Ocena stanu wód podziemnych w kontekście wymogów raportowania do Komisji Europejskiej

Kuczyńska, A.; Palak-Mazur, D.; Kostka, A.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Ocena stanu wód podziemnych w kontekście wymogów raportowania do Komisji Europejskiej

Autorzy

Kuczyńska A. , Palak-Mazur D. , Kostka A.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Groundwater status assessment in context of reporting requirements to the European Commission

Języki publikacji

Abstrakty

Przystąpienie Polski do UE i implementacja Ramowej Dyrektywy Wodnej (2000/60/WE) do krajowego systemu prawnego znacząco zmieniło tryb i zakres planowania działań w gospodarce wodnej oraz oceny ich realizacji. Akcentowany w RDW zintegrowany i dynamiczny sposób łącznego traktowania zasobów wód podziemnych i powierzchniowych, ich użytkowania oraz środowiska ich występowania utrwalił i rozwinął dotychczas stosowane procedury monitorowania i oceny stanu wód. Procedury te mają prowadzić do osiągnięcia racjonalnie uzasadnionej równowagi między celami środowiskowymi wyznaczonymi do osiągnięcia w jednolitych częściach wód podziemnych (JCWPd) a zaspokojeniem potrzeb wodnych użytkowników. Wymagało to opracowania rozszerzonej metodyki oceny stanu wód podziemnych, wykorzystującej własne doświadczenia oraz wytyczne i poradniki Komisji Europejskiej, co zostało wykonane i wdrożone przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy w 2013 r. na zamówienie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska i sfinansowane ze środków NFOŚiGW. Metodyka analizuje potrzeby wodne priorytetowych użytkowników wód podziemnych przez testy klasyfikacyjne, rozpatrujące główne elementy charakterystyki wód podziemnych i potrzeb ich użytkowników, w tym ekosystemów lądowych zależnych od wód podziemnych. Każdy z dziewięciu testów oceny stanu JCWPd kończy się cząstkową oceną stanu dobrego lub słabego wód podziemnych. Końcowa ocena stanu JCWPd uwzględnia wynik wszystkich testów, co oznacza, że wystarczy jeden test zakończony wynikiem negatywnym, aby stan badanej JCWPd uznać za słaby.

The accession of Poland to the European Union and implementation of the Water Framework Directive (2000/60/WE) into the Polish legal system has significantly changed the course and scope of national water management and assessment of water resources. The concept of integrated and dynamic way of treating groundwater and surface waters and their position in the environment, emphasized in the WFD, has strengthened and enhanced the already applied procedures for groundwater monitoring and status assessment. These procedures aim at achieving sensibly justified and well-founded balance between environmental objectives defined for groundwater bodies and water needs required by all types of water users. This required establishment of a new, holistic methods for assessing groundwater body status based on previous national experiences and new EU guidelines and requirements. The new methods for assessing groundwater body status in terms of its quality and quantity were developed and implemented by the Polish Geological Institute – National Research Institute in 2013. The project was commissioned by the Chief Inspectorate for Environmental Protection and financed by the National Fund for Environmental Protection and Water Management. The methods accounts groundwater needs of priority water users through nine classification tests which investigate groundwater characteristics and dependencies between groundwater and its receptors, including surface waters and groundwater-dependent terrestrial ecosystems. Each of nine classification tests can result in either good or poor status and the final groundwater body status assessment is a product of all tests, which means that a negative result of at least one test can decide of poor status of a given groundwater body.

Słowa kluczowe

ocena stanu jednolitych części wód podziemnych stan wód jakość wód podziemnych ramowa dyrektywa wodna

groundwater body assessment water status groundwater quality Water Framework Directive

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

Rocznik

2016

Tom

nr 466

Strony

179--192

Opis fizyczny

Bibliogr. 28 poz., rys.

Twórcy

autor

Kuczyńska A.

akuc@pgi.gov.pl

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Palak-Mazur D.

dpal@pgi.gov.pl

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Kostka A.

