Wstępne wyniki badań mineralizacji kruszcowej w skałach ultramaficznych południowej części masywu Szklar (okolice Bobolic)

• Autorzy: Sadłowska K.

Warianty tytułu

EN

Introductory results of ore mineralization studies in ultramafic rocks in the southern part of the Szklary Massif (the Bobolice vicinity)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Skały ultramaficzne masywu Szklar rozpoznano jako człon zmetamorfizowanych ultrabazytów sekwencji ofiolitu sudeckiego. Pierwotne skały ultramaficzne uległy serpentynizacji w różnym stopniu. W artykule przedstawiono wstępne wyniki badań przeprowadzonych na próbkach, pochodzących z rdzeni otworów wiertniczych położonych w południowej części masywu. Przeprowadzono badania mineralizacji kruszcowej w świetle odbitym i przechodzącym za pomocą mikroskopu Nikon Eclipse LV100 POL. Skład chemiczny minerałów kruszcowych określono przy użyciu mikrosondy elektronowej CAMECA SX 100. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono występowanie mineralizacji kruszcowej w postaci tlenków, siarczków i siarkosoli. Do tlenków zaliczają się spinele żelazowe w różnym stopniu wzbogacone w chrom. Zidentyfikowane minerały siarczkowe to pentlandyt, pirotyn, piryt, chalkopiryt, milleryt, heazlewoodyt. Podrzędnie występują siarkosole arsenowe w postaci kobaltynu. Ponadto zaobserwowano występowanie pojedynczych wrostków miedzi rodzimej, żelaza rodzimego, srebra oraz roztworu stałego srebra i złota.

EN

Ultramafic rocks from the Szklary Massif are regarded as mantle peridotite sequence of the Sudetic ophiolite complex. Primary ultramafic rocks are serpetinised in various degree. The investigation of ore mineralization was carried out on samples collected in the field and from the drill cores situated in the southern part of the Szklary Massif. Ore minerals were identified in thin sections using transmitted and reflected lights under the polarized microscope. Chemical composition was determined using CAMECA SX 100 electron microprobe. Serpetinites host major Fe-spinels enriched with Cr in various degree, minor Fe-Ni sulphides like pentlandite, pyrrhotite, pyrite, chalcopyrite, millerite, heazlewoodite, sulfosalts such as cobaltite and single native metals inclusions (native iron, native copper, native silver and silver-gold solid solution).

Słowa kluczowe

PL

serpentynity; ofiolit; spinele; siarczki; minerały kruszcowe; serpentynizacja

EN

serpentinites; ophiolite; spinels; sulphides; ore minerals; serpentinization

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 458
• Strony: 73--84
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Sadłowska K.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

