: Walerzak M. T. , Krzyżaniak M. , Świerk D. , Urbański P.

Warianty tytułu

PL

Zmiany własnościowe i parcelacja działek jako przyczynek do degradacji substancji zabytkowej na przykładzie zespołu dworsko-pałacowego w Morasku

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The historic estate in Morasko has been the subject of transformation for years. Both owners as well as functions have been changing. New plots, existing after estate plot dismemberment, were covered with new buildings, which dominated both the manor and palace and changed the historic spatial design as well. The aims of the study were: to identify the threats rising from plot dismemberment and ownership changes, to determine the scale of historic value destruction and to determine the revalorization possibility. The achievement of those goals was possible after research and analytical methods were used. The applied methods allowed for the creation of scientific analysis and 3D models. Despite the fact that Morasko estate historic value is remarkably destroyed it is still suitable for partial restitution.

PL

Zabytkowy zespół dworsko-pałacowy w Morasku na przestrzeni lat podlegał wielu przekształceniom – zmieniali się właściciele, zmieniały się również funkcje obiektów. Na nowych, wydzielonych działkach powstawały budynki, które zdominowały historyczną architekturę i zachwiały zabytkowym układem przestrzennym. Celem pracy były: identyfikacja zagrożeń wynikających ze zmian własnościowych oraz parcelacji działek, a także określenie stopnia zniszczenia oraz możliwości rewaloryzacji obiektu badań. Osiągnięcie celów możliwe było dzięki badaniom i analizom, które pozwoliły na stworzenie trójwymiarowych modeli oraz sformułowanie wniosków. W efekcie przeprowadzonych badań stwierdzono, że zespół dworsko-pałacowy kwalifikuje się do częściowej rewaloryzacji wybranych elementów, pomimo znacznej ingerencji w substancję zabytkową.

Słowa kluczowe

EN

spatial composition analysis; historic park; main element of historic composition; dominant

PL

analiza kompozycji przestrzennej; park zabytkowy; główny element historycznej kompozycji; dominanta

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2015
• Tom: Y. 112, iss. 5-A
• Strony: 305--315
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., il.

Twórcy

autor

Walerzak M. T.

• Department of Landscape Architecture, Faculty of Horticulture and Landscape Architecture, Poznan University of Life Sciences

autor

Krzyżaniak M.

• Department of Landscape Architecture, Faculty of Horticulture and Landscape Architecture, Poznan University of Life Sciences

autor

Świerk D.

• Department of Landscape Architecture, Faculty of Horticulture and Landscape Architecture, Poznan University of Life Sciences

autor

Urbański P.

• Department of Landscape Architecture, Faculty of Horticulture and Landscape Architecture, Poznan University of Life Sciences

Bibliografia

• [1] Libicki M., Libicki P., Dwory i Pałace wiejskie w Wielkopolsce, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2005.
• [2] Goszczyńska J., Majątki Wielkopolskie, T. VIII: Miasto Poznań, Fundacja Ochrony Dziedzictwa Wsi i Rolnictwa w Szreniawie, Muzeum w Szreniawie, Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania, Szreniawa 2004.
• [3] Majdecki L., Ochrona i konserwacja zabytkowych założeń ogrodowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• [4] Teki Dworzaczka, Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów szlachty wielkopolskiej XV-XX w., Polska Akademia Nauk, Biblioteka Kórnicka, 1995-1997.
• [5] Walerzak M., Analiza kompozycji przestrzennej i powiązań widokowych w procesie wartościowania historycznych układów ogrodowych na wybranych przykładach z terenu Polski, [in:] Wartościowanie w ochronie i konserwacji zabytków, (ed.) B. Szmygin, PKN ICOMOS, Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków Urzędu Miasta Stołecznego Warszawa, Politechnika Lubelska, Warszawa – Lublin 2012, pp. 233-242.