akost@pgi.gov.pl

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

1. CIS, 2009 — Common Implementations Strategy for the Water Framework Directive (2000/60/EC). Guidance Document No. 18: Guidance on groundwater status and trend assessment.
2. CRAIG M., DALY D., 2010 — Methodology for establishing groundwater threshold values and the assessment of chemical and quantitative status of groundwater, including an assessment of pollution trends and trend reversal.
3. DOWGIAŁŁO J., KLECZKOWSKI A.S., MACIOSZCZYK T., RÓŻKOWSKI A. (red.), 2002 — Słownik hydrogeologiczny. Wyd. II. Ministerstwo Środowiska, Państw. Inst. Geol., Warszawa.
4. DYREKTYWA RADY 92/43BWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory.
5. DYREKTYWA 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej.
6. DYREKTYWA 2006/118/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem ich stanu.
7. GAŁKOWSKI P., MAJER K., FRANKOWSKI Z., MAJER E., SAMEL I., KIEŁBASIŃSKA M., LEWANDOWSKA A., JAROS M., ROGUSKI A., WOLSKI W., MORDZONEK G., SADURSKI A., LEŚNIAK P., PALAK D., KUCZYŃSKA A., GALCZAK M., MIKOŁAJCZYK A., 2012a — Aktualizacja oceny stanu ilościowego wód podziemnych w jednolitych częściach wód podziemnych zagrożonych ryzykiem nieosiągnięcia celów środowiskowych, Raport z wykonania zadania 19 PSH w 2011 r. [mat. niepubl.]. Archiwum PSH, Warszawa.
8. GAŁKOWSKI P., MAJER K., JAROS M., FRANKOWSKI Z., ROGUSKI A., SAMEL IZABELA., MADEJ M., PIETRZYKOWSKI P., KIEŁBASIŃSKA M., LEWANDOWSKA A., JAROS M., RYŻYŃSKI G., 2012b — Określenie poboru rejestrowanego w jednolitych częściach wód podziemnych, Raport z wykonania zadania 18 PSH w 2011 r. [mat. niepubl. Archiwum PSH, Warszawa.
9. HERBICH P., HORDEJUK T., KAZIMIERSKI B., MITRGA J., SKRZYPCZYK L., 2007 — Opracowanie analizy presji i wpływów zanieczyszczeń antropogenicznych w szczegółowym ujęciu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych dla potrzeb opracowania programów działań i planów gospodarowania wodami. Praca wykonana na zamówienie Mir Środowiska [mat. niepubl.]. PIG-PIB, Warszawa.
10. HERBICH P., MORDZONEK G., PRZYTUŁA E., WĘGLARZ D., FILAR S., CZEBRESZUK J., 2013 — Prowadzenie, aktualizacja i udostępnianie bazy danych GIŚ zasobów dyspozycyjnych i perspektywicznych wód podziemnych dla obszaru Polski. Raport z wykonania zadania nr 11 PSH w roku 2012. [mat. niepubl.]. Archiwum PSH, Warszawa.
11. HORDEJUK T., KAZIMIERSKI B., MITRĘGA J., HORDEJUK M., SKRZYPCZYK L., 2007 — Wstępna ocena stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych w dorzeczach. Monitoring stanu chemicznego oraz ocena stanu jednolitych części wód podziemnych w dorzeczach w latach 2006- 2008 [mat. niepubl.]. PIG-PIB, Warszawa.
12. HORDEJUK T., MITRĘGA J., CZARNIECKA U., FRANKOWSKI Z., GAŁKOWSKI P., HORDEJUK M., JANECKA-STRYCZ K., KOWALCZYK A., KUBLIK J., MAJER K., NOWICKA Z., PALAK D., ROJEK A., SKRZYPCZYK L., 2008 — Raport o stanie chemicznym i ilościowym jednolitych części wód podziemnych dla obszarów dorzeczy zgodnie z wymaganiami RDW. „Monitoring stanu chemicznego oraz ocena stanu jednolitych części wód podziemnych w dorzeczach w latach 2006 – 2008". ETAP VI, zadanie nr 9 [mat. niepubl.]. PIG-PIB, Warszawa.
13. KAZIMIERSKI B., 2010 — Zadania państwowej służby hydrogeologicznej w 2010 r. Zadanie 24: Wykonanie modeli pojęciowych dla 106 JCWPd (60 w roku 2009 i 46 w roku 2010). Archiwum PSH, Warszawa.
14. KAZIMIERSKI B., KUCZYŃSKA A., BIELEŃ R., BRZEZIŃSKA A., CABALSKA J., CZYŻKOWSKI B., GALCZAK M., GAŁKOWSKI P., GIDZIŃSKI T., HERBICH P., JANICA R., KAWĘCKA A., KOCHANOWSKI J., KOMOROWSKI W., KOSTKA A., KUCHARCZYK L., LEŚNIAK P., MACIĄG S., MIKOŁAJCZYK A., PALAK-MAZUR D., PRAŻAK J., ROJEK A., SADURSKI A., SKRZYPCZYK L., SOLOVEY T., STOJEK M., WOŹNICKA M., 2013 — Weryfikacja programu monitoringu wód podziemnych dostosowanego do Ramowej Dyrektywy Wodnej, Dyrektywy Wód Podziemnych i raportowania w systemie WISE wraz z określeniem zakresów regionalnych tła chemicznego i weryfikacją wartości progowych dobrego stanu chemicznego wód podziemnych. Etap II – Opracowanie zweryfikowanego programu monitoringu wód podziemnych w układzie dorzeczy na lata 2016-2021 [mat. niepubl.]. PIG-PIB, Warszawa.