• [1] BADURA J., DZIEMIAŃCZUK E., 1981 — Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów 1:25 000, ark. Ząbkowice Śląskie. Inst. Geol., Warszawa.
• [2] BARNES S.J., 2000 — Chromite in Komatiites, II. Modification during greenschist to mid-amphibolite facies matamorphism. J. Petrol., 41, 3: 387-409.
• [3] BARNES S.J., ROEDER P.L., 2001 — The range of spinel compositions in terrestrial mafic and ultramafic rocks. J. Petrol., 42, 12: 2279-2302.
• [4] CHOLEWICKA-MEYSNER D., FARBISZ J., 1993 — Problematyka rudna masywów ultrazasadowych i zasadowych Dolnego Śląska w świetle badań geofizycznych. Acta Univ. Wratisl. Pr. Geol.-Miner., 33: 145-165.
• [5] CHOLEWICKA-MEYSNER D., FARBISZ J., 1995 — Efektywność prospekcyjna metod geofizycznych w rozpoznaniu geologii bloku przedsudeckiego. W: Materiały sesji 66. Zjazdu PTG. Rocznik PTG, wydanie specjalne – 50 lat polskich badań geologicznych na Dolnym Śląsku: 49-68, Wrocław.
• [6] CWOJDZIŃSKI S., 1977 — Główne etapy ewolucji tektogenu waryscyjskiego Polski w świetle teorii tektoniki płyt. Prz. Geol., 25, 11: 579-583.
• [7] DELURA K., 2012 — Chromites from the Sudetic ophiolite: origin and alteration. AM Monograph no. 4. Wyd. UW, Warszawa.
• [8] DUBIŃSKA E., 1995 — Budowa zwietrzeliny ze Szklar. W: Materiały sesji 66. Zjazdu PTG. Rocznik PTG, wydanie specjalne – 50 lat polskich badań geologicznych na Dolnym Śląsku: 207-212, Wrocław.
• [9] DUBIŃSKA E., GUNIA P., 1997 — The Sudetic ophiolite: current view on its geodynamic model. Geol. Quart., 41, 1: 1-20.
• [10] DUBIŃSKA E., BYLINA P., KOZŁOWSKI A., DORR W., NEJBERT K., SCHASTOK J., KULICKI C., 2004 — U-Pb dating of serpentinization: hydrotermal zircon from a metasomatic rodingite shell (Sudetic ophiolite, SW Poland). Chem. Geol., 203: 183-203.
• [11] GUNIA P., 2000 — The petrology and geochemistry of mantle-derived basic and ultrabasic rocks from Szklary massif in the Fore-Sudetic Block (SW Poland). Geol. Sudet., 33: 71-83.
• [12] HEFLIK W., NATKANIEC-NOWAK L., 1987 – Grossular from rodingitic zone in Szklary serpentinite massif (Lower Silesia, Poland). Miner. Pol., 18, 1: 27-30.
• [13] JAMROZIK L., 1981 — General geology and tectonics of the serpentinite-gabbroic Braszowice–Grochowa MassiŁ W: Ophiolites and Initialites of Northern Border of the Bohemian Massif. T. 2: 95-103. Potsdam-Freiberg.
• [14] KRYZA R., PIN C., 2010 — The Central-Sudetic ophiolites (SW Poland): petrogenetic issues, geochronology and paleotectonic implications. Gondwana Res., 17: 292-305.
• [15] MAJEROWICZ A., 1981 — Rock series of the Ślęża Mt. group in the light of petrologic studies of ophiolitic complexes. W: Ophiolites and Initialites of Northern Border of the Bohemian Massiff. T. 2: 172-199. Potsdam-Freiberg.
• [16] MAZUR S., ALEKSANDROWSKI P., KRYZA R., OBERC-DZIEDZIC T., 2006 — The Variscan Orogen in Poland. Geol. Quart., 50, 1: 89-118.
• [17] MELLINI M., RUMORI C., VITI C., 2005 — Hydrothermally reset magmatic spinels in retrograde serpentinites: formation of “ferritchromite" rims and chlorite aureols. Contrib. Miner. Petrol., 149: 266-275.
• [18] MICHALIK R., SACHANBINSKI M., NIŚKIEWICZ J., 1997 — Wstępne dane o geochemii złota w zwietrzelinach serpentynitowych masywu Szklar. W: Mater. konf. Metale szlachetne w NE części Masywu Czeskiego i obszarach przyległych. Geneza, występowanie, perspektywy. Jarnołtówek, 19-21 czerwiec 1997: 81– 85.
• [19] MIKULSKI S.Z., 2012 — Występowanie i zasoby perspektywiczne rud niklu w Polsce. Biul. Pańtw. Inst. Geol., 448: 287-296.
• [20] MIKULSKI S.Z., 2014 — Silnie krzemionkowe zażelazione metasomatyty (birbiryty) ze strefy zwietrzenia masywu serpentynitowego w złożu niklu w Szklarach na Dolnym Śląsku. Biul. Pańtw. Inst. Geol., 458: 61-72.
• [21] NIŚKIEWICZ J., 1967 — Budowa geologiczna masywu Szklar (Dolny Śląsk). Roczn. Pol. Tow. Geol., 37: 387-414.
• [22] NIŚKIEWICZ J., 2000 — Pokrywa zwietrzelinowa masywu Szklar i jej niklonośność. Geol. Sudet., 33: 107-130.
• [23] PROENZA J.A., ORTEGA-GUTIERREZ F., CAMPRUBI A., TRITLLA J., ELIAS-HERRERA M., REYES-SALAS M., 2004 — Paleozoic serpentinite-enclosed chromitites from Tehuitzingo (Acatlan Complex, southern Mexico): a petrological and mineralogical study. J. South Am. Earth Sci., 16: 649-666.
• [24] STEVENS R., 1944 — Composition of some chromites of the western hemisphere. Amer. Miner., 29: 1-34.