15. KUCZYŃSKA A., HORDEJUK T., 2010 — Ocena stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych zagrożonych nie- osiągnięciem dobrego stanu wg danych z 2008 roku. „Monitoring stanu chemicznego oraz ocena stanu jednolitych części wód podziemnych w dorzeczach w latach 2009 – 2011". Etap II, Zadanie 6 [mat. niepubl.]. PIG-PIB, Warszawa.
16. KUCZYŃSKA A., HORDEJUK T., PALAK D., KIEŁBASIŃSKA M., JAROS M., NOWICKA Z., GRYCZKO-GOSTYŃSKA A., SOCHA M., OLĘDZKA D., FELTER A., SZYDŁO M., WESOŁOWSKI P., MYCIUK K., 2010 — Ocena stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu wg danych z 2009 roku. „Monitoring stanu chemicznego oraz ocena stanu jednolitych części wód podziemnych w dorzeczach w latach 2009 – 2011". Etap III, Zadanie 6 [mat. niepubl.]. PIG-PIB, Warszawa. Internet: http://mjwp.gios.gov.pl/g2/oryginaU2012_ll/ a380fc2d2423ab 151 fb2fl 9c 11 db8925.pdf
17. KUCZYŃSKA A., CABALSKA J., CZYŻKOWSKI B., GALCZAK M., GAŁKOWSKI P., HERBICH P., KAZIMIERSKI B., KUCHARCZYK K., KOSTKA A., KOWALCZYK A., MIKOŁAJCZYK A., MIKOŁAJKÓW J., PALAK-MAZUR D., ROJEK A., SOLOVEY T., WOŹNICKA M., 2013a — Adaptacja metodyk przedstawionych w poradnikach UE dotyczących oceny stanu chemicznego i ilościowego wód podziemnych, opracowanie procedur i„makr" dla przeprowadzenia analiz, obliczeń i ocen [mat. niepubl.]. PIG-PIB. Warszawa.
18. KUCZYŃSKA A., CABALSKA J., CHADA M., GALCZAK M., GAŁKOWSKI P., HERBICH P., HORDEJUK T., KAZIMIERSKI B., KUCHARCZYK K., KOSTKA A., KOWALCZYK A., LEWANDOWSKA A., MADEJ M., MIKOŁAJCZYK A., PALAK-MAZUR D., ROJEK A., SOLOVEY T., STAŃCZAK E., WOJEWÓDKA M., 2013b — Raport o stanie chemicznym oraz ilościowym jednolitych części wód podziemnych w dorzeczach w podziale na 161 i 172 JCWPd, stan na rok 2012 [mat. niepubl.]. PIG-PIB, Warszawa. Internet: http://mjwp.gios. gov.pl/g2/oryginal/2014_06/e59e3449d9ec0d4591a937827abe83c9.pdf.
19. NOWICKI Z. (red.), GRYCZKO-GOSTYŃSKA A., PTASZKIEWICZ M., WAGNER J., FELTER A., HONCZARUK M., OLĘDZKA D., STĘPIŃSKA-DRYGAŁA I., SZULIK J., SZYDŁO M., WESOŁOWSKI M., WOŹNICKA M., HERBICH P., PACIURA W, MORDZONEK G., GAŁKOWSKI P., ADAMSKI. M., 2013 — Charakterystyka wód podziemnych zgodnie z zapisami załącznika IL2 Ramowej Dyrektywy Wodnej, Raport z wykonania zadania PSH nr w 2013 r. [mat. nie- publ.]. Archiwum PSH, Warszawa.
20. PALAK D., KAZIMIERSKI B., CABALSKA J., GALCZAK M., GAŁKOWSKI P., KOSTKA A., KOWALCZYK A., KUCHARCZYK K., KUCZYŃSKA A., MIKOŁAJCZYK A., MROWIEC M., SOLOVEY T., 2011 — Ocena stanu chemicznego i ilościowego jednolitych części wód podziemnych w 2010 roku. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa. Internet: http://mjwp.gios.gov.pl/g2/oryginal/2012_11 /352d02b3b 18ce03214e27c84380b8b82.pdf.
21. PALAK-MAZUR D., MROWIEC M., KUCZYŃSKA A., ROJEK A., KOSTKA A., 2012 — Ocena stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych zagrożonych nieosiągnięciem stanu dobrego. „Monitoring stanu chemicznego oraz ocena stanu jednolitych części wód podziemnych w dorzeczach w latach 2009 – 2011". Etap VII, Zadanie 6 [mat. niepubl.]. PIG-PIB, Warszawa. Internet: http://mjwp.gios.gov.pl/g2/oryginaU2013_02/a95a3845f77c6f494cec54fdc171818a. pdf.
22. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (DzU 2015, poz. 1989).
23. ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2015 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (DzU 2016, poz 85).
24. UKTAG: UK Technical Advisory Group of the Water Framework Directive, 2011 — Outline of Groundwater Classification for the purposes of the Water Framework Directive.
25. UKTAG: UK Technical Advisory Group of the Water Framework Directive, 2012a — Paper 11b(i) Groundwater Chemical Classification for the purpose of the Water Framework Directive and the Groundwater Daughter Directive.
26. UKTAG: UK Technical Advisory Group of the Water Framework Directive, 2012b — Paper 11b(ii) Groundwater Quantitative Classification for the purpose of the Water Framework.
27. UKTAG: UK Technical Advisory Group of the Water Framework Directive, 2012c — Groundwater Trend Assessment.
28. UKTAG: UK Technical Advisory Group of the Water Framework Directive, 2012d — Technical Report on groundwater dependent terrestrial ecosystems (GWDTE) threshold values.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-ed753c3f-97f1-4b53-817f-86a7d9e370